Prawie wcale nie znam się na trawach, roślinach z rodziny wiechlinowatych. Chciałam napisać, że nie mam zamiaru zajmować się gatunkami traw użytkowych w sensie - trawnikowych czy boiskowych. Dlaczego? Bo sądziłam, że niezależnie od swych właściwości (szybkość wzrostu, zdolność tworzenia gęstej darni) trawa stosowana na trawnikach, skwerach, w przydomowych ogródkach czy wreszcie na boiskach sportowych i polach golfowych ma być: zielona, zwarta i krótko przystrzyżona (nuda!). Jednak najpierw, ot tak, z czystej ciekawości poczytałam nieco o mieszankach traw stosowanych na różnego rodzaju murawy i ze zdumieniem odkryłam, że wymienia się wśród nich gatunki, które... mogłyby mnie zainteresować! Bo gdyby nie kosić, wręcz pasCudnie zapuścić owe trawniki, te wybujałyby wysokimi źdźbłami i rozkwitły malowniczo. A to już coś w sam raz dla mnie :-)
 |
| Wiechlinowate, trawy (Poaceae (R. Br.) Barnh., Gramineae Juss.) to rodzina roślin z klasy jednoliściennych. Liczy ok. 11 tysięcy gatunków! W Polsce występuje zaledwie około 150 gatunków traw. |
Dziś w celu oswojenia się z różnorodną rodziną traw, zamiast dociekać jakie gatunki uwieczniłam na zdjęciach, podaję garść informacji o wiechlinowatych. Mam nadzieję, że w przyszłości wiedząc na jakie cechy budowy należy zwracać uwagę (te wszystkie kolanka, międzywęźla, pochwy, uszka, języczki, kłoski, ości, plewki itd.) będzie mi łatwiej rozróżniać poszczególne gatunki. Bo jak na razie większość traw w moich oczach wygląda nader podobnie. Np. te fioletowe trawy - czy są to odmienne gatunki, czy jeden i ten sam w różnych stadiach kwitnienia? Zdjęcia traw o żółtych kwiatach przedstawiają na pewno jeden gatunek. Wiem, bo to kilka ujęć tej samej kępy :-)
 |
| Wiechlinowate, trawy (Poaceae (R. Br.) Barnh., Gramineae Juss.) |
 |
| Stokłosa bezostna (Bromus inermis) |
 |
| Wiechlinowate, trawy (Poaceae (R. Br.) Barnh., Gramineae Juss.) |
 |
| Wiechlinowate, trawy (Poaceae (R. Br.) Barnh., Gramineae Juss.) |
 |
| Stokłosa bezostna (Bromus inermis) |
 |
| Wiechlinowate, trawy (Poaceae (R. Br.) Barnh., Gramineae Juss.) |
 |
| Stokłosa bezostna (Bromus inermis) |
 |
| Wiechlinowate, trawy (Poaceae (R. Br.) Barnh., Gramineae Juss.) |
 |
| Stokłosa bezostna (Bromus inermis) |
 |
| Wiechlinowate, trawy (Poaceae (R. Br.) Barnh., Gramineae Juss.) na Łące Wschodniej pod koniec września |
 |
| Wiechlinowate, trawy (Poaceae (R. Br.) Barnh., Gramineae Juss.) - do tej licznej rodziny należą także zboża. |
Ze względu na sporą ilość terminów (wszak rodzina traw jest bardzo liczna) informacje o wiechlinowatych ograniczyłam do tych, które dotyczą gatunków występujących w Polsce. Pominęłam więc te (wycięłam!) np. o bambusach, które do niczego nie przydadzą mi się na moich łąkach, zapuszczonych trawnikach czy polach.
-------------------------------
Wiechlinowate, trawy (Poaceae (R. Br.) Barnh., Gramineae Juss.) - rodzina roślin z klasy jednoliściennych należąca do rzędu wiechlinowców. Liczy ok. 11 tysięcy gatunków i stanowi główny komponent roślinności stepowej, łąkowej i pastwiskowej. Należą do niej również ważne rośliny uprawne, w tym zboża.
