14 stycznia 2015

Moszenica wierzbówka, wcale nie biedronka

Moszenica wierzbówka (Clytra laeviuscula, syn. Clythra fasciata) - gatunek owada należący do rodziny stonkowatych 

Wybierając się z aparatem fotograficznym na łąki czy wędrując śródleśnymi ścieżkami, przede wszystkim staram się mieć otwarte oczy. Jak dotąd, nigdy nie stawiałam sobie celów typu "dziś chcę pstryknąć owada x". To zbędne i... ograniczające, poza tym lubię niespodzianki. W każdym środowisku, którego człowiek jeszcze nie zmienił, nie zagarnął dla siebie i nie zabetonował - kwitnie, rozwija się, a przede wszystkim istnieje różnorodne życie. Rośliny i owady mają swoje siedliska i sposoby na przetrwanie oraz na zajęcie potrzebnego im terytorium.
Tak więc prezentowanej tu moszenicy wierzbówki o podłużnym ciele, rzucającego się w oczy chrząszcza z rodziny stonkowatych, znacznie większego i dłuższego od biedronki (choć podobnie ubarwionego) wcale nie szukałam i nie znajdowałam na liściach wierzb, ani innych drzewach liściastych. Po prostu przemierzając ścieżki mijałam pojedyncze osobniki siedzące sobie spokojnie na źdźbłach wysokich traw - nawet nie musiałam za bardzo się schylać. W ten sposób, po pewnym czasie, zebrałam kilka fotek  :-) .
Moszenice wierzbówki spotykałam wyłącznie na Łące Wschodniej. Zaznaczam to, ponieważ choć owad ten może występować na niemal całym obszarze kraju, to jednak są miejsca, a nawet całe krainy, gdzie nie sposób uświadczyć jego obecności. A na Wyspach Brytyjskich ostatni raz widziano go w... 1895 r. Był i wyginął, ot co.

Moszenica wierzbówka (Clytra laeviuscula) - spotykana jest na różnych drzewach i krzewach, przeważnie na wierzbach, dębach i topolach, na kwitnących głogach i tarninach i różach, a także na liściach roślin zielnych.   (25 czerwca)
Moszenica wierzbówka (Clytra laeviuscula) - samica składająca jaja  (24 czerwca)
Moszenica wierzbówka (Clytra laeviuscula) - samica tylnymi odnóżami formuje pakiet o średnicy ok. 2 mm, a następnie zrzuca go w pobliżu mrowiska.
Moszenica wierzbówka (Clytra laeviuscula) - pakiet jaj otoczony ekskrementami (jako warstwą ochronną) często zostaje zabrany przez mrówki do mrowiska jako materiał budowlany.
Moszenicę wierzbówkę (Clytra laeviuscula) można spotkać od maja do sierpnia. Zasiedla łąki, zarośla, suche murawy, skraje lasów i parki   (fot. 25 czerwca, Łąka Wschodnia)
Moszenica wierzbówka (Clytra laeviuscula) - pokrywy skrzydeł są pomarańczowe lub czerwone (rzadko ciemnożółte), błyszczące z czarnymi plamami, najczęściej czterema   (16 lipca)
Moszenica wierzbówka (Clytra laeviuscula) - lamy z pierwszej pary są małe, rozmieszczone w pobliżu zewnętrznych brzegów pokryw. Plamy drugiej pary są duże, niemal dochodzą do krawędzi pokryw niekiedy zlewając się w całość na środku   
Moszenica wierzbówka (Clytra laeviuscula) - odżywia się głównie liśćmi i kwiatami wierzby
Stopy moszenicy wierzbówki (Clytra laeviuscula) należącej do rodziny stonkowatych zbudowane są z 5 segmentów. U biedronkowatych stopa jest trójczłonowa.



----------------------------------



Moszenica wierzbówka (Clytra laeviuscula, Ratzeburg, 1837, syn. Clythra fasciata, Fabricius, 1837) - owad z rzędu chrząszczy, z rodziny stonkowatych (Chrysomelidae).

Obszar występowania - gatunek rozmieszczony w południowej i środkowej części Europy, wykazywany ponadto z Maroka, Syberii Zachodniej i Japonii. Uważany za wymarły w Wielkiej Brytanii.
W Polsce, chociaż nie znany jeszcze z wielu krain (Polska północno-wschodnia, Nizina Sandomierska), występuje prawdopodobnie na całym obszarze, oprócz wyższych partii górskich.

Podstawowym pokarmem moszenicy wierzbówki są liście i kwiaty wierzby. Spotykana od maja do sierpnia na różnych drzewach i krzewach, przeważnie na wierzbach, dębach i topolach, na kwitnących głogach i tarninach i różach, a także na liściach roślin zielnych.
Larwy żyją w mrowiskach, gdzie żywią się jajami i larwami mrówek.

Siedliska - łąki, zarośla, suche murawy, skraje lasów, parki

Wygląd moszenicy wierzbówki

Długość ciała 7-11(13) mm, szerokość ok. 4 mm.
Przedplecze czarne, błyszczące o szerokości mniejszej niż dwukrotność jego długości.
Pokrywy pomarańczowe lub czerwone (rzadko ciemnożółte), błyszczące z czarnymi plamami. Plamy z pierwszej pary są małe i dyskretne, rozmieszczone w pobliżu zewnętrznych brzegów pokryw. Plamy drugiej pary są duże, niemal dochodzą do zewnętrznych krawędzi pokryw oraz do szwu pokryw, niekiedy zlewając się w całość (na środku).
Stopy zbudowane z 5 członów (u biedronkowatych stopa ma tylko 3 segmenty). Odnóża czarne.

