12 lipca 2013

Łopian osnuty pajęczyną

Łopian pajęczynowaty (Arctium tomentosum) z rodziny astrowatych (10 lipca)

Zimą fotografowałam łopian, jego zeschłe łodygi i koszyczki kwiatowe (tak nazywają się te kolczaste kulki, które natchnęły kogoś do wynalezienia sposobu zapinania na rzepy). Wówczas zidentyfikowałam go jako łopian większy, ale teraz jestem przekonana, że był to łopian pajęczynowaty. To dlatego, że obecnie, niemal w tym samym miejscu wyrósł nowy okaz, który z każdym dniem jest większy i potężniejszy, a jego kolczaste koszyczki kwiatowe są osnute białawą pajęczyną. Teraz, gdy przyglądam się fotografiom wykonanym zimą, dostrzegam pozostałości owej pajęczyny na suchych koszyczkach. Dokonuję zatem zmiany w ich opisach, a wprowadzonych w błąd przepraszam.
W ostatnim czasie fotografowałam trzy okazy usytuowane w różnych miejscach (trawnik przy torach, Łąka Północna i pobliże Przypłocia) i jak mi się wydaje, wszystkie są łopianami pajęczynowatymi lub mieszańcami z łopianem większym. Jest to możliwe, ponieważ nieopodal trawnika przy torach rosną także dwa dorodne łopiany większe o innym wyglądzie kolczastych kulek. Same rośliny, jak na moje niewprawne oko, są bardzo podobne: oba rodzaje to wysokie z dużymi liśćmi podobnego kształtu, których rozmiar zmniejsza się wraz z wysokością. Aby nie wprowadzać niepotrzebnego zamętu, zdjęcia łopianu większego przedstawię w osobnym poście i spróbuję dokonać pewnego porównania obu gatunków. Postaram się też bliżej przyjrzeć szczegółom tych roślin, by znaleźć więcej różnic i sprawdzić czy należą do innych gatunków.
Poniżej przedstawiam koszyczki kwiatowe, liście i pokrój całej rośliny, którą zidentyfikowałam jako łopian pajęczynowaty.



Łopian pajęczynowaty (Arctium tomentosum) - w Polsce występuje niemal na całym terytorium  (27 czerwca)
Łopian pajęczynowaty (Arctium tomentosum) - 1 lipca
Łopian pajęczynowaty (Arctium tomentosum) - 4 lipca
Łopian pajęczynowaty (Arctium tomentosum) - drobne, purpurowo-czerwone kwiaty zebrane są w koszyczki o średnicy 2-3 cm  (10 lipca)
Łopian pajęczynowaty (Arctium tomentosum) - koszyczki kwiatowe mają na zewnątrz zielone, haczykowate łuski okrywy i całe osnute są długimi włoskami przypominającymi pajęczynę.
Łopian pajęczynowaty (Arctium tomentosum- liście odziomkowe tworzą różyczkę. Liście te są duże, sercowatookrągłe i mają długie, pełne ogonki (5 lipca).
Łopian pajęczynowaty (Arctium tomentosum) z Łąki Północnej - łodyga jest wzniesiona, bruzdowana, osiąga wysokość do 2 m. Jest silnie rozgałęziona i cała omszona. Pokrój rośliny (5 lipca).
Łopian pajęczynowaty (Arctium tomentosum) - 1 lipca
Łopian pajęczynowaty (Arctium tomentosum) - 27 czerwca
Łopian pajęczynowaty (Arctium tomentosum) - koszyczki kwiatowe wyrastają na długich, rozgałęzionych szypułkach z kątów liści na szczycie łodygi (27 czerwca).
Łopian pajęczynowaty (Arctium tomentosum) - stanowisko naprzeciw Przypłocia - pokrój rośliny (27 czerwca)



------------------------

Łopian pajęczynowaty (Arctium tomentosum) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Rośnie dziko w całej Europie (bez Wysp Brytyjskich) oraz w Azji Środkowej, Chinach i na Syberii. W Polsce występuje na całym terytorium aż po niższe położenia górskie. Roślina dwuletnia, hemikryptofit. Roślina miododajna.

Łodyga - wzniesiona, bruzdowana, osiągająca wysokość do 2 m. Jest silnie rozgałęziona i cała omszona.

Liście - odziomkowe tworzą różyczkę. Liście te są duże, sercowatookrągłe i mają długie, pełne ogonki. Na spodniej stronie pokryte są gęstym kutnerem. Liście łodygowe mają krótsze ogonki i są mniejsze.

