12 lutego 2018

Bajkalina, tarczyca bajkalska

Tarczyca bajkalska (konkretnie jej korzeń) jest bardzo ceniona ze względu na właściwości lecznicze, znane Chińczykom od tysięcy lat. Trafiłam na wiele stron internetowych szeroko omawiających działanie i zastosowanie tej rośliny. Szczerze mówiąc, wcale nie to mnie tak bardzo interesowało, lecz opis... botaniczny.
Pozostaję w stanie co najmniej lekkiego zdumienia, że opisowi wyglądu tak estetycznej i urodziwej rośliny nie poświęcono wiele uwagi.

Tarczyca bajkalska (Scutellaria baicalensis Georgi), ang. Baikal Skullap Root, Chinese Skullap - gatunek rośliny należący do rodziny jasnotowatych. Pochodzi ze wschodniej Rosji oraz przyległych terenów Mongolii i Chin. W Polsce rośnie jedynie w ogrodach botanicznych i na specjalistycznych plantacjach.
Tarczyca bajkalska ( Scutellaria baicalensis Georgi), bajkalina - wieloletnia bylina osiągająca wysokość 25-60 cm. Pędy wzniesione, liście lancetowate, niewielkie (ulistnienie nakrzyżległe). Pod ziemią niewielkie krótkie kłącze z korzeniem palowym, od którego wyrastają boczne korzonki. 
Tarczyca bajkalska ( Scutellaria baicalensis Georgi), bajkalina - kwiaty niebieskie lub ub fioletowo-niebieskie zebrane w jednoramienne kwiatostany wierzchotkowe. Kwiaty są obupłciowe, zrosłopłatkowe i wyraźnie grzbieciste, Kielich zrosło działkowy, dwuwargowy, 5-ząbkowy.
Tarczyca bajkalska ( Scutellaria baicalensis Georgi), bajkalina - korona kwiatu dwuwargowa; warga górna dwudzielna, powstała ze zrośnięcia dwóch płatków; warga dolna trójdzielna, powstała przez zrośnięcie trzech płatków
Tarczyca bajkalska ( Scutellaria baicalensis Georgi), bajkalina - w medycynie wykorzystuje się korzenie 3-4-letnich roślin, ponieważ aktywne alkaloidy i związki flawonoidowe stanowią wtedy około 20% ich składu.


Dodane w listopadzie 2020 r.
Zdjęcia z roku 2019, a więc dwa lata później. Rośliny były znacznie większe - wyższe i rozrośnięte.

Tarczyca bajkalska ( Scutellaria baicalensis)    

Tarczyca bajkalska ( Scutellaria baicalensis)    

Tarczyca bajkalska ( Scutellaria baicalensis)    





-------------------------------




Tarczyca (Scutellaria L.) – rodzaj roślin należący do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae Lindl.). Należy do niego około 300 gatunków. Większość z nich występuje na obszarach klimatu umiarkowanego półkuli północnej ( w Azji, Europie i Ameryce Północnej). Gatunkiem typowym jest tarczyca pospolita (Scutellaria galericulata L.), dość pospolity na terenie Polski.
Łacińska nazwa rodzaju pochodzi od tego, że górna część kwiatów przypomina czarkę do picia (po łacinie scutella). Wg innego tłumaczenia scutella oznacza „tarcza”, co sugeruje ochronę.


Wszystkie gatunki tarczycy posiadają właściwości lecznicze, ale największy rozgłos medialny zyskała tarczyca bajkalska.

Chińska medycyna odnosi działanie tarczycy bajkalskiej do pięciu żywiołów, które uzupełniają się wzajemnie.
Przez tysiące lat tarczyca bajkalska była stosowana w Chinach przeciw atakom astmy, w alergiach, stanach zapalnych układu pokarmowego, leczeniu biegunek wywołanych pałeczkami Shigella (czerwonka bakteryjna), terapii chorób grzybiczych Candida albicans i wirusowych.
Podobnie jak w przypadku innych surowców zielarskich, działanie lecznicze jednego składnika zależy od współdziałania wszystkich związków obecnych w roślinie.

Surowcem zielarskim jest przede wszystkim korzeń palowy barwy żółto-brązowej, skręcony, długości 8-25 cm i średnicy 1-3 cm. Korzenie tarczycy bajkalskiej zbiera się zwykle na wiosnę lub jesienią. Po wykopaniu z ziemi korzenie powinny być natychmiast rozdrobnione i osuszone, aby nie dopuścić do zazielenienia.
Napar z liści jest gorzki i cierpki, ma silne działanie uspokajające i nasenne.

