Dzikie proso, chwastnica jednostronna

Tuż za Moim Lasem utworzyło się płytkie bajorko. Odwiedzam je od dwóch lat, gdyż są tam ważki, i to kilka gatunków, których przedtem nie widziałam. Martwię się jego losem (ze względu na larwy ważek rozwijające się w wodzie), ponieważ jest ono niszczone, rozjeżdżane przez żądnych męskich przygód osobników w dżipach. 
Wokół bajorka kwitnie życie - to tam rośnie uczep amerykański i karbieniec pospolity, a nieco dalej goździk kartuzek (wymieniłam tylko te rośliny, których gdzie indziej nie spotkałam). W środku lata zauważyłam też chwastnicę jednostronną, dość charakterystyczną i całkiem ładną trawę o grubych źdźbłach i licznych kłosach. W moim odczuciu opinie na jej temat są nieco sprzeczne, ale tak to już jest z roślinami zaliczanymi do chwastów. Tak więc z jednej strony jest ona uciążliwym zielskiem, z drugiej - posiada właściwości lecznicze, walory dekoracyjne, a jej ziarniaki są przysmakiem ptactwa.
Chwast-nica i do tego jedno-stronna - jakże... stronnicza nazwa ;-)  Zatem poznajcie ją.

Chwastnica jednostronna (Echinochloa crus-galli) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny wiechlinowatych. Nazwy zwyczajowe: kurze proso, proso japońskie, prosówka, proso dzikie (31 lipca)

Chwastnica jednostronna (Echinochloa crus-galli) – w Polsce na niżu jest jednym z najbardziej pospolitych chwastów w uprawach okopowych. Dawniej ziarniaki tej rośliny z naturalnych stanowisk zbierano na pokarm dla drobiu (14 sierpnia)

Chwastnica jednostronna (Echinochloa crus-galli) – jest spokrewniona z kukurydzą. Blaszki liściowe o szorstkich brzegach, pochwy liściowe silnie spłaszczone, nie posiadają uszek i języczka. Liście szerokie, nieco pofalowane (4 lipca)

Chwastnica jednostronna (Echinochloa crus-galli) – kwitnie późno, bo dopiero od lipca do października. Kwiaty zebrane w gęstą, klapowaną i jednostronną wiechę (ok. 20 cm długości). Wiecha ma szorstkie i owłosione gałązki. Jednokwiatowe i gęsto skupione kłoski są jasnozielone z fioletowym odcieniem. Wyrastają jednostronnie po 3-6 na jednej gałązce wiechy. Roślina w dużym stopniu samopylna (31 lipca)

Chwastnica jednostronna (Echinochloa crus-galli) – źdźbła (łodygi) częściowo wzniesione, gładkie, segmentowane kolankami, sztywne. U podstawy mogą mieć lekko czerwone, fiołkowe, bądź fioletowe zabarwienie. Wysokość 30-70(90) cm (31 lipca)

Chwastnica jednostronna (Echinochloa crus-galli) preferuje gleby żyzne, próchnicze, zasobne w składniki mineralne, wilgotne, gliniaste, bogate w wapń i azot - roślina wskaźnikowa sugerująca występowanie w podłożu większego stężenia azotu i związków wapnia (31 lipca)

Akurat na zdjęciu poniżej najlepiej widoczne są kwiaty chwastnicy. Proszę spojrzeć na te drobinki od spodu kłosów - to pręciki. Gdybym spostrzegła je zawczasu, znacznie bardziej przyłożyłabym się do ich uwiecznienia  ;-P

Chwastnica jednostronna (Echinochloa crus-galli) – posiada właściwości lecznicze. W medycynie ludowej zalecana jako środek tonizujący przy krwotokach, bólu gardła oraz na rany i wrzody. Roślina ozdobna - zasuszone wiechy są wykorzystywane w bukieciarstwie (31 lipca)

W tym samym czasie jedne rośliny jeszcze kwitły, na innych już dojrzewały ziarniaki.

