Układ Tragopogon

Wielkie dmuchawce na wysokich i sztywnych łodygach. To kozibród łąkowy - można go spotkać na łąkach, skrajach pól i niekoszonych trawnikach. Zaglądanie do wnętrza tych białych, a czasem lekko brązowych kul, kontemplowanie ich regularnych i złożonych układów fascynowało mnie odkąd go odkryłam.

Kozibród łąkowy (Tragopogon pratensis L.) z rodziny astrowatych. Jego owocem są wrzecionowate niełupki zaopatrzone w puch kielichowy. Przekwitły kwiatostan przypomina ogromny dmuchawiec.

Kozibród łąkowy (Tragopogon pratensis L.)

Kozibród łąkowy (Tragopogon pratensis L.)

Kozibród łąkowy (Tragopogon pratensis L.)

Kozibród łąkowy (Tragopogon pratensis L.)

Kozibród łąkowy (Tragopogon pratensis L.)

Kozibród łąkowy (Tragopogon pratensis L.)

Kozibród łąkowy (Tragopogon pratensis L.)

Kozibród łąkowy (Tragopogon pratensis L.)

---------------------------

Kozibród łąkowy (Tragopogon pratensis L.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych.
Rodzimy obszar jego występowania to Europa i część Azji (Zachodnia Syberia, Turcja, Kazachstan). Rozpowszechniony w Europie Środkowej, ku północy i na południu obszaru śródziemnomorskiego coraz rzadszy.
W Polsce występuje pospolicie na łąkach, polanach i przydrożach. Kiedyś był uprawiany jako warzywo - roślina jadalna.

Pokrój - roślina dwu- lub wieloletnia wysokości 30-80(120) cm, naga, lub wełnisto owłosiona.
Charakterystyczny obfity mleczny sok barwi na czerwono.

Łodyga - prosto wzniesiona pojedyncza lub słabo rozgałęziona, szarozielona, początkowo puszysto owłosiona, później naga. Gęsto ulistniona, pod kwiatostanem zgrubiała.

Liście - niebieskawozielone, równowąskie lub równowąskolancetowate, trawiaste, naprzeciwległe, pochwiasto obejmujące łodygę, siedzące, całobrzegie, faliste, często łukowato zgięte. Są nagie, albo wełnisto owłosione, podobnie, jak łodyga.

Kwiatostan - okrywy koszyczków mają po osiem listków takiej samej długości jak kwiaty brzeżne. Wszystkie kwiaty wypełniające koszyczek są żółte, języczkowe. Pylniki u góry ciemnobrunatne. Koszyczki kwiatowe otwierają się tylko w słoneczne dni i zamykają się po południu. Koszyczek kwiatostanowy 4-6 cm średnicy o 20-50 języczkowatych kwiatach koloru cytrynowożółtego. Kwiaty wyrastają pojedynczo albo po kilka na pędzie; ich szypuły w górze nieco zgrubiałe. Płatki kwiatów mają na czubku 5 ząbków.
Kwiaty języczkowe tworzą pozorny kwiat, u nasady mają zwykle 8 wąskich listków przypominających kielich, okrywy do 3 cm długości, mniej więcej tak długich, jak pojedyncze kwiaty. Poszczególne kwiaty duże, od jasno- do złotożółtych, obupłciowe, wszystkie jednakowego kształtu, w czasie kwitnienia szeroko rozłożone (kwiat pokazałam TUTAJ)
Kwitnie od maja do lipca (sierpnia).

Owoc -wrzecionowata niełupka z długim dziobkiem i puchem kielichowym - wygląda jak duży dmuchawiec. Ma długość 16-22 mm, jest gładka lub pokryta brodawkami.

Korzeń - palowy, wrzecionowaty, brunatny, krótki.

Siedliska - łąki wilgotne do suchych, raczej mało nawożone.


Zastosowania kulinarne - roślina o bardzo wielostronnym zastosowaniu. Korzenie przyrządza się jak wężymord, młode pędy dają potrawę podobną do szparagów, a zawierające cukier liście mogą być spożywane na surowo lub gotowane jak szpinak.
 
Korzenie (zbierane jesienią lub na wiosnę) należy ugotować, kroić w plastry i przyprawiać solą, pieprzem, olejem i cebulą lub czosnkiem niedźwiedzim.
Młode liście i pędy kozibrodu można jeść surowe w formie sałatki lub przecieru. Liście kozibrodu zawierają cukier inulinę - mają bardzo łagodny smak. Starsze gotować (jak szparagi) lub dodawać do zupy.

Działanie lecznicze - wywaru z korzeni używano do leczenia zgagi i utraty apetytu.

Uwagi ogólne: Gatunki rodzaju kozibród zwracają uwagę nietypowymi dla tej rodziny trawiastymi liśćmi. Kozibród porolistny (Tragopogon porrifolius) o jeszcze większych koszyczkach o barwie  brudno purpurowej jest pokrewnym gatunkiem z obszaru śródziemnomorskiego o podobnym zastosowaniu.


źródło 1, źródło 2, źródło 3
Można zajrzeć także tutaj - Yellow Goat's Beard


41 335

kozibród łąkowy zdjęcia opis, kozibród łąkowy niełupki zdjęcia, kozibród łąkowy chwile zachwycone, Tragopogon pratensis chwile zachwycone, Tragopogon pratensis pictures photos, kozibród łąkowy jadalny, kozibród łąkowy właściwości lecznicze, zdjęcia kozibrodu, kozibród roślina jak wygląda,