Francowate ziele, tojeść pospolita

Podczas ostatnich, nadzwyczaj gorących dni, brak mi sił na przemierzanie łąk w palącym słońcu. Wędruję więc tylko zacienionymi ścieżkami po Moim Lesie. I tak niedawno natknęłam się na żółte kwiaty tojeści pospolitej, rosnącej na obrzeżu Średniego Stawu. Większość zdjęć powstała 2 sierpnia, kiedy wiele roślin kwitło lub rozkwitało. Gdy zajrzałam do niej wczoraj, kwiatów było już o połowę mniej, a w ich miejsce pojawiły się owoce.
Zatem i upały mają swoje dobre strony. Gdyby nie one, ominęłabym cienistą ścieżkę wzdłuż brzegu stawu i nie poznałabym kolejnej rośliny, której dotąd nigdy nie widziałam. Choć zdjęcia wypadły dość ciemne, odkrycie tojeści będzie mi przypominać niemiłosiernie gorące lato. Być może to wspomnienie ogrzeje mnie nieco w przejmująco chłodne i ponure jesienno-zimowe dni, podczas których zwykle zaczynam wątpić, że kiedyś przeminą.
Zastanawia mnie jedna z nazw ludowych - francowate ziele. Co lud miał na myśli nadając tojeści tę nazwę? Na razie nie mam pomysłu. Może wymyślę coś później? Jesienią lub zimą.

Tojeść pospolita (Lysimachia vulgaris L.) - gatunek rośliny należący do rodziny pierwiosnkowatych   (2 sierpnia)

Tojeść pospolita (Lysimachia vulgaris L.) - posiada takie nazwy ludowe jak: bażanowiec, gruszka Matki Boskiej, francowate ziele

Tojeść pospolita (Lysimachia vulgaris L.) - ziele posiada właściwości lecznicze. Wzmaga wydzielanie śluzu, wspomaga proces wchłaniania składników pokarmowych z jelit do krwi, pobudza wydzielanie soku żołądkowego, żółci i soku jelitowego.

Tojeść pospolita (Lysimachia vulgaris L.) - liście krótkoogonkowe, zaostrzone na końcu, spodem owłosione.

Tojeść pospolita (Lysimachia vulgaris L.) - kwiaty zebrane w szczytowe wiechy, w kolorze złocistożółtym. Wyrastają w kątach górnych liści łodygowych. Korona duża, do 1 cm średnicy. Płatki korony są jajowate, opatrzone wewnątrz krótkimi gruczołami, na brzegach gładkie, objęte przez płatki kielicha.

Tojeść pospolita (Lysimachia vulgaris L.) rośnie nad brzegami wód, na torfowiskach nizinnych, w wysychających zbiornikach, rowach, bagiennych lasach i zaroślach.

Tojeść pospolita (Lysimachia vulgaris L.) preferuje stanowiska umiarkowanie naświetlone, umiarkowane warunki klimatyczne. Jest rośliną wieloletnią, mrozoodporną.

Tojeść pospolita (Lysimachia vulgaris L.) - często rośnie w skupiskach. Preferuje gleby obojętne, wilgotne, podmokłe z umiarkowanym nasłonecznieniem lub mokre   (3 sierpnia)

Tojeść pospolita (Lysimachia vulgaris L.) - łodyga wzniesiona, krótko owłosiona, górą omszona, ulistniona i rozgałęziona, tępo czworokanciasta, dołem naga, wysoka od 50 do 120 cm    (3 sierpnia)

Tojeść pospolita (Lysimachia vulgaris L.) - kwitnie od czerwca do sierpnia. Kwiaty są owadopylne oraz samopylne.

Tojeść pospolita (Lysimachia vulgaris L.) - liście podłużne, jajowate, o długości do 10-14 cm, naprzeciwległe lub w okółkach po 3-4. Są mniej omszone niż łodyga, często z kropkowanymi gruczołami   (2 sierpnia)

Tojeść pospolita (Lysimachia vulgaris L.) - działki kielicha czerwono obrzeżone. Kwiat posiada pięć pręcików, krótszych od korony, w tym dwa krótsze od pozostałych

Tojeść pospolita (Lysimachia vulgaris L.) występuje pospolicie na obszarze całego kraju, najczęściej na niżu i w niższych piętrach górskich. Bywa też uprawiana w ogrodach jako roślina ozdobna

Tojeść pospolita (Lysimachia vulgaris L.) - owocem jest kulista torebka o średnicy do 5 mm, pękająca podłużnymi klapami. Nasiona rozsiewane przez wiatr     (9 sierpnia)

Zdjęcia wykonane w lipcu następnego roku:

tojeść pospolita (Lysimachia vulgaris)   2 lipca

tojeść pospolita (Lysimachia vulgaris)   2 lipca

---------------------------------------

Tojeść pospolita (Lysimachia vulgaris L.) - gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny pierwiosnkowatych.
Nazwy ludowe: bażanowiec, gruszka Matki Boskiej, francowate ziele.

Lysimachia to nazwa rośliny, której właściwości lecznicze odkrył Lizymach, król Tracji i Macedonii.

Zasięg występowania tojeści pospolitej obejmuje prawie całą Europę, północną Afrykę i dużą część Azji (Azja Zachodnia, Syberia, Kaukaz, Kazachstan, Tadżykistan, Uzbekistan, Kirgistan, Chiny).

