6 maja 2015

Fiołki o białych kwiatach


Pośród źdźbeł trawy i wielu innych "trawnikowych" roślin te małe, białe kwiatki nie były zbyt widoczne. Zauważyłam je jednak ze względu na ich ilość - niewielkie kępki dość gęsto porastające fragment trawiastego nasypu wzdłuż ruchliwej jezdni. Jedno spojrzenie z bliska wystarczyło - to fiołki, białe fiołki. Dotąd nigdy takich nie widziałam.
Po powrocie do domu zabrałam się za identyfikację, lecz okazało się, że (być może) sama odgadłam nazwę gatunkową - fiołek biały. Z Wikipedii dowiedziałam się, że jest to gatunek uznany w Polsce za... wymarły. Jak to? Przecież te fiołki rosną niemal w centrum miasta zajmując co najmniej kilkanaście metrów kwadratowych trawnika i pobocza. Z pewnością są tu od wielu lat unikając noży kosiarek - kępki są tak niskie, a łodyżki często pokładające się, że strzyżenie trawników ich nie uszkadza.
Miło było przez chwilę myśleć, że oto znalazłam botaniczny skarb (zastanawiałam się nawet gdzie zgłosić znalezisko), gdy w innych, bardziej ogrodniczych źródłach znalazłam informacje, że fiołek o białych kwiatach jest... uprawiany. Tyle, że to biała odmiana fiołka wonnego. Ziemia, z której kiedyś wykonano nasyp, z pewnością pochodziła z jakichś nieużytków lub ogródków i stąd te fiołki.
       A może jednak nie? Może to najprawdziwszy, dziki fiołek biały? Te roślinki są tak małe, że trudno ozdobić nimi rabatę. Z powodu mikrych rozmiarów i usytuowania w dość ruchliwym miejscu, zdjęcia są jakie są - nie było czasu ani możliwości, by ładniej je wyeksponować. Zdjęcia zrobiłam w połowie kwietnia. Tydzień później kwiatów już nie było, odnalazłam jednak charakterystyczne listki.
Znawców proszę o pomoc w identyfikacji. Dodam jeszcze, że na rzeczonym stanowisku nie było ani jednego fioletowego kwiatu. 

Inne fiołki o białych kwiatach (lecz cętkowanych) przedstawiłam we wpisie Fiołek motylkowy (Viola sororia)
 
Fiołek biały (Viola alba Besser) - gatunek roślin z rodziny fiołkowatych (Violaceae)
Fiołek biały (Viola alba Besser) - roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) w grupie gatunków wymarłych (kategoria zagrożenia: Ex)
Fiołek biały (Viola alba Besser) ma czysto białe lub biało-fioletowe, mocno pachnące, z krótką ostrogą, rozwijają się w kwietniu i maju, czasem wcześniej.
Fiołek biały (Viola alba Besser) -

Fiołek biały (Viola alba Besser) -

Fiołek biały (Viola alba Besser) -

Fiołek biały (Viola alba Besser)  ma liście jajowate, w nasadzie głębokosercowate, karbowane, ogonkowe, owłosione. Przylistki z frędzlami, wąskolancetowate, orzęsione, szerokości 1-2 mm.
Fiołek biały (Viola alba Besser) -

Fiołek biały (Viola alba Besser) rośnie w lasach liściastych. Kwitnie w kwietniu i maju.

Fiołek biały (Viola alba Besser) -

 Stanowisko fiołków o białych kwiatach na nasypie wzdłuż ul. Hetmańskiej w Poznaniu, ok. 100 m przed mostem Przemysła I Fiołek biały (Viola alba Besser)

A tu, dla porównania, "zwyczajny" fiołek wonny z Łąki Wschodniej:

Fiołek wonny, fiołek pachnący (Viola odorata L.) - W Polsce średnio pospolity na niżu i w niższych położeniach górskich. Uprawiany i często dziczejący.
Fiołek wonny, fiołek pachnący (Viola odorata L.) - kwiaty ciemnofioletowe, rzadziej białe, wonne. Płatek dolny na szczycie wycięty, działki tępe. Roślina osiąga wysokość 10 - 15 cm.






----------------------------


 ------------------------------------------------


Fiołek biały (Viola alba Besser) - gatunek roślin z rodziny fiołkowatych (Violaceae).

