Chwile zaChwycone: Zimowit jesienny

Na widok takich kwiatów łatwiej jest przełknąć myśl, że wkrótce nadejdzie jesienna szaruga, a potem zima. Albo inaczej. Na widok takich kwiatów łatwo pomyśleć, że pod koniec lata zaczyna się wiosna. Taka cudowna anomalia ;-)
Po raz pierwszy zobaczyłam zimowity jesienne dwa lata temu - kwitły kępkami w różnych miejscach, gdzie przez całe lato znajdowałam zupełnie inne rośliny, tych nie zauważając. W tym roku w Ogrodzie botanicznym było ich jeszcze więcej.

Zimowit jesienny (Colchicum autumnale) – gatunek rośliny należący do rodziny zimowitowatych [1 października]

zimowit jesienny, Colchicum autumnale

zimowit jesienny, Colchicum autumnale 3 września

zimowit jesienny, Colchicum autumnale 11 września

zimowit jesienny, Colchicum autumnale To samo stanowisko zimowitów miesiąc później

zimowit jesienny, Colchicum autumnale 11 września

------------------------------------------

Zimowit jesienny (Colchicum autumnale) – gatunek rośliny należący do rodziny zimowitowatych (Colchicaceae).

Występuje w Europie. W Polsce najczęściej jest spotykany w niższych położeniach górskich, poza górami występuje w przylegającym pasie wyżyn po Dolny Śląsk, w Wielkopolsce oraz na południowej części niżu.

W Polsce gatunek objęty częściową ochroną gatunkową, a w latach 1995-2014 znajdował się pod ochroną ścisłą. Według Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody jest gatunkiem zagrożonym (kategoria zagrożenia VU).

Pokrój - osiąga 8-30 cm wysokości. Trwałą częścią rośliny jest podziemna bulwa, z której wyrasta jesienią pęczek białych korzeni. Z zewnątrz okryta jest dwoma zaschniętymi pochwami liściowymi, pod którymi znajdują się 3-4 zawiązki liści rozwijające się wczesną wiosną następnego roku. Pęd jest silnie zredukowany, zaledwie wychodzący ponad ziemię.

Liście - ich liczba waha się od 3 do 8 (zależnie od wielkości bulwy). Są wąskolancetowate, w większej części wąskie, tępo zakończone. Mają szerokość 2-4 cm.

Kwiaty - różowo-lila lub lila (rzadko białe), lejkowate, obupłciowe, z pojedynczym okwiatem, o cienkiej, długiej rurce wewnątrz owłosionej, której dolna część wraz z zalążniami ukryta jest w bulwie. Korona o sześciu lejkowato odgiętych działkach, pręcików 6, z czego 3 krótkie i 3 długie, słupek jeden z trzema nitkowatymi szyjkami i buławkowatymi znamionami.

Kwitnie - od sierpnia do września, w warunkach klimatycznych Polski kwiaty pojawiają się w pierwszej dekadzie września.

Owoc - trójkomorowa zalążnia rozwija się pod ziemią i dopiero wiosną razem z liśćmi wyrasta ponad powierzchnię. Podłużnie jajowata i otoczona liśćmi torebka o długości 3-4 cm zawiera ciemnobrunatne, kuliste, delikatnie pomarszczone nasiona, pęka wzdłuż przegród

Siedlisko - lubi wilgotne łąki, widne lasy mieszane i rzadkie zarośla. Jest światłolubny, ale znosi okresowe zacienienie. Wymaga gleb świeżych lub wilgotnych, gliniasto-ilastych lub gliniasto-piaszczystych, zasobnych w składniki mineralne.

Występuje na obszarach o klimacie oceanicznym. Rośnie od niżu po niższe położenia górskie. Najwyżej występujące jego stanowiska znajdują się na Polanie Chochołowskiej w Tatrach.

Uprawa - zimowit lubi podmokłe gleby i słoneczne stanowiska. Rozmnaża się go z bulw w czerwcu-lipcu. Bulwy sadzi się do gleby w rozstawie co 20 cm (duże) lub 10 cm (małe).

Cała roślina jest silnie trująca dla ludzi, bydła i koni.
Śmiertelna dawka dla człowieka to ok. 0,02 g kolchicyny (ilość zawarta w ok. 6 g nasion). Przypadkowe zatrucia śmiertelne są bardzo rzadkie, zazwyczaj wynikają z pomylenia zimowita z dzikim czosnkiem niedźwiedzim

źródło