1 czerwca 2015

Przestęp dwupienny - kwiaty męskie


Kilka miesięcy temu obiecałam odnaleźć i sfotować męskie kwiaty rzadkiego pnącza, przestępu dwupiennego, którego stanowisko znajduje się pośród skupiska krzewów śnieguliczki rosnących w mojej okolicy.
Jakież było moje przerażenie, gdy w połowie maja przechodziłam obok nich. Krzewy, które rosły tam"od zawsze" i przez lata osiągnęły spore rozmiary i gęstość, zastałam wycięte w pień! To znaczy skrócone do wysokości 50-60 cm. Zatem ostały się tylko bezlistne kikuty śnieguliczek, a pośród nich zauważyłam charakterystyczne liście przestępu. Owej rzezi, w ramach porządkowania zieleni dokonali pracownicy Zarządu Zieleni Miejskiej. Nie miałam żadnej pewności, czy nie nastąpi dalsze "odchwaszczanie" terenu, a więc wyrugowanie przestępu. Zawiadomiłam kogo trzeba podsyłając zdjęcia tej rośliny z prośbą o jej oszczędzenie. Mam nadzieję, że ludzie-piły nie powrócą tu z łopatami, a krzewy śnieguliczki wypuszczą nowe pędy dając schronienie przestępowi dwupiennemu.
Tak więc to co się stało już się nie odstanie, jednak dzięki skróceniu krzewów miałam okazję zobaczyć, że w tym miejscu rośnie naprawdę wiele kęp przestępu.
Niedawno odwiedziłam go ponownie. Wyobraźcie sobie, że już zaczął kwitnąć i okazało się, że męskich osobników jest nawet więcej niż żeńskich. Przedstawiam zatem męskie kwiaty przestępu dwupiennego - do kompletu z żeńskimi, które pokazałam TUTAJ.

Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) - kwiaty męskie wyrastają w gronach, na szypułkach o koronie lejkowatej, pięciopłatkowej (fot. 28 maja).
Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) - kwiaty męskie (fot. 28 maja)
Kwitnie od (końca maja)czerwca do sierpnia. Roślina rozdzielnopłciowa
Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) - kwiaty męskie (fot. 28 maja)
Kwiaty zapylane przez
Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) - kwiaty męskie (fot. 28 maja)
Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) - naprzeciw liści znajdują się wąsy czepne (fot. 18 maja)
Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) - liście są dłoniasto klapowane, słabo i nieregularnie ząbkowane (fot. 18 maja)
Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) - pojedyncza kępa (fot. 28 maja)

Tak wygląda stanowisko przestępu dwupiennego pośród krzewów śnieguliczki białej, które niedawno skrócono na wysokość do 60 cm. Byłam zaskoczona liczebnością tego pnącza.

Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) to roślina o pnących, kilkumetrowych łodygach z wąsami czepnymi, szczecinowato owłosiona. Stanowisko roślin pośród krzewów śnieguliczki (fot. 28 maja)

Przestęp zaczął kwitnąć pod koniec maja. Znalazłam więcej osobników męskich niż żeńskich. Oto, dla przypomnienia i porównania, kwiat żeński:

Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) - kwiaty żeńskie są prawie dwukrotnie większe od męskich, o koronach żółtobiałych, pięciopłatkowych  (fot. 28 maja)
Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) zwany jest także przestępem czerwony, przestępem diablim, brukwią czerwoną.
Kwiaty męskie są niemal dwukrotnie mniejsze od żeńskich.
Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) - kwiaty żeńskie zapylane są przez owady (fot. 28 maja)



-------------------------------------



Przestęp dwupienny (Bryonia cretica subsp. dioica) - bylina z rodziny dyniowatych występująca w Europie Południowej i Środkowej.
W Polsce rośnie przy płotach i w zaroślach oraz jest uprawiania jako roślina ozdobna i lecznicza.
W celach leczniczych wykorzystuje się korzeń przestępu dwupiennego posiadający niemiły zapach, który znika po wysuszeniu.
Przestęp jest rośliną dwupienną, czyli rozdzielnopłciową. Roślina rzadka.

