17 września 2013

Czarna ważka - szablak szkocki

Spotkanie z szablakiem czarnym miało miejsce 5 września około godziny 10 na Łące Wschodniej. Trwało wyjątkowo krótko (raptem 5 minut) i nie udało mi się zrobić wielu zdjęć. Poza pierwszym wszystkie pozostałe powstały w dość trudnych warunkach. Ważka, gdy tylko pojawiła się w pobliżu, natychmiast zwróciła moją uwagę swoim lśniącoczarnym kolorem oczu, skrzydeł i odwłoka oraz wyraźnymi żółtymi plamami na bokach tułowia - wpierw  przysiadła na wysokiej suchej roślinie na krótką chwilę, by po chwili skryć się wśród niskich zarośli. Słońce miałam za sobą - rzucało ostre światło na ważkę i zarośla, a jednocześnie musiałam uważać, by nie przesłonić światła i nie spłoszyć odpoczywającego owada.
Podobno szablak czarny (szkocki) występuje na terenie całej Polski, ale był to jedyny okaz, którego spotkałam. Nie znam się jeszcze dobrze na ważkach, ale staram się znaleźć i przyswoić jak najwięcej informacji - mam nadzieję, że moje dalsze rozważania o tej ważce są poprawne.
Jest to samiec, gdyż samice tego gatunku mają odwłok żółty od góry, a czarny lub czarno-biały od spodu. Pterostigmy na skrzydłach tego samca nie są zupełnie czarne, dlatego sądzę, że może to być ledwie dojrzały osobnik (młode są żółto-czarne, podobne do samic, i z wiekiem nabierają czarnego koloru, pterostigmy jasne). Na odwłoku, na jego bokach i wierzchu najszerszych segmentów 7 i 8 powinny być widoczne wyraźne żółte plamki. Na zdjęciu nr 2 widać jedynie ślad (zaczątek?) tych plamek i są one w kolorze ciemnobrązowym. Zatem, być może jeszcze nie zjaśniały dostatecznie? Poza tym skrzydła tego samca nie są uszkodzone (zlatane), co często ma miejsce u starszych okazów - zdjęcia takich ważek-weteranów przedstawiłam osobno.
Pierwsze zdjęcie jest niemal jedynym jakie zdążyłam zrobić temu szablakowi od frontu. Na kolejnym zarejestrowałam moment, gdy zrywał się do lotu. Na podstawie tego (poruszonego) zdjęcia podjęłam się próby obliczenia jego prędkości startowej.  Opis i wyliczenia przedstawiłam tutaj.

Szablak szkocki, szablak czarny (Sympetrum danae) – gatunek ważki (Odonata) z rodziny ważkowatych (Libellulidae). Czoło samca jest dwubarwne, z góry i na środku przodu jest czarne, boki ma żółte. 
Czołem jest ta część głowy, którą laik określiłby jako "pyszczek" ważki  :-)
Szablak szkocki, szablak czarny (Sympetrum danae) – gatunek ważki z rodziny ważkowatych (Libellulidae). Jego cechą charakterystyczną są dwa żółte pasy na bokach tułowia, pomiędzy którymi znajdują się niewielkie żółte plamki.
Szablak szkocki, szablak czarny (Sympetrum danae) - oczy samca są ciemnobrązowe (z wiekiem aż czarne) w górnej części i zielonkawe w dolnej. Oczy samic - odpowiednio brązowe (ciemnobrązowe i zielonkawe od spodu.
Szablak szkocki, szablak czarny (Sympetrum danae) należy do grupy szablaków czarnonogich. Tułów jest gęsto pokryty włoskami, co nie ma miejsca u innych szablaków.



------------------------

Szablak szkocki, szablak czarny (Sympetrum danae) – gatunek ważki (Odonata) z rodziny ważkowatych (Libellulidae). W Polsce pospolity na terenie całego kraju, również w górach, gdzie dociera do wysokości 1350 m n.p.m. Szablak czarny jest szeroko rozprzestrzeniony w strefie umiarkowanej.
Dorosłe samce mają czarne ubarwienie z żółtymi detalami na bokach tułowia i odwłoku.

Zasiedla wody stojące i wolno płynące, zwłaszcza torfowiskowe z bujną roślinnością.
Późnym latem i jesienią staje się w tych miejscach najliczniejszą ważką. Często szablaka czarnego można  spotkać na rozgrzanych kamieniach gdyż lubią się wygrzewać w promieniach słońca.
Po przeobrażeniu się w owady dorosłe, początkowo przebywają z dala od wody, ale po około dwóch tygodniach wracają nad nią, aby odbyć rozród. 

Rozmiary -  osobnik dorosły
  • Długość ciała: 3,5 cm
  • Rozpiętość skrzydeł: 5,5 cm
Imagines (osobniki dorosłe) latają od końca czerwca do początku września, a nawet listopada.
    Rozród trwa od lipca do listopada.
    Samiec i samica łączą się w tandemie. Później następuje zapłodnienie. Para owadów podlatuje do brzegu zbiornika wodnego, gdzie samica zaczyna składać jaja.
    Szablak czarny to jedna z niewielu ważek, która nie składa jaj wprost do wody. Wyrzuca z odwłoka jaja, które potem lądują w wodzie lub składa je na roślinność w niej zanurzoną.

    Larwy
    Larwa ważki żyje w wodzie, tam gdzie wylądowało jajo. Poluje na małe bezkręgowce wodne.

    7.700


    szablak szkocki, szablak czarny, Sympetrum danae, czarna ważka zdjęcia, ważka czarno-zielone oczy, mała  ważka czarna, szablak czarny chwile zachwycone, szablak szkocki zdjęcia informacje, szablak czarny zdjęcia opis, Sympetrum danae obrazy informacje,

    5 komentarzy:

    1. Wspaniałe zdjęcia Aniko. Nie wiem jak Ty to robisz? Ja czasami próbuję namówić na małą sesję jakieś stworzonka w ogrodzie ale zupełnie bez efektu. Rośliny są zdecydowanie łatwiejszym obiektem. Fajnie móc popatrzeć z bliska na to niezwykłe stworzenie. Opis też bardzo profesjonalny. Pozdrawiam cieplutko.

      OdpowiedzUsuń
      Odpowiedzi
      1. Doprawdy, nie potrafię odpowiedzieć na to pytanie inaczej niż, że mam chyba szczęście do ważek. Nie wiem jak one zachowują się w obecności innych ludzi, ale mnie po prostu ignorują :-). Dziękuję za odwiedziny i pozdrawiam :-)

        Usuń
    2. Ciekawy okaz. Nie spotkałem jeszcze. Gratuluję

      OdpowiedzUsuń
      Odpowiedzi
      1. Dziękuję, mam nadzieję, że to nie ostatni. Życzę zatem owocnych spotkań z ważkami. Dziękuję za odwiedziny i pozdrawiam

        Usuń
    3. Interesujące, widziałam wiele okazów, ale takiego jeszcze nie. Piękne zdjęcia. Pozdrawiam Monika

      OdpowiedzUsuń