Ziarnopłon wiosenny (Ficaria verna)

Jeśli nawet jeszcze nie (w co wątpię), to z pewnością wkrótce zakwitną ziarnopłony wiosenne. Są to niewielkie roślinki, często spotykane wiosną na siedliskach leśnych (w mieście - zadrzewionych). Czy wiecie, że kwitnienie ziarnopłonu jest wskaźnikiem fenologicznego przedwiośnia? Czy wiecie, że kwitnące rośliny stają się trujące, choć nim dojdzie do kwitnienia są one jadalne i dawniej były ważnym źródłem witaminy C na przednówku? Czy wiecie, że poza pierwotnym obszarem występowania (Europa i zachodnia Azja), roślina ta jest inwazyjna? Nie miałam pojęcia o tym wszystkim, a to nie koniec ciekawych informacji o tym gatunku.

Ziarnopłon wiosenny, jaskier wiosenny, dawniej pszonka (Ficaria verna Huds.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny jaskrowatych  [20 kwietnia]

 

Ziarnopłon wiosenny, jaskier wiosenny (Ficaria verna Huds.) 24 kwietnia 

Ziarnopłon wiosenny, jaskier wiosenny (Ficaria verna Huds.)  

Ziarnopłon wiosenny, jaskier wiosenny (Ficaria verna Huds.)  

Ziarnopłon wiosenny, jaskier wiosenny (Ficaria verna Huds.)  

Ziarnopłon wiosenny, jaskier wiosenny (Ficaria verna Huds.)  11 kwietnia

Ziarnopłon wiosenny, jaskier wiosenny (Ficaria verna Huds.)  

Ziarnopłon wiosenny, jaskier wiosenny (Ficaria verna Huds.)  

Ziarnopłon wiosenny, jaskier wiosenny (Ficaria verna Huds.)  16 kwietnia

Ziarnopłon wiosenny, jaskier wiosenny (Ficaria verna Huds.)  17 kwietnia

Ziarnopłon wiosenny, jaskier wiosenny (Ficaria verna Huds.)  

Ziarnopłon wiosenny, jaskier wiosenny (Ficaria verna Huds.)  21 kwietnia

Ziarnopłon wiosenny, jaskier wiosenny (Ficaria verna Huds.)  

Ziarnopłon wiosenny, jaskier wiosenny (Ficaria verna Huds.)  

--------------------------------------------------

Ziarnopłon wiosenny, jaskier wiosenny, dawniej pszonka (Ficaria verna Huds.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny jaskrowatych.

 
Geofit wiosenny głównie żyznych siedlisk leśnych Europy i zachodniej Azji, pospolity w Polsce.
W Polsce jest gatunkiem rodzimym, pospolitym na terenie niemal całego kraju, rzadszy jest miejscami na północnym wschodzie i w górach.

W obrębie gatunku wyróżnia się w zależności od ujęcia systematycznego 5 lub 7 podgatunków, spośród których dwa występują w Polsce.

Gatunek bardzo zmienny w zależności od warunków siedliskowych, ale też nierzadko w obrębie pojedynczej rośliny. Zmienny jest zwłaszcza kształt i zabarwienie liści, liczba i wielkość części kwiatu.

Liście - skrętoległe, ogonkowe, z pochwiastą nasadą. Blaszka liściowa jest mięsista, naga, błyszcząca i ciemnozielona, ale też często z jaśniejszymi i ciemniejszymi plamami. Ma zmienny kształt i wielkość – osiąga od 5 do 50 mm długości i szerokości. Zwykle ma kształt okrągło- lub jajowato-sercowaty, brzeg jest cały, karbowany lub wcinany.

Kwiaty - pojedyncze, zwykle obupłciowe, rozwijają się na końcach poszczególnych rozgałęzień pędu[6]. U podgatunku typowego o średnicy 13-30 mm (niektóre podgatunki mają większe kwiaty). Okwiat składa się z trzech wolnych, szybko odpadających i zielonkawych działek kielicha oraz najczęściej 8 wolnych, żółtych płatków korony o wymiarach 6-15 × 2-5 mm. Płatki od wewnątrz są błyszczące, od zewnątrz matowe. Liczba pręcików i słupków jest zmienna w granicach od 5 do 72.

Kwitnienie ma szczyt zwykle w końcu marca i trwa przez kwiecień[6], w Europie Środkowej i Wschodniej może przeciągnąć się do maja

Owoce - zwykle nie zawiązują się u podgatunku typowego, występującego w Europie Środkowej, ewentualnie są źle wykształcone (co najwyżej jako kilka luźnych i rozpostartych niełupek w górnej części dna kwiatowego). U innych podgatunków owocami są nagie lub omszone niełupki o wymiarach 2,6-2,8 (do 3,3 mm) × 1,8-2 mm bez dzióbka, zebrane w kulisty owoc zbiorowy, gęsto skupione i w większości wzniesione ku górze. Niełupki zawierają pojedyncze nasiono.

Korzenie - początkowo z pędu wyrastają cienkie, białe korzenie korzenie przybyszowe, kolejne, liczne korzenie wykształcają się jako bulwy korzeniowe osiągające od 5 do 100 mm długości, o maczugowatym kształcie, tępo zakończone.

Siedlisko - ziarnopłon wiosenny rośnie najczęściej w żyznych lasach liściastych, zwłaszcza w lasach łęgowych i w wilgotnych grądach, unika natomiast lasów na glebach kwaśnych i ubogich, np. kwaśnych buczyn i kwaśnych dąbrów. Poza tym występuje na wilgotnych łąkach i pastwiskach, w zaroślach, nad brzegami potoków i źródeł, często też w parkach i ogrodach jako chwast. Utrzymuje się także na wykaszanych przydrożach i trawnikach.

Preferuje miejsca słabo nachylone, na stokach utrzymuje się tylko w pobliżu wypływów wód.

Więcej informacji (także o właściwościach leczniczych) znajdziesz w źródle oraz tutaj.