W Polsce występuje ponad 150 gatunków traw.
Są to rośliny zielne, (częściej byliny niż rośliny jednoroczne). Ich charakterystyczną cechą jest zdolność krzewienia się, czyli wypuszczania licznych źdźbeł z tzw. punktów krzewienia występujących w dolnych częściach pędu (powstaje zwarta darń).
Łodyga - u traw nazywana źdźbłem jest obła, pusta w międzywęźlach, a przegrodzona w węzłach, zielna. Kolanko - zgrubienie pędu (źdźbła) występuje w podstawie międzywęźla, tuż nad węzłem i z niego właśnie wyrasta liść, a dokładniej nasadowa jego część, czyli pochwa liściowa.
Tkanka twórcza znajduje się w dolnej części każdego międzywęźla, dzięki czemu pasące się zwierzęta (i kosiarki!) nie przerywają wzrostu. W plemieniu kukurydzowych łodygi są pełne.
Rośliny z r. wiechlinowatych często wytwarzają rozłogi (wydłużone pędy roślin płożące się pod powierzchnią ziemi lub tuż nad nią. Główną funkcją rozłogów jest rozmnażanie wegetatywne).
Liście - ustawienie dwurzędowe, naprzemianległe, pochwiaste, równowąskie, z żyłkowaniem równoległym. W miejscu złączenia blaszki liściowej z pochwą najczęściej występuje języczek, a czasami także uszka obejmujące łodygę. Blaszka liściowa długa i wąska z pochwą obejmującą źdźbło w węźle.
Kwiaty - kwiaty drobne, o budowie bardzo uproszczonej, zebrane w kłoski, u nasady kłoska są błoniaste listki - przysadki zwane plewami i plewkami. Kwiaty są trójkrotne, przeważnie obupłciowe, ze zredukowanym okwiatem. Kwiat pojedynczy ma w miejscu okwiatu 2 lub 3 łuseczki (zw. łuszczkami) i 2 łuski zwane plewkami. Pręciki - zazwyczaj 3 (lub 2) o długich nitkach i 1 słupek z dwoma znamionami. Kłoski zebrane są kwiatostany typu kłos złożony lub wiecha złożona.
Owoce - ziarniaki (owoce suche niepękające) zawierające bielmowe nasienie. Ziarniaki o łupinie nasiennej zrośniętej z owocnią (niełupka)
Korzeń - u wiechlinowatych występują dwa rodzaje: 1/wyrastające z ziarniaka delikatne korzenie zarodkowe i 2/ wyrastające z węzłów trwałe korzenie przybyszowe (wiązkowy system korzeniowy).
Trawy są przeważnie wiatropylne, czasami samopylne. U niektórych gatunków (np. u pszenicy zwyczajnej) występuje klejstogamia (szczególny rodzaj samopylności zachodzący w zamkniętym kwiecie /pąku kwiatowym)
Największe znaczenie gospodarcze mają:
- wiechlinowate zbożowe (np. pszenica, żyto, jęczmień, owies, proso, kukurydza, ryż, sorgo)
- wiechlinowate pastewne (np. życica, wiechlina, kostrzewa, tymotka, wyczyniec, kupkówka)
Źródła i linki: Wikipedia, Edunauka, Encyklopedia PWN, Bionotatki, Zgapa, Ściągawa
94.13
poczułam się jak na zajęciach z botaniki :) ale to dobrze, miło je wspominam :))
OdpowiedzUsuńDla mnie to lekcja botaniki, której dotąd nie przerabiałam. Może rozpoznajesz jakiś konkretny gatunek trawy? Będę wdzięczna za wszelkie podpowiedzi. Pozdrawiam :-)
UsuńTakże słabo kojarzę gatunki traw, wystarczy że są i ... są piękne. Co prawda trawnik koszę, ale mam kilka kęp nie strzyżonych i wtedy malowniczo wyrastają. Podczas wędrówek to nieodłączni towarzysze drogi. Poza tym są... jadalne ;-)
OdpowiedzUsuńTe fioletowe to chyba mietlica, z żółtymi kwiatami to być może kłosownica a na przedostatnim miejscu ewentualnie trzcinnik piaskowy. Jak widać jestem przekonany o swoich racjach ;-)
Gatunków mietlicy w Polsce jest co najmniej osiem, kłosownicy ze trzy, a trzcinnik piaskowy, przynajmniej wg opisu może dorastać do 2 m, a te rośliny mają ok. 1 m, więc nie mam pewności (choć też podejrzewałam, że to ten gatunek). Może w następnym sezonie bardziej przyłożę się do traw i rozwikłam niejedną zagadkę :-).