Liście -  jajowate, w nasadzie głębokosercowate, karbowane, ogonkowe, owłosione. Przylistki z frędzlami, wąskolancetowate, orzęsione, szerokości 1-2 mm.

Kwiaty - białe lub biało-fioletowe, wonne. Szypułka krótsza od liści. Podkwiatek osadzony w środku lub wyżej. Działki kielicha tępe. Szyjka słupka naga, z haczykowatym noskiem na szczycie.
Kwitnie od lutego do kwietnia

Owoc - owłosiona, kulistawa torebka na szypułce odgiętej w dół.

Bylina, geofit. Rośnie w lasach liściastych. Kwitnie w kwietniu i maju.

Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) w grupie gatunków wymarłych (kategoria zagrożenia: Ex).


************

Poniżej opis fiołka wonnego o białych kwiatach
Fiołek wonny 'Alba', fiołek pachnący 'Alba (Viola odorata 'Alba')

Roślina powszechnie znana, w uprawie od najdawniejszych czasów, ceniona ze względu na zapach kwiatów. Tworzy długie rozłogi.

Liście odziomkowe, okrągławosercowate, karbowane, na szczycie zaokrąglone lub tępe, w nasadzie głęboko sercowate, zielone, nagie lub lekko omszone, z przylistkami szpiczastymi, całobrzegimi.

Kwiaty czysto białe, mocno pachnące, z krótką ostrogą, rozwijają się w kwietniu i maju, czasem wcześniej.

Fiolek wonny wymaga gleby próchnicznej, wilgotnej, żyznej.
Nadaje się do zazieleniania powierzchni w miejscach cienistych.
Ma również duże znaczenie jako składnik runa w większych ogrodach i parkach, w miejscach bardziej widnych, na obrzeżach grup drzew i krzewów.
Niektóre źródła, zwłaszcza zachodnio-europejskie, wątpią w jego dużą mrozoodporność, ale z powodzeniem może być sadzony na terenie całego naszego kraju. Szybko się rozrasta i rozsiewa.




link 1, link 2, link 3


.19.59.



12 komentarzy:

  1. Witam. Znawca fiolkow nie jestem, ale z tego co kojarzę to fiolek bialy ostroge tez powinien miec biala. Ten ma fioletowa co moze swiadczyc o formie bialej fiolka wonnego

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To raczej niemożliwe żeby znalezione na trawniku fiołki należały do wymarłego gatunku, ale zdjęcia w Wikimedia Commons przedstawiają te fiołki właśnie z fioletową ostrogą.

      Usuń
    2. Nic nie jest niemozliwe. Wyslij zdjecia na bioforum. Tam sa botanicy z krwi i kosci.

      Usuń
    3. Przed chwilą przedstawiłam zdjęcia do identyfikacji na Bio-forum :-). Zobaczymy czy będzie jakiś odzew.

      Usuń
  2. Fiołki to dość zmienna rodzina. W tym wypadku stawiam na "wyciekłe" fiołki ogrodowe. U mnie tez ich sporo - choć przeważają te błękitno fioletowe.
    Piotr ma rację na bioforum dobrze oznaczą.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Niestety, ciągle słabo (i pewnie tak pozostanie) znam się na roślinach. Mogę więc polegać tylko na innych źródłach. Ja również sądzę, że są to zwykłe fiołki 9choc nigdy takich nie widziałam), ale nie chcę zbagatelizować sprawy. W końcu nigdy nie wiadomo czy tuż pod nogami nie leży skarb :-)

      Usuń
  3. Malutkie, niepozorne, ale przecież takie ładne.
    A Tobie, Aniko, życzę, żeby te fiołki okazały się odkryciem.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję, Krzysztofie - czekam na odzew speców z Bio-forum :-)

      Usuń
  4. Bardzo jestem ciekawa Twojego odkrycia. Białe fiołki wyglądają cudnie :) Pozdrawiam serdecznie

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Też jestem ciekawa, co się okaże, ale sądzę, że chyba nie posadziłabyś tych fiołków w swoim ogrodzie. One naprawdę są małe, a w trawie prawie nie było ich widać. Pozdrawiam :-)

      Usuń
  5. No i co, no i co? Wymarły gatunek? Ostatni przedstawiciele? A w tym roku są?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Kiedyś zwróciłam się do Bio-forum o identyfikację, ale nie uzyskałam odpowiedzi. A w tym roku? Tak, fiołki były!

      Usuń