25 lipca 2016

Lepnica tatarska (Silene tatarica)

Na początku lipca natknęłam się na niepozorne, a jednak osobliwe rośliny. Trzy, może cztery kępy o zróżnicowanej wysokości wyrosły przy ścieżce, którą często przechodziłam. Prawdopodobnie nie zwróciłabym na nie uwagi, ale właśnie zaczęły kwitnąć. Małe, kremowe kwiatki (jak się okazało, jeszcze niezupełnie rozwinięte) wyrastające z długich kielichów - dotąd takich nie widziałam. Okazało się, że jest to rzadki w Polsce gatunek - lepnica tatarska. Jej opis można znaleźć w Wikipedii, natomiast zdjęcia rośliny - tylko u mnie  ;-) .
Rośliny fotografowałam 2 i 24 lipca. Za drugim razem znalazłam także, mam nadzieję, dojrzałe torebki nasienne. Nie sfotografowałam ich ponieważ pędy, na których powstały owoce wyglądały na... zerwane, bądź ułamane. Nie, nikt ich nie zabrał - całe, choć zupełnie suche, słomkowej barwy pędy leżały na ziemi.
Wiedząc już o pewnej wyjątkowości tej rośliny, zainteresowałam się owymi torebkami nasiennymi. A jakże - po sesji zdjęciowej zaszła anikochoria   ;-D . Mam nadzieję, że w następnych latach lepnicę tatarską spotkam w paru innych miejscach. Cieszy mnie również to, że Mój Las nie jest taki zwyczajny, ani pospolity. Czasem znajduję w nim coś osobliwego. Szczotlicha siwa też w nim rośnie, zatem Mój Las można zaliczyć do ciepłolubnych śródlądowych muraw napiaskowych, którym należy się ochrona.

Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – gatunek rośliny z rodziny goździkowatych. W Polsce jest gatunkiem rzadko występującym.
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – osiąga wysokość od 30 do 80 cm   (2 lipca)
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – rośnie najczęściej na piaszczystych brzegach rzek oraz skrajach lasów. Występuje w dolinach rzek: Wisły, Bugu, Warty oraz dolnej Odry.
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – kwitnie od czerwca do września. Kwiaty zapylane są przez owady.
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – ma liczne łodygi, wzniesione lub dołem nieco pokładające się. 
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – pędy u podstawy są lekko owłosione, natomiast górne partie rośliny są nagie. Włoski są długie, kędzierzawe, wielokomórkowe.
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – na początku lipca kwiaty nie były jeszcze w pełni rozwinięte, co utrudniało identyfikację - w grę wchodziła także lepnica zielonawa (Silene chlorantha)

A tak prezentowała się lepnica tatarska dobre trzy tygodnie później:

Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – łodygi zdrewniałe, gęsto ulistnione, dołem długo owłosione, w górze prawie nagie.
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – kwiaty o symetrii promienistej zebrane w długie, wąskie i rzadkie kwiatostany, często mające formę jednostronnego grona.
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – liście naprzeciwległe, na łodydze występuje po 12-16 par liści. Mają lancetowaty lub podłużny kształt, długość 2-4 cm.
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – kielich nagi, wąsko cylindryczny, w górze nieco rozszerzony. Ma 10 wyraźnych żyłek.
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – pięć nagich płatków ma barwę białą, zielonkawą bądź żółtawą. Płatki osiągają 13-16 mm długości i są głęboko podwójnie podzielone na łatki o długości 5 mm.
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) –  w kwiatach znajduje się 10 pręcików. Słupek składa się z 3 owocolistków i zwieńczony jest 3 szyjkami.
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – kielich osiąga 9-13 mm długości i zwieńczony jest trójkątnymi, spiczastymi, biało obrzeżonymi ząbkami.
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) –  kwiaty o średnicy około 2 cm osadzone są na odstająco owłosionych szypułkach o długości od 7 do 20 mm.
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – blaszka liściowa jest całobrzega, zaostrzona, słabo piłkowana u postawy. Nasady zrastają się w krótką pochwę, tutaj też i na nerwie głównym są nieco owłosione.
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – w pełni rozwinięte kwiaty (24 lipca)
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) wydaje liczne nasiona, które rozprzestrzeniają się przez wodę, także roznoszone są przez zwierzęta, a nawet pojazdy.
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – owocami są torebki o cylindrycznym kształcie, otwierające się trzema parami ząbków. Mierzą 8-10 mm długości. Nasiona długości 0,8 do 1 mm, nerkowate, brązowe i pomarszczone.

Dodane później
31 sierpnia udało mi się sfotografować przekwitłe kwiatostany oraz owoce lepnicy tatarskiej.

Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – przekwitłe kwiatostany
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – torebki nasienne
Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – torebki nasienne z widocznymi nasionami

Dodane później (czerwiec 2020 r.)

Lepnica tatarska (Silene tatarica)   16 lipca 2017
Lepnica tatarska (Silene tatarica)   16 lipca 2017



 --------------------------------------------



Lepnica tatarska (Silene tatarica (L.) Pers.) – gatunek rośliny z rodziny goździkowatych  (Caryophyllaceae Juss.).
Występuje naturalnie w północnej części Niemiec, w Polsce, Norwegii, Szwecji, Finlandii oraz Rosji (aż po Syberię). W Polsce jest gatunkiem rzadko występującym.

Siedlisko - lepnica tatarska najczęściej rośnie na piaszczystych brzegach rzek oraz  przy ujściach rzek do morza, skrajach lasów, piaszczystych łachach, wydmach, na polach z piaszczystym podłożem, na poboczach dróg oraz nasypach kolejowych, na skrajach borów sosnowych. W Polsce rośnie w dolinach rzek Wisły, Bugu, Warty oraz dolnej Odry.


