Dopiero niedawno zorientowałam się, że w okolicy stawów nieopodal Mojego Lasu rośnie kalina koralowa. Wiosną widziałam jak obficie kwitła białymi kwiatami (nie wiedziałam jednak co to za roślina), ale zdjęcia jakoś się nie zachowały. A jak odkryłam kalinę?
Zwróciłam uwagę na krzew, na którym zaczęły dojrzewać już owoce, ale to nie one, lecz liście wydały mi się bardzo ładne i charakterystyczne.
Pomału kończy się lato, ale liście kaliny utrzymają się jeszcze dość długo przebarwiając się efektownie. Proszę spojrzeć jak są symetryczne i pięknie ukształtowane. Trudno pomylić je z inną rośliną. Jednak jeśli przyglądać się im długo, to może rzeczywiście zaczną przypominać liście klonu?
To właśnie dzięki liściom (ale i owocom, które czerwienieją coraz bardziej) udało mi się zlokalizować i zidentyfikować wiele krzewów kaliny koralowej w Moim Lesie. Mam nadzieję, że następnej wiosny będę mogła sfotografować (i pokazać) jej kwiaty. Tymczasem przedstawiam ulistnienie, owoce i pewne charakterystyczne cechy tego krzewu - może rośnie on i w Twojej okolicy?
Kwiaty kaliny koralowej pokazałam TUTAJ.
Kalina koralowa (Viburnum opulus L.) – gatunek krzewu należący do rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae), w Polsce pospolity na terenie całego kraju z wyjątkiem Tatr (fot. 22 lipca) |
Kalina koralowa (Viburnum opulus L.) - młoda gałązka z widocznymi miodnikami na ogonkach liści (fot. 22 lipca) |
Kalina koralowa (Viburnum opulus L.) – blaszka liściowa z wierzchu naga i ciemnozielona, pod spodem jaśniejsza, delikatnie owłosiona gwiazdkowatymi włoskami |
--------------------------------
Kalina koralowa (Viburnum opulus L.) – gatunek krzewu należący do rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae), czasem zaliczany do monotypowej rodziny kalinowatych (Viburnaceae), dawniej także do przewiertniowatych (Caprifoliaceae).
Występuje w Europie i środkowo-zachodniej Azji, a odmiany geograficzne rosną także na Dalekim Wschodzie i w Ameryce Północnej. W Polsce kalina koralowa jest pospolita na terenie całego kraju z wyjątkiem Tatr.
Pokrój - krzew o wysokości do 4 m i szerokości ok. 2 m (u dołu krzew wąski). Wyjątkowo w korzystnych warunkach osiągać może nawet do 6–7 m wysokości. Korona luźna, niesymetryczna, tworzona przez giętkie pędy o wzroście pseudodichotomicznym.
Pędy - kora szara (zwłaszcza zimą jasna) pokryta licznymi szarymi, kolistymi przetchlinkami, podłużnie spękana (kreskowana).
Młode gałązki sześciokanciaste, kruche, krótko owłosione, połyskujące, czerwonobrunatne. Mają długie międzywęźla, często esowato wygięte, bez zgrubień w węzłach.
Rdzeń drewna jasny, szeroki, sześciokątny, samo drewno zielonkawe.
Pąki nakrzyżległe, czerwonobrunatne, pod spodem zielonawe, nieco lepkie, okryte dwiema dużymi łuskami i osadzone na krótkich trzonkach. Zróżnicowane są na buławkowate, większe i tępo zakończone pąki kwiatowe oraz spłaszczone od strony pędu, przylegające i ostro zakończone pąki liściowe. Pąka szczytowego często brak. Blizna liściowa z trzema śladami wiązek przewodzących.
Korzeń - palowy, długi z bardzo licznymi korzeniami bocznymi, tworzącymi płaski system korzeniowy, silnie rozwinięty, z licznymi odrostami. Z tego powodu może być niekiedy rośliną inwazyjną.
Liście - naprzeciwległe o długości do 7-10 cm i szerokości do 8 cm, na młodych, silnie rosnących pędach mogą być większe, do 12 cm długości. Ogonek liściowy krótki (2–3 cm), z wierzchu rynienkowaty. U jego nasady znajdują się drobne, nitkowate, 2-6-sieczne i szybko odpadające przylistki. Blaszka liściowa jest szerokojajowata, tępo klapowana (z trzema, rzadziej pięcioma klapami), na brzegu grubo i nieregularnie piłkowana, u nasady słabo sercowata lub ucięta. Z wierzchu naga i ciemnozielona, pod spodem jaśniejsza, delikatnie owłosiona gwiazdkowatymi włoskami. Na ogonkach liściowych znajdują się pozakwiatowe miodniki. U nasady ogonka umieszczone są one na nitkowatych wyrostkach, a bliżej blaszki liściowej wykształcają się w formie 2-4 gruczołków miseczkowatych, siedzących i zielonych.