UsuńDziękuję jednak za naprowadzenie - wymienione przez Ciebie gatunki (rodzaje?) będę miała na uwadze.
Kocham trawy, lubię patrzeć jak kołyszą się na wietrze i słuchać jak pięknie szeleszczą. W ogrodzie mam kilka swoich ulubionych gatunków ale na tych łąkowych zupełnie się nie znam. U Ciebie na pewno uda mi się podszkolić.
OdpowiedzUsuńPrzesyłam uściski.
Na razie ja też nie znam się na trawach, ale przygarniam je do swojego kręgu zainteresowań i spróbuję pozbierać więcej informacji o tej wielkiej rodzinie roślin :-). Pozdrawiam
UsuńNie ma to, jak kwitnąca łąka, uwielbiam taką:)
OdpowiedzUsuńJeszcze do niedawna patrzyłam na zieleń, łąki czy las jak na przyjemne dla oka tło i... nie rozróżniałam prawie niczego. Teraz, gdy rozbieram owo tło na części pierwsze (a niektóre "składniki" potrafię nazwać, albo choćby zaliczyć do jakiejś rodziny) coraz bardziej dociera do mnie niewyobrażalna rozmaitość roślin i owadów. Jestem coraz bardziej zaChwycona :-)
UsuńTak, trawnik puszczony na żywioł może być piękny. I też kiedyś myślałam - trawa to trawa, zielona, kosić trzeba, koniec tematu. Ale w ubiegłym roku, ze względu na młodą jeszcze wtedy kozę, co biegała po podwórku, przestaliśmy kosić. I dopiero po kilku miesiącach odkryłam piękno, o którym tu wspominasz. Trawy przecież kwitną! Jedne są wysokie, inne niższe, w czasie kwitnienia różnobarwne, a do tego, na niekoszonym trawniku, doczekamy się przecież i innych chwastów, o których istnieniu mogliśmy nawet nie wiedzieć. Każdy inny, ciekawy, pragnący zakwitnąć i się powielić. W tym roku będziemy sobie kosić tylko główne trasy przelotowe, a reszta niech kwitnie i buja w obłokach ;)
OdpowiedzUsuńAch, jak się cieszę, że patrzysz i widzisz podobnie jak ja :-). Miło, ze wpadłaś
UsuńRozpoznawanie gatunków traw łatwe nie jest, nawet specjaliści zwykle potrzebują do tego mikroskopu. Na takich zdjęciach można rozpoznać najwyżej rodzaj, a i to też nie zawsze ;) Z gatunkami byłabym ostrożna - zwykle różnią się detalami - ość na plewce dłuższa lub krótsza, włosek na liściu itp.
OdpowiedzUsuńTak na oko:
fot. 2 - to jasne (same plewy, z których wypadły kłoski) to na 100% rajgras wyniosły, a ta fioletowa trawa to trzcinnk, ale jaki? może być piaskowy, może być lancetowaty (jeśli miejsce jest wilgotniejsze)
fot. 3, 5, 6, 10, 12 - trzcinnik lancetowaty lub piaskowy
fot. 4, 7, 9, 11 - stokłosa bezostna
fot. 8 - mietlica (psia? rozłogowa?)
Botanik
Bardzo dziękuję za rozpoznanie :-). Może to i dobrze, że identyfikacja gatunku "na oko" nie jest wiarygodna, gdyż dla mnie - botanicznego, acz ciekawskiego laika, ograniczenie się do rodzaju traw zamiast dociekanie jaki to gatunek, to znaczna oszczędność czasu i... włosów na głowie :-)
Usuń