Pokrój - bylina dorastająca do 80 cm wysokości. Ma liczne łodygi, wzniesione lub dołem nieco pokładające się. Pędy u podstawy są lekko owłosione, natomiast górne partie rośliny są nagie. Włoski są długie, kędzierzawe, wielokomórkowe.

Liście - naprzeciwległe (na łodydze występuje po 12-16 par liści). Mają lancetowaty lub podłużny kształt, długość 2-4 cm. Blaszka jest całobrzega, zaostrzona, słabo piłkowana u postawy. Nasady zrastają się w krótką pochwę, tutaj też i na nerwie głównym są nieco owłosione.

Kwiaty - polisymetryczne, zebrane w długie, wąskie i rzadkie kwiatostany, często mające formę jednostronnego grona. Kwiaty o średnicy około 2 cm osadzone są na odstająco owłosionych szypułkach o długości od 7 do 20 mm. Przysadki i podsadki są wąskolancetowate i owłosione. Kielich jest nagi, wąsko cylindryczny, w górze nieco rozszerzony. Ma 10 wyraźnych żyłek. Osiąga 9-13 mm długości i zwieńczony jest trójkątnymi, spiczastymi, biało obrzeżonymi ząbkami. Pięć nagich płatków ma białą, zielonkawą bądź żółtawą barwę. Płatki osiągają 13-16 mm długości i są głęboko podwójnie podzielone na łatki o długości 5 mm. W kwiatach znajduje się 10 pręcików. Słupek składa się z 3 owocolistków i zwieńczony jest 3 szyjkami.
Kwitnie od czerwca do września. Roślina owadopylna.

Owoce - torebki o cylindrycznym kształcie otwierające się trzema parami ząbków. Mierzą 8-10 mm długości. Nasiona długości 0,8 do 1 mm są nerkowate, brązowe i pomarszczone.
Roślina wydaje liczne nasiona, które rozprzestrzeniają się przez wodę, także przez zwierzęta, a nawet pojazdy.


Występowanie muraw budowanych przez lepnicę tatarską ze szczotlichą siwą jest jednym z wyróżników siedliska przyrodniczego wymagającego ochrony w sieci Natura 2000 o kodzie 6120 (Ciepłolubne śródlądowe murawy napiaskowe Koelerion glaucae)

W Niemczech występuje między innymi na murawach kserofitycznych w Parku Narodowym Doliny Dolnej Odry.
W Finlandii gatunek ten pojawił się pod koniec epoki lodowcowej. Wówczas obszar ten porastał głównie wietrzy step, ustępując później miejsca lasowi iglastemu. Kiedy klimat stał się bardziej kontynentalny siedliska lepnicy tatarskiej ograniczyły się do dolin rzek w północnej części tego kraju. W Finlandii roślina ta jest zagrożona wyginięciem.



źródło 1, źródło 2, Bio-forum,


e20.09.

lepnica tatarska, Silene tatarica, lepnica tatarska wygląd zdjęcia, Silene tatarica jak wygląda, lepnica tatarska zdjęcia opis, Silene tatarica zdjęcia opis, lepnica tatarska kwiaty liście, Silene tatarica kwiaty występowanie, lepnica tatarska chwile zachwycone, Silene tatarica chwile zachwycone,

11 komentarzy:

  1. Ooo, super, że udało Ci się ją znaleźć! Kiedyś o niej czytałam, ale jakoś cała roślinka wyleciała mi z głowy zupełnie. I faktycznie, nawet na wikipedii nie ma zdjęć :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A ja dotąd nawet nie słyszałam o lepnicy tatarskiej. Cieszę się, że mogłam ją sfotografować.

      Usuń
  2. Jeszcze nigdy nie widziałem tej rośliny. Wygląda bardzo delikatnie. Jak zwykle dokładny i ciekawy opis.

    OdpowiedzUsuń
  3. Trochę jestem zdziwiona tym, że wcześniej nie zauważałam tej lepnicy, rosnącej tuż przy często uczęszczanej ścieżce. Z drugiej strony odnotowuję, że moje zdolności do wynajdywania, zauważania czegoś nietypowego (dotąd nieznanego) wśród roślinności zdecydowanie się rozwinęły (dzięki fotografowaniu) :-)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. O, tak! Zdumiewająco się rozwinęły. Czytając, pomyślałem o trudnościach w identyfikacji rośliny, o czasochłonności, o potrzebie wyróżnienia nie jednej cechy, a obok widzę licznik: w lipcu 11 opisów, tyleż w czerwcu, od początku roku 71. Ogromna praca.

      Usuń
    2. Dziękuję. Identyfikowanie napotkanych roślin to jak poszukiwanie skarbu - nigdy nie wiem, czy akurat nie trafiam na coś wyjątkowego, rzadkiego, skoro do tej pory tego nie widziałam. Poza tym same zdjęcia byłyby niewarte pokazania.

      Usuń
  4. Brawo, dla Ciebie, za wyostrzenie spostrzegawczości oraz ... dla Ciebie za tak ciekawe odkrycie.

    OdpowiedzUsuń
  5. Zam ja z łąk, ale nie wiedziałam, że się tak oryginalnie nazywa.....

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. A ja chyba dotąd jej nie widziałam lub nie dostrzegałam

      Usuń
  6. Tyle pięknych roślin jest wkoło nas, a my traktujemy je bez szacunku...

    OdpowiedzUsuń