Kalina hordowina (Viburnum lantana)

U progu ubiegłego lata zwróciłam uwagę na ni to wysoki krzew, ni to krępe drzewko o grubych liściach, które już wtedy zaczęły przybierać żółtawą barwę. Kształtne liście, ozdobione jakby wymalowanym użyłkowaniem, wyrastające po kilka z jednego miejsca, pędy dość grube, pokryte kutnerem i ozdobione porostami, wydały mi się warte sfotografowania. Na niektórych zdjęciach widoczne są owoce kaliny hordowiny. 

Niczym nie wyróżniające się kalinowe kwiaty, dla porządku, być może, sfotografuję tej wiosny.   

Tymczasem zapraszam na letni epizod z kaliną hordowiną, w Polsce naturalnie raczej niewystępującą. 

Kalina hordowina (Viburnum lantana) – gatunek krzewu należący do rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae)  [29 czerwca]

 

Kalina hordowina (Viburnum lantana) 

Kalina hordowina (Viburnum lantana) 

Kalina hordowina (Viburnum lantana) 5 lipca

Kalina hordowina (Viburnum lantana)  18 lipca

Kalina hordowina (Viburnum lantana) 

Kalina hordowina (Viburnum lantana) 

Kalina hordowina (Viburnum lantana) 8 sierpnia

---------------------------------------

Kalina hordowina (Viburnum lantana) – gatunek krzewu należący do rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae), czasem zaliczany do monotypowej rodziny kalinowatych (Viburnaceae). 

Rodzimy obszar jej występowania to Europa, niektóre rejony Azji i Afryka Północna, ale rozprzestrzenia się też gdzieniegdzie poza tymi rejonami. 

W Polsce jest rzadka, prawdopodobnie jest antropofitem.

Pokrój - wzniesiony krzew o wysokości do 3 (wyjątkowo 5) m, z luźną koroną.

Pędy - młode pędy i pączki okryte szarym i gęstym kutnerem o gwiazdkowatych oczkach (można je dostrzec przez lupę). Pączki liściowe nagie (tzn. bez łusek), duże, wąskie i długie. Również nagie pączki kwiatowe znajdują się na końcach gałązek, są kuliste i podparte pączkami liściowymi.

Liście - jajowato eliptyczne, tępo zaostrzone, u nasady zwykle nieco sercowato wcięte, o długości 5-15 cm i szerokości 3-9 cm, o krótkich (1-2 cm) ogonkach, bez przylistków. Są dosyć grube i mają ząbkowane brzegi. Spodem szarobrunatne, z wierzchu ciemnozielone i całe pokryte takim samym, jak pędy, gwiazdkowatym kutnerem.

Kwiaty - wszystkie kwiaty obupłciowe i takie same, zebrane w podbaldachy na szczytach pędów. Korona 5-płatkowa, króciutka, dzwonkowatego kształtu, o średnicy 6-8 mm. Słupek o bardzo krótkiej szyjce z 3 prawie siedzącymi znamionami, 5 pręcików o pylnikach pękających do wnętrza kwiatu.

Kwiaty kwitną od maja do lipca i zapylane są przez muchówki.

Owoc - pestkowiec zawierający 1 nasiono. Owoce mają cierpki i gorzki smak i są trujące. Młode owoce są zielone, potem stopniowo ciemnieją przechodząc od żółtego, poprzez różne odcienie czerwonobrązowego koloru. Dojrzałe owoce mają elipsoidalny kształt, długość 7-10 mm i są czarne. Często spotyka się w jednej kiści zarówno czarne, jak i czerwone, jeszcze nie w pełni dojrzałe owoce.

Siedlisko: wilgotne lasy, zarośla, skaliste zbocza. W stanie dzikim rośnie tylko w zachodniej części Tatr. Rosnące na innych terenach Polski okazy to neofity – zdziczałe formy roślin uprawianych, którym udało się trwale zaaklimatyzować. Roślina wapieniolubna, fanerofit.

Roślina trująca: kora i owoce zawierają trującą wiburninę. Spożycie kilkunastu owoców powoduje u człowieka wymioty, zawroty głowy, przy większych ilościach zaburzenia mowy i koordynacji ruchów. Ptaki nie jedzą owoców kalin.

Uprawiana jako roślina ozdobna ze względu na swoje kwiaty, a przede wszystkim owoce. 

Lubi stanowiska słoneczne, lub pół cieniste.

Roślina lecznicza:

• Surowiec zielarski: kora, z której wykonuje się odwar lub ekstrakt (Extractum viburnum opuli fluidum). Do celów leczniczych jednak była stosowana dużo rzadziej, niż spokrewniona z nią kalina koralowa.
• Działanie: podobne, jak kalina koralowa (zobacz TUTAJ i TUTAJ). Ma właściwości rozkurczowe, uspokajające, przeciwbólowe i przeciwkrwotoczne. Największe zastosowanie ma u kobiet. Łagodzi dolegliwości menstruacji. Zapobiega również poronieniom, krwawieniom związanym z klimakterium oraz kurczom nóg podczas ciąży. Stosowana musi być pod kontrolą lekarza.
• Zbiór i suszenie: późną jesienią lub wczesną wiosną ścina się gałązki, łuszczy korę i suszy w temp. do 50 °C.
• W weterynarii stosowana jest do leczenia pryszczycy.

źródło, link,