Więcej informacji o właściwościach leczniczych tarczycy bajkalskiej znajdziesz na stronach źródłowych (linki znajdują się w nazwie gatunkowej pod zdjęciami)

Tarczyca bajkalska preferuje chłodny i suchy klimat górski, często rośnie wzdłuż rzek. Latem szybko wysycha i odnawia po deszczu. Jest wytrzymała, znosi temperatury do -15°C. W Azji jest uprawiana na terenach od poziomu morza do 8000 m n.p.m.

Rozmnażanie - z nasion wysiewanych jesienią.


------



A to tarczyca pospolita z Mojego Lasu. Przypadkiem zauważyłam tę roślinkę nieopodal brzegu Średniego Stawu. Miała tylko ten jeden kwiatek, taki niebieściutki i... pyzaty  :-) 

Tarczyca pospolita (Scutellaria galericulata L.) – kwiaty grzbieciste, dwuwargowe, wyrastające na krótkich szypułkach w kątach liści. Są fioletowoniebieskie, rzadko różowe. Mają długość 1,2-2 cm, dolną wargę z wyciętą klapą, górną z tarczkowatą łuską na szczycie. Kwitnie od czerwca do sierpnia.










y40.59.

tarczyca bajkalska, Scutellaria baicalensis, bajkalina, tarczyca pospolita, Scutellaria galericulata, tarczyca bajkalska zdjęcia kwiaty, Scutellaria baicalensis informacje zdjęcia, bajkalina informacje wygląd, tarczyca pospolita zdjęcia informacje, Scutellaria galericulata opis zdjęcia, tarczyca bajkalska chwile zachwycone, Scutellaria baicalensis chwile zachwycone, bajkalina chwile zachwycone,

14 komentarzy:

  1. Piękna, kolejny roślinny klejnot do kolekcji:)

    OdpowiedzUsuń
  2. Udały Ci się te zdjęcia :-)

    Marek z Wlkp.

    OdpowiedzUsuń
  3. Aaaaa to już wiem co fotografowałam. Śliczne ujęcia.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ciekawa jestem gdzie spotkałaś tę roślinę.

      Usuń
    2. Nie było jej dużo ale w terenach podgórskich jak na Zakopane jechaliśmy :)

      Usuń
    3. Zazdroszczę! Chciałabym zobaczyć tarczycę bajkalską na wolności, albo na jakiejś plantacji :-)

      Usuń
    4. Też mi się zdaje że widzaiłem "uciekinierów" gdzieś w Beskidach. Aż przeglądnę zdjęcia jak wróce do domu, bo mogę mieć w archiwum nieoznaczonych.

      Usuń
  4. Bajkalina - cóż za piękne imię :-)

    OdpowiedzUsuń
  5. Czytam ostatnie posty wszystkie Twoje bo jako zapalony botanik po prostu je uwielbiam. Chcę Ci powiedzieć że jesteś najpracowitszą blogerką jaką znam :p
    I jestem akurat w aptece i dawałem komuś bajkadent z tarczyca i tak sobie przypomniałem :p. Ach i nie masz w sobie równych w pokazywaniu pozornie zwykłych z wyglądu roślin w taki sposób, ze patrzy się na nie z zachwytem :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ja po prostu uważam, że te rośliny są zachwycające (w swej budowie, formie, barwach i rozmaitości), więc może to moje upodobanie widać trochę na zdjęciach, moim zdaniem, ciągle marnych i mdłych (na poważnie rozważam, czy aby nie mam jakiegoś upośledzenia postrzegania kolorów?!). Nadrabiam więc pracowitością ;-)
      Dziękuję za miłe słowa i pozdrawiam.

      Usuń
  6. Tarczyca bajkalska posiada mnóstwo wartości prozdrowotnych oraz wzmacniających organizm w tym układ krwionośny. Jeżeli ktoś jeszcze nie zna tej rośliny, polecam o niej więcej poczytać w internecie. Ma bardzo wiele zastosowań, a słyszałam, że bywa też stosowana w kosmetyce. Nie wiedziałam jednak, że kwiaty tej rośliny tak ładnie wyglądają:)
    aniria

    OdpowiedzUsuń