Chwastnica jednostronna (Echinochloa crus-galli) – owocem jest jajowaty, żółtobrunatny, oplewiony ziarniak. Nasiona wysypują się z kłosów na ziemię, ale mogą też zostać przeniesione przez zwierzęta i ptaki (w tym drób). Jedna roślina wytwarza od 200 do ponad 1000 nasion (31 lipca)

Chwastnica jednostronna (Echinochloa crus-galli) jest jedynym gatunkiem, spośród ok. 35 należących do rodzaju chwastnica, występującym w Polsce (3 września)

Zaintrygowały mnie nazwy zwyczajowe chwastnicy, z których każda zawiera słowo "proso". Zajrzałam więc do opisu botanicznego tejże rośliny. Oto kilka informacji:

Proso właściwe, proso zwyczajne (Panicum miliaceum L.) jest jedną z najdawniej uprawianych roślin.
Najstarsze pozostałości tej rośliny w osadach ludzkich odkryto w Chinach i pochodzą z okresu 8,5-7 tys. lat p.n.e. W Europie najstarsze do tej pory i dobrze udokumentowane znaleziska prosa pochodzą z okresu ceramiki wstęgowej (5,6-4,9 tys. lat p.n.e.) ze znalezisk w okolicach Lipska oraz z północno-wschodniego przedgórza Harcu.
Proso było dawniej powszechnie uprawiane w wielu regionach Europy. Wprowadzenie uprawy ziemniaka bardzo ograniczyło uprawę prosa, które straciło na znaczeniu, choć ostatnio znów staje się popularne i powierzchnia jego uprawy wzrosła.
Proso zwyczajne uprawiane jest głównie na kaszę, zwaną kaszą jaglaną lub jagłami, Otrzymuje się ją z ziarniaków. Kaszę jaglaną zalicza się do tzw. żywności ekologicznej. Co prawda, zawiera mniej składników odżywczych niż inne zboża, za to nie zawiera glutenu, nadaje się więc dla osób na diecie bezglutenowej. Jest też łatwiej strawna niż inne kasze.

A jak wygląda proso właściwe? Być może tak, jak na poniższym zdjęciu. Pewności jednak nie mam, gdyż istnieje około 500 gatunków należących do rodzaju proso. Sfotografowane rośliny rosły w uprawie pszenicy.

Proso (Panicum spp.) - 6 czerwca

----------------------------------------

Chwastnica jednostronna (Echinochloa crus-galli) – gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny wiechlinowatych. Jest jedyną chwastnicą występującą w Polsce, mimo, że do rodzaju zalicza się ok. 35 gatunków.
Zwyczajowo nazywana bywa kurzym prosem, kurzą trawą, prosem japońskim, prosówką, prosem dzikim.
W Polsce gatunek pospolity, poza terenami górskimi. Na niżu jest jednym z najbardziej pospolitych chwastów w uprawach okopowych, warzyw strączkowych i kukurydzy (z którą jest blisko spokrewniony), rzadziej natomiast w zbożach jarych i na trawnikach ozdobnych. Chwast segetalny.
We florze Polski jest archeofitem. 


Źdźbła - gładkie, segmentowane kolankami, sztywne podnoszące się, dołem fiołkowo nabiegłe, o wysokości 30-70(90) cm.

Liście - szerokie, nieco pofalowane, szarozielone. Blaszki liściowe o szorstkich brzegach, pochwy liściowe są ciemniejsze od liści i silnie spłaszczone (jak u kukurydzy - cecha charakterystyczna), nie posiadają uszek i języczka. Pierwszy liść jest długi, dość szeroki, zaostrzony na końcu, z wyraźnie zarysowanymi nerwami.

