Wiosenne pąki #7

Dziś pąki, wiosenne liście lub kwiaty drzew, których nazwy gatunkowe mieszczą się w zakresie od O do T (oliwnik, olsza, orzech, robinia, sosna, śliwa mirabelka i topole, w tym osika). To przedostatnia część tego cyklu.

Oliwnik wąskolistny, oliwnik zwyczajny (Elaeagnus angustifolia L.), nazywany rosyjską oliwką - pąki drobne, jajowate, pokryte wieloma łuskami. Młode liście obustronnie srebrzyste /30 marca/

Wiosenne pąki #1

Za kilka, kilkanaście dni wszystko będzie wyglądało już inaczej. Zostało niewiele czasu, by przyjrzeć się pąkom, zalążkom nowego życia. Niedługo z jednych pąków rozwiną się kwiaty (tak, drzewa najczęściej wpierw kwitną!), a jakiś czas później pojawią się liście. Zapraszam na przegląd pąków drzew i krzewów rosnących w mojej okolicy.

Buk pospolity, buk zwyczajny (Fagus sylvatica L.) – gatunek drzewa należący do rodziny bukowatych. W Polsce pospolity, gatunek rodzimy.

I śpiące drzewa mówią

Drzewo to... drzewo, każdy wie jak wygląda, a nawet potrafi odróżnić je od krzewu, chociaż mianem drzewa określa się jedynie "organizmy roślinne podobne morfologicznie i funkcjonalnie". Grupa ta nie jest taksonem organizmów spokrewnionych ze sobą, lecz wspólnym określeniem największych roślin lądowych. To trochę tak jak ze słowem "przyprawy" rozumianym jako najróżniejsze rośliny (bądź ich części) służące do poprawiania smaku potraw  ;-) .
Drzewo to wieloletnia roślina o zdrewniałym jednym pędzie głównym (pniu) lub kilku zdrewniałych pędach głównych i gałęziach tworzących koronę w jakimkolwiek okresie podczas swego rozwoju. Jakoś nie znalazłam pełnej listy gatunków drzew występujących w Polsce. Nikt też nie wie ile gatunków istnieje na całym świecie. Dotąd poznano przynajmniej 80 tysięcy, ale wiele gatunków czeka na odkrycie i opisanie.
Zima, okres uśpienia drzew, to świetny moment na zwrócenie uwagi na ogólny wygląd tych olbrzymów. Doskonale widać pokrój (niezamaskowany przez liście), pnie wraz z korą, układ konarów i gałęzi oraz pąki. Prezentowane poniżej zdjęcia powstały w ciągu ostatnich dwóch lat, kiedy to zainteresowałam się drzewami i bardzo chciałam nauczyć się rozpoznawać poszczególne gatunki. To bardzo ciekawe, lecz trudne zadanie, wymagające wprawy w obserwacji, pamięci (najlepiej wspartej dokumentacją fotograficzną drzew, które można zobaczyć także o innych porach roku), no i zacięcia w zdobywaniu wiedzy. Niestety, tą ostatnią nie popiszę się zanadto (wyjaśnię z czym mam problemy), jednak zapraszam do obejrzenia pokroju kilkunastu drzew - ot, choćby po to, by przekonać się jak bardzo różnią się między sobą oraz, by zachęcić do fotografowania i poznawania drzew w swojej okolicy - o każdej porze roku. Wydaje mi się jednak, że właśnie teraz czas jest najlepszy na rozpoczęcie tej przygody.
    
Zacznę od topoli zidentyfikowanej jako carska. Swego czasu jedną z nich wzięłam za topolę czarną (zobacz). Niestety, w Internecie nadal brak opisu tej odmiany.

Populus x berolinensis 'Petrowskyana', odmiana carska - otrzymany w Rosji mieszaniec topoli berlińskiej, należącej do sekcji topól balsamicznych.