Kutner   (ang. tomentose, łac. tomentosus) – gęste, poplątane włoski okrywające liście, łodygę i owoce u niektórych roślin. Kutner może pokrywać całą roślinę lub tylko niektóre jej części.
Zadaniem kutneru jest ochrona rośliny przed zimnem, nadmiernym parowaniem, zbyt silnym nasłonecznieniem czy wysuszającym wiatrem. Kutner silnie rozprasza światło, dlatego części roślin pokryte kutnerem są matowe, często przybierają srebrzyste lub szare zabarwienie.

Kwiaty - purpurowo-czerwone drobne kwiaty zebrane są w koszyczki o średnicy 2-3 cm, wyrastające na długich, rozgałęzionych szypułkach z kątów liści na szczycie łodygi. Koszyczki te mają na zewnątrz zielone, haczykowate łuski okrywy i całe osnute są długimi włoskami przypominającymi pajęczynę. Wewnętrzne łuski okrywy purpurowe, na szczycie zaokrąglone i wycięte z krótkim ostrzem. Dno kwiatowe również ma szczeciniaste plewinki (bez haczyków), ok. 2 razy krótsze od łusek okrywy. Kwiaty są przedprątne, zapylane przez owady.
Kwitnie - od lipca do sierpnia.

Owoc - niełupka. Owoce rozsiewane są głównie przez zwierzęta (zoochoria), do sierści których koszyczki kwiatowe przyczepiają się haczykowatymi łuskami okrywy koszyczka.

Korzeń - Gruby, palowy i rozgałęziony

Siedlisko: zarośla, brzegi wód i lasów. Roślina ruderalna.
Zmienność - tworzy mieszańce z łopianem gajowym, łopianem mniejszym, łopianem większym.

łopian pajęczynowaty, łopian większy, wygląd łopianu, koszyczki kwiatowe łopianu, łopian pajęczynowaty zdjęcia opis, łopian pajęczynowaty informacje grafika, Arctium tomentosum wygląd opis, łopian pajęczynowaty opis zdjęcia, Arctium tomentosum zdjęcia opis, kutner co to jest

3 komentarze:

  1. Aniko, już się pewnie ktoś o to zapytał: jakiego obiektywu używasz do tych zachwycających zdjęć? Ja staram się robić zdjęcia makro roślin, ale za każdym razem ostrość skupia się tylko na jednym detalu najbliżej obiektywu, podczas gdy reszta się rozmywa. U Ciebie natomiast cała łopianowa kulka jest krystalicznie ostra. Czy może to kwestia doboru przysłony/innych parametrów. Zdradzisz rąbek tajemnicy? :) Dodam, że jestem zupełnie zielona w tych kwestiach. Zielona jak Twój śliczny łopian. Pozdrawiam!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Stworzyłam całą stronę na temat mojego aparatu i są tam podane wszystkie mądre dane. Nie używam niczego dodatkowego, nawet nie wiem czy można coś dołożyć do kompaktu.
      Spróbuj robić zdjęcia z odległości 30-40 cm i przybliż kadr - wtedy powinna być większa głębia ostrości. Z bardzo bliska rób zdjęcia tylko tego, co mieści Ci się w obiektywie. Popróbuj, a na pewno zauważysz ciekawe zmiany i nabierzesz doświadczenia.
      Tak przy okazji - jestem podobnie zielona, ale ćwiczę. Pozdrawiam :-)

      Usuń
  2. :) Jeśli mogę wtrącić trzy grosze - Anika używa aparatu kompaktowego, zaś mary_quite_contrary zapewne zaopatrzyła się w lustrzankę z obiektywem makro. Kompakt Aniki ma ten plus, że oferuje dużą głębię ostrości (co oznacza, że spory obszar jest widoczny jako ostry) - lustrzanki niestety wymagają stosowania przymykania przysłony (np. do wartości f/8 czy nawet f/14 i więcej). Też, niestety, cierpię z tego powodu - Anika dużo łatwiej uzyskuje ostre i nieporuszone obrazy, do których ja muszę używać statywu i wężyka.

    Zatem - dla mary_quite_contrary - spróbuj przymknąć przysłonę lub oddal się nieco od fotografowanego obiektu - dużo więcej elementów będzie wtedy ostra. Obawiam się jednak, że albo musisz zaopatrzyć się w statyw, albo musisz podnieść ISO, bo przy przymykaniu przysłony wydłuży Ci się czas i zdjęcia mogą wychodzić poruszone.

    OdpowiedzUsuń