Kwiaty - zebrane w gęstą, klapowaną i jednostronną wiechę (od tego pochodzi gatunkowa nazwa rośliny). Wiecha ma szorstkie i owłosione gałązki. Jajowatoeliptyczne, jednokwiatowe i gęsto skupione kłoski są jasnozielone z fioletowym odcieniem. Wyrastają jednostronnie po 3-6 na jednej gałązce wiechy. W każdym kłosku są 3 plewy; dolna jest szerokojajowata 3-nerwowa i ostra, druga jest podłużnie jajowata, 5-nerwowa, zaostrzona i znacznie dłuższa, trzecia 7-nerwowa, zaostrzona i tej samej długości co druga. Wszystkie plewy mają sztywno orzęsione nerwy. Plewki są dwie, obydwie nagie i połyskujące. Słupek o jasnoczerwonych, białopiórkowatych znamionach.
Kwitnie - od lipca do października. Roślina w dużym stopniu samopylna.

Owoce - jajowaty, żółtobrunatny, oplewiony ziarniak. Jedna roślina może wytworzyć od 200 do ponad 1000 nasion, które zachowują zdolność kiełkowania przez kilka lat. W optymalnych warunkach (ciepło i wilgotno), ziarniaki kiełkują nawet wtedy, gdy są przykryte warstwą gleby o grubości 10 cm.

Korzenie - wiązkowe, bujne i płytkie. 

Siewka - ma równowąski i zaostrzony na szczycie epikotyl z licznymi równoległymi nerwami. Oprócz korzeni wytwarza u podstawy źdźbła korzenie przybyszowe. Na tym etapie rozwoju łatwo można ją pomylić z różnymi gatunkami włośnic i paluszników.

Siedliska - rośnie na przydrożach, brzegach wód, w ogrodach i na polach uprawnych. Zachwaszcza głównie kukurydzę i rośliny okopowe.
Preferuje gleby gliniaste, nieco wilgotne, żyzne i zasobne w azot i wapń (może być potraktowana jako roślina wskaźnikowa, sugerująca występowanie w podłożu zwiększonej ilości azotu oraz związków wapnia).
Próg szkodliwości wynosi 3-6 roślin na 1 m².

Ciekawostki dotyczące chwastnicy jednostronnej:

• posiada właściwości lecznicze - w medycynie ludowej zalecana jako środek tonizujący przy krwotokach, bólu gardła oraz na rany i wrzody
• ziarniaki chętnie zjada drób, a całe rośliny to dobra pasza dla bydła; w małych ilościach dodawana jest do kiszonek
• zasuszone wiechy chwastnicy są wykorzystywane w bukieciarstwie.
• zawiera bardzo dużo chlorofilu 
• w niektórych krajach (np. Egipt) jest celowo wysiewana na glebach mocno zasadowych i zasolonych oraz na pogorzeliskach, gdzie spełnia rolę swoistego kultywatora terenu.

Schemat budowy kwiatów i narys kwiatowy wiechlinowatych:
A – plewa, B – plewka dolna, C – ość, 1 – plewka górna, 3 – pręciki, 4 – słupek, 5 – znamię słupka

Narys kwiatowy, diagram kwiatowy – graficzne, schematyczne przedstawienie budowy określonego typu kwiatu w rzucie poprzecznym, gdzie odpowiednimi symbolami zaznacza się jego symetrię, a na poszczególnych kołach jego elementy (działki kielicha, płatki korony, pręciki) oraz schemat przekroju poprzecznego przez zalążnię ze zilustrowanym umiejscowieniem zalążków, przegród i komór. Dodatkowo zawiera symboliczne przedstawienie osi kwiatostanu (w postaci czarnej kropki nad narysem) i przysadki kwiatu (pod kwiatem).
Narys kwiatowy zawiera pełniejszą informację o budowie kwiatu w porównaniu ze wzorem kwiatowym.




Chwastnica jednostronna - źródło 1, źródło 2, źródło 3, 
Proso - link, link, link, link, link, link,
Wiechlinowate



r27.63.

chwastnica jednostronna, chwastnica jednostronna zdjęcia opis, chwastnica jednostronna chwile zachwycone, Echinochloa crus-galli, Echinochloa crus-galli wygląd informacje, narys kwiatowy jak wygląda, pospolite chwasty zdjęcia,