Kilka następnych zdjęć przedstawia topole szare i/lub białe. Ubolewam nad tym, że nadal nie potrafię rozróżnić tych dwóch gatunków na przykładzie kilkunastometrowych okazów. Dotąd nie natrafiłam na porównanie obu topól, a opisy botaniczne poszczególnych gatunków w różnych źródłach są niespójne. To zaskakujące, ale tak właśnie jest - Wikipedia podaje, że np. topola biała żyje ok. 100 lat, osiąga wysokość do 28 m, jest wyniosłym drzewem o szerokiej, kulistej koronie, a jej pokrój nigdy nie jest strzelisty. Z kolei Otwarta Encyklopedia Leśna podaje, że topola biała żyje do 200-300 lat, osiąga 30-35(40) m wysokości, a korona jest bardzo zmienna - od szerokiej, zaokrąglonej do wąskiej, o cienkich gałęziach bocznych.
Na tego typu zagwozdki, przy moim braku doświadczenia i wiedzy praktycznej (naocznej) natykam się bezustannie, zatem przynajmniej na razie, nie rozstrzygnę dylematu czy na moich zdjęciach są topole szare, czy też białe. Pocieszam się jedynie tym, że być może ktoś z Was dotąd nie miał pojęcia, że są to drzewa z rodzaju topola i chwilowo zadowoli się informacją - topola szara lub biała. Tak oto trafność identyfikacji wzrasta od zera do 50%   :-) .

Topola szara (Populus canescens) lub topola biała, białodrzew (Populus alba L.)

Kwiaty drzew - część 4

Kończy się luty i, jak wierzę, zima. Niedługo każdy usłyszy głośne tykanie zegara Pani Wiosny. Ta nadejdzie bez fanfar, lecz przy wtórze początkowo cichutkiej i powolnej, a z czasem coraz głośniejszej i skocznej melodii. Pierwsze takty można już usłyszeć (zobaczyć) - zauważyliście, że pąki drzew i krzewów nabrzmiały, a niektóre topole zaczęły już kwitnąć?
Oto ostatnia już część zdjęć z moich zasobów, przedstawiających kwitnące drzewa, ale... Kompletując materiał do tego wpisu natknęłam się na trochę zdjęć kwitnących krzewów. Pomyślę więc o wpisie im poświęconym.

Lipa krymska (Tilia × euchlora K. Koch) – mieszańcowy gatunek drzewa należący do rodziny ślazowatych.
Kwiaty po 3-7 w dość sztywnych, nagich wierzchotkach szerokości 5-9 cm, kwitną obficie w początku lipca, wkrótce po lipie szerokolistnej. (fot. 29 czerwca)

Lipa szerokolistna, lipa wielkolistna (Tilia platyphyllos L.) – gatunek drzewa, należący do rodziny  ślazowatych. Kwiaty wyrastają pojedynczo lub pęczkami po 2-5, są zwisające. Ich pręciki są zbliżone wielkością do płatków korony. Kwitnie od czerwca do lipca (fot. 14 czerwca)

Oliwnik wąskolistny, rosyjska oliwka

Dopóki nie nadszedł czas kwitnienia typowałam, że jest to jakiś gatunek wierzby - głównie ze względu na podłużne, wąskie liście oraz pokrój drzewa. Dotąd nie zajmowałam się jeszcze wierzbami, choć mam zdjęcia wierzby białej oraz iwy, wiem też jak wygląda wierzba płacząca. Jednak gdy drzewa o pochylonych pniach i wręcz dziwacznie pogiętych konarach zakwitły zrozumiałam, że nijak nie mogą być wierzbami, choćby najbardziej srebrzystymi - zupełnie nie te kwiaty. Liczne, drobne, żółte o czterech płatkach, w żadnym razie nie przypominają wierzbowych kotków.
I właśnie po kwiatach udało mi się zidentyfikować ten gatunek drzewa - to oliwnik wąskolistny / zwyczajny, zwany też rosyjską oliwką. Widuję go w wielu miejscach - na osiedlowych skwerach i w parkach (częściej jako drzewa) czy na Łące Wschodniej - tam przybiera postać rozłożystego krzewu.

Oliwnik wąskolistny, oliwnik zwyczajny (Elaeagnus angustifolia L.) z rodziny oliwnikowatych. Występuje na obszarze od Europy po środkową Azję i Himalaje oraz w Chinach. W Polsce jest dość często uprawiany, czasami dziczejący (12 czerwca)