Pokrój - roślina o pnących, kilkumetrowych łodygach z wąsami czepnymi, szczecinowato owłosiona.

Liście sercowate lub dłoniaste, zatokowo ząbkowane, owłosione.

Kwiaty męskie w gronach, na szypułkach o koronie lejkowatej, pięciopłatkowej.
Kwiaty żeńskie prawie dwukrotnie większe od męskich o koronach żółtobiałych, pięciopłatkowych.
Kwitnie od (końca maja)czerwca do sierpnia.


Owocem jest czerwona, kulista jagoda, o średnicy około 6 milimetrów. Roślina jest rozsiewana przez ptaki.

Korzeń jest duży, rzepowaty i żółtawo zabarwiony. 

Zawarte w korzeniu główne związki czynne to: alkaloidy, gorycze i żywice.
Przetwory mają silne działanie przeczyszczające a stosowane zewnętrznie podrażniają skórę.
W medycynie ludowej stosowano korzeń przestępu dwupiennego w suchotach, kaszlu, puchlinie wodnej, oberwaniu, oraz zewnętrznie przy bólach w krzyżu, bólach głowy, zębów i gardła.
Obecnie przestęp stosowany jest rzadko, przeważnie w lekach homeopatycznych na reumatyzm i artretyzm.
Preparaty z przestępu przyjmowane doustnie można stosować jedynie w porozumieniu z lekarzem fitoterapeutą. Obecnie nie są już stosowane. Jest rośliną silnie trującą, przeczyszczającą, a jego sok może wywołać zapalenie skóry.

źródło 1, źródło 2


.29.56.

przestęp dwupienny, Bryonia dioica, przestęp dwupienny pnącze zdjęcia, Bryonia dioica obrazy informacje, przestęp dwupienny zdjęcia opis, Bryonia dioica zdjęcia opis, przestęp dwupienny chwile zachwycone, Bryonia dioica chwile zachwycone, przestęp dwupienny własności lecznicze, Bryonia dioica zastosowanie lecznicze,  przestęp dwupienny kwiaty męskie, Bryonia dioica kwiaty męskie,


6 komentarzy:

  1. Super,przy Twoich postach moja edukacja narasta
    Pozdrawiam serdecznie :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję :-) Cieszę się, że zebrane tu informacje komuś się przydają. Pozdrawiam

      Usuń
  2. Niestety na "pracowników zieleni" siły nie ma - są niby stosowne regulacje prawne ale prawda jest taka że tną co im w ręce wpadnie a drzewa potrafią oszpecić w sposób makabryczny. I co gorsza nikt z nich nigdy żadnej odpowiedzialności nie poniósł, bo działają na polecenie urzędników a ci w tym państwie są całkowicie nietykalni!

    roślinka wielce ciekawa i faktycznie dość rzadka.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Już nie ma przestępu - wczoraj zobaczyłam, że po wielu roślinach, które pięknie rozpłożyły się wśród śnieguliczek nie ma nawet śladu... Pracownicy zieleni dokończyli rzeź.

      Usuń
  3. Aniko, te zielone kulki pod kwiatem to nic innego jak zgrubiała zalążnia, z której rozwinie się owoc. A jeśli zalążnia - to kwiaty na bank są żeńskie. Czyli jest dokładnie na odwrót - te zielone wyrostki to znamiona słupka w kwiatach żeńskich, a te włochate półksiężyce to pręciki w kwiatach męskich. Nie dziwię się jednak, że miałaś kłopoty z rozpoznaniem, bo budowa kwiatów bardzo nietypowa. Botanik.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak mi przykro!! Nawet nie dlatego, że znowu coś pokręciłam, ale dlatego, że chyba nie będę w stanie naprawić swojego błędu. Wczoraj przechodziłam obok śnieguliczek - zazieleniły się już i wypuściły nowe pędy, ale na ziemi było jakoś... pusto. Przyjrzałam się i... po przestępie dwupiennym nie ma śladu! Został całkowicie zlikwidowany! W takich chwilach odechciewa mi się wszystkiego...

      Usuń