Rozród - samica składając jaja otacza je chroniącą warstwą ekskrementów. Wpierw tylnymi odnóżami formuje pakiet, a następnie zrzuca go w pobliżu mrowiska. Mrówki często same zanoszą taki pakiet do mrowiska, by użyć go jako materiału budowlanego. To pozwala osiedlić się larwom moszenicy w mrowisku. Larwy żywią się resztkami pozostawionymi przez mrówki, a także ich jajami i larwami. Faza larwalna trwa około dwóch lat.

Gatunek podobny
Clytra quadripunctata - przedplecze jest wyraźnie szersze, bardziej matowe, a plamy drugiej pary na ogół mniejsze, nie dochodzą do krawędzi pokryw skrzydeł.

Uwaga! Nie znalazłam nigdzie informacji, żeby moszenica wierzbówka była zaliczana do szkodników.

Poniżej graficzne porównanie obu gatunków moszenic występujących w Polsce:

Moszenica wierzbówka  Clytra laeviuscula (Ratzeburg, 1837) - samiec i samica                   źródło


Moszenica czterokropka Clytra quadripunctata (Linnaeus, 1758) - samiec i samica      źródło 




Moszenica czterokropka Clytra quadripunctata (Linnaeus, 1758)

Długość ciała 8-11 mm.
Trzy żyjące w Europie środkowej gatunki moszenicy Clytra (w Polsce - 2) można rozpoznać po 4 czarnych plamkach na ciemnożółtych/pomarańczowych  pokrywach. Chociaż są one bardzo do siebie podobne pod względem wyglądu zewnętrznego, to różnią się jednak wymaganiami pokarmowymi - moszenica czterokropka (Clytra quadripunctata) występuje na brzozach, olchach i topolach, znacznie rzadziej na wierzbach.

Siedliska - zadrzewienia śródpolne, przydroża, murawy kserotermiczne, brzegi lasów.

Obszar występowania - obejmuje zasięgiem prawie całą Europę oraz Syberię Zachodnią, w Fennoskandii sięgający daleko poza koło podbiegunowe. W Polsce chrząszcz pospolity, występujący od pobrzeży Bałtyku aż po Tatry, ale stosunkowo rzadko notowany i nie wykazany jeszcze z trzech krain (w północno-wschodniej Polsce).

Pokarm - imagines żywią się liśćmi, larwy jajami i larwami mrówek

Rozród - samica składa osłonięte otoczką z odchodów jajo na gałązce, na gnieździe mrówek lub bezpośrednio na ziemi. Świeżo wyklute larwy (które nie opuszczają otoczki kałowej), chwytają za nogę przechodzącą obok mrówkę i pozwalają się jej donieść do mrowiska. Pełny cykl rozwojowy trwa 2-4 lata.


źródło 1, źródło 2, źródło 3, źródło 4, źródło 5, źródło 6, 

94.9


moszenica wierzbówka, Clytra laeviuscula, moszenica wierzbówka zdjęcia opis, Clytra laeviuscula grafika informacje, moszenica wierzbówka wygląd informacje, Clytra laeviuscula opis zdjęcia, podłużna biedronka, czerwony owad podobny biedronka, moszenica czterokropka, Clytra quadripunctata, moszenica czterokropka opis informacje, Clytra quadripunctata wygląd opis, moszenica wierzbówka chwile zachwycone, Clytra laeviuscula chwile zachwycone,

9 komentarzy:

  1. Niespodzianki są fajne. Mnie często zdarza się jednak tak, że jak coś fajnego dostrzegę, to nie mam przy sobie aparatu. Serdeczności ślę :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Na moje łąki zawsze zabieram aparat - w końcu idę na "polowanie". A gdy jestem "nieuzbrojona" a spotkam coś osobliwego, to przynajmniej się przyglądam :-). Pozdrawiam

      Usuń
  2. Być może mrówki w W. Brytanii nauczyły się zwalczać szkodnika, a przy tak wyspecjalizowanej metodzie rozrodu, w razie kłopotów wymiera cała populacja. To mogło by tłumaczyć stosunkowo szybkie migracje gatunku - zasiedla terytoria na których mrówki nie "znalazły" jeszcze metod obrony przed wyjadaniem larw.

    OdpowiedzUsuń
  3. Świetny opis. Szukałem owada którego sfotografowałem dziś rano i trafiłem tutaj...
    https://c1.staticflickr.com/5/4214/35460815305_68c3ab5554_o.jpg

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję :-) Aż trudno uwierzyć, że takiego małego owada może pokryć tak wiele kropelek rosy.

      Usuń
  4. Właśnie ta cholera plądruje mi liście drzewek. Siedzi i obgryza w najlepsze i nie wiem jak sie ich pozbyć

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. PLĄDRUJE??? Może to jednak inna cholera? ;-)

      Usuń
  5. Mam takie w ogrodzie- lubuskie

    OdpowiedzUsuń
  6. W zeszłym roku tj.2020 pojawiło się osobników na borówce amerykańskiej a w tym roku jest ich dużo więcej i jedzą młode listki

    OdpowiedzUsuń