Liście rozwijają się równocześnie z kwiatami, jesienią przebarwiają się na kolor szkarłatnopurpurowy. Opadają w październiku i na początku listopada.
Kwiaty - niewielkie, białe, zebrane na szczytach gałązek w płaskie baldachogrona o średnicy do 10 cm. Wszystkie kwiaty są 5-płatkowe; brzeżne są większe (15–25 mm), z nierównej wielkości płatkami, płaskie i płonne – pełnią funkcję powabni. Kwiaty środkowe mają dzwonkowaty kształt i są mniejsze (4–5 mm), obupłciowe. Kielich niepozorny, z bardzo krótkimi ząbkami. Korona z krótka rurką i 5 łatkami. Pręcików jest 5, są zrośnięte z koroną i wystające. Otwierają się po wewnętrznej stronie. Słupek dolny z krótką szyjką zakończoną trójdzielnym znamieniem. Wskutek zaniku dwóch komór słupek jest jednokomorowy i jednonasienny.
Kwitnienie trwa od maja do lipca i kwiaty w tym czasie zapylane są przez muchówki, wabione efektownymi kwiatostanami i raczej nieprzyjemnym zapachem wydzielanym przez kwiaty.
Owoc - szkarłatnoczerwony, lśniący, kulistego kształtu pestkowiec o długości 8-10 mm, na szczycie z pozostałościami słupka. W żółtawym miąższu znajduje się jedna, okrągła i spłaszczona pestka, o czerwonej barwie, średnicy 6–8 mm i wadze 10–12 g.
Owoce dojrzewają w sierpniu i wrześniu, po czym pozostają przez kilka miesięcy na krzewach. Zachowują się tak długo, ponieważ z powodu wysokiej zawartości garbników są niechętnie zjadane przez ptaki.
Roślina wieloletnia, nanofanerofit. Rozmnaża się zarówno płciowo, jak i wegetatywnie, przy czym szczególnie łatwo tworzy odrosty korzeniowe. Wymaga zapylenia krzyżowego. Nasiona kiełkują latem następnego roku po dojrzeniu, jednak wschody pojawiają się dopiero na drugą wiosnę. W ciągu roku od rozpoczęcia wschodów młode siewki osiągają około 10-15 cm wysokości. Krzew rośnie szybko, roczne przyrosty długości pędów wynoszą 30-40 cm. Pędy zachowują żywotność przez 9–25 lat (maksymalnie do 50).
Kalina koralowa jest rośliną leczniczą stosowaną głównie w leczeniu chorób kobiecych, związanych z problemami zdrowotnymi i bolesnościami w czasie ciąży i menstruacji. Surowcem leczniczym jest Kora (Cortex Viburni) z 2–3-letnich gałązek pozyskiwana jest wczesną wiosną, gdy łatwo odchodzi od drewna.
Owoce są jadalne, choć surowe są w dużych ilościach szkodliwe dla dzieci i na ogół nie są cenione ze względów smakowych. W krajach byłego Związku Radzieckiego uprawia się jednak odmiany o owocach pozbawionych goryczy i tam mają one większe znaczenie spożywcze.
Ze względu na efektowne kwiatostany, długo utrzymujące się owoce oraz intensywne przebarwianie jesienne liści, kalina jest cenioną rośliną ozdobną.
W tradycjach wielu narodów słowiańskich odgrywa istotną rolę: jest częstym motywem pieśni ludowych, przewija się w tradycjach związanych z weselami i pogrzebami, symbolizując młodość i niewinność.
Nazwa „kalina” jest tak rozpowszechniona w języku polskim, że w zasadzie nie istnieją inne określenia. O odległej genezie nazwy świadczy zresztą to, że w większości języków słowiańskich brzmi tak samo. Krzew nazywany po prostu „kaliną”, dopiero w drugiej połowie XIX wieku, w miarę upowszechniania się nazw zwyczajowych naśladujących binominalne nazwy naukowe określana zaczęła być „kaliną zwyczajną” (w przeciwieństwie do „kaliny hordowiny” wcześniej znanej jako „hordowina”