W Polsce jest gatunkiem rodzimym. Występuje pospolicie na obszarze całego kraju, najczęściej na niżu i w niższych piętrach górskich.


Pokrój - osiąga ponad metr wysokości, zwieńczona wiechą żółtych kwiatów. Wykształca długie, podziemne rozłogi.

Łodyga - wzniesiona, krótko owłosiona, górą omszona, ulistniona i rozgałęziona, tępo czworokanciasta, dołem naga, wysoka od 50 do 120 cm.

Liście - podłużne jajowate, naprzeciwległe lub w okółkach po 3-4, mniej omszone niż łodyga, o długości do 10-14 cm, często z kropkowanymi gruczołami. Liście krótkoogonkowe, zaostrzone na końcu, spodem owłosione.

Kwiaty - długoszypułkowe, zebrane w szczytowe wiechy, w kolorze złocistożółtym. Powstają w kątach górnych liści łodygowych. Korona duża, do 1 cm średnicy. Płatki korony są jajowate, opatrzone wewnątrz krótkimi gruczołami, na brzegach gładkie, objęte przez płatki kielicha. Działki kielicha czerwono obrzeżone. Kwiat posiada pięć pręcików, krótszych od korony, w tym dwa krótsze od pozostałych. Kwiaty owadopylne oraz samopylne.
Kwitnie od czerwca do sierpnia.

Owoc - kulista torebka do 5 mm średnicy, pękająca podłużnymi klapami. Nasiona rozsiewane przez wiatr.

Korzenie -  długie podziemne rozłogi, o pełzającym kłączu. 

Siedliska - rośnie nad brzegami wód, na torfowiskach nizinnych, w wysychających zbiornikach, rowach, bagiennych lasach i zaroślach. Najczęściej występuje na wilgotnych glinach piaszczystych i utworach pylastych lub glinach ciężkich i iłach, stroni od gleb wapiennych.

Stanowisko - tojeść pospolita preferuje stanowiska umiarkowanie naświetlone, umiarkowane warunki klimatyczne.

Gleby obojętne, wilgotne, podmokłe z umiarkowanym nasłonecznieniem lub mokre, umiarkowanie ubogie (mezotroficzne) lub zasobne (eutroficzne). Często rośnie w skupiskach.

Gatunki podobne - bardzo podobna, ale dużo rzadsza jest tojeść kropkowana. Różni się wyraźnie czterokanciastą i miękko omszoną oraz ogruczoloną łodygą. Ma cytrynowożółte kwiaty o płatkach bez czerwonawych brzegów i brzegami orzęsionych gruczołowato.
Bylina, hemikryptofit.

Roślina lecznicza
Surowiec zielarski: ziele tojeści pospolitej. Ziele zawiera flawonoidy, cyjanidynę, saponinę, barwniki.
Działanie lecznicze: stosowany w lecznictwie ludowym jako środek moczopędny, przeciwzapalny, przeciwbakteryjny, pierwotniakobójczy, przeciwgrzybiczny i przeciwwirusowy. Wzmaga wydzielanie śluzu, wspomaga proces wchłaniania składników pokarmowych z jelit do krwi, pobudza wydzielanie soku żołądkowego, żółci i soku jelitowego.
Roślina ozdobna - w Polsce czasami jest uprawiana w ogrodach. Nadaje się szczególnie na rabaty i do obsadzania obrzeży zbiorników wodnych. Najłatwiej rozmnażać ją z ukorzenionych pędów pobranych wprost z rośliny. Można też wykonywać sadzonki pędowe. Wymaga stałej wilgotności podłoża. Wystarczy jej przeciętna gleba ogrodowa o obojętnym pH. Może rosnąć w miejscu zacienionym, jednak najładniej wybarwia się na stanowisku dobrze nasłonecznionym. Roślina mrozoodporna.

Inne zastosowania tojeści pospolitej:

• do kąpieli i pielęgnacji włosów.
• dawniej stosowana do farbowania tkanin. Barwnik pozyskiwany z liści farbuje na żółto i zielono, a z korzenia - na brązowo i czarno. 
• w okresach głodu młode liście tej rośliny spożywano jako pokarm.

W Polsce występuje 5 gatunków tojeści:

• tojeść bukietowa (Lysimachia thyrsiflora L.)
• tojeść gajowa (Lysimachia nemorum L.)
• tojeść kropkowana (Lysimachia punctata L.) – antropofit zadomowiony
• tojeść pospolita, t. zwyczajna (Lysimachia vulgaris L.)
• tojeść rozesłana (Lysimachia nummularia L.)

źródło 1, źródło 2, źródło 3


.55.47.

tojeść pospolita, Lysimachia vulgaris, tojeść pospolita zdjęcia opis, Lysimachia vulgaris zdjęcia opis, tojeść pospolita wygląd informacje, Lysimachia vulgaris obrazy informacje, bażanowiec roślina zdjęcia, gruszka Matki Boskiej roślina, francowate ziele wygląd zdjęcia, tojeść pospolita chwile zachwycone, Lysimachia vulgaris chwile zachwycone, tojeść pospolita właściwości lecznicze, Lysimachia vulgaris własności lecznicze, żółte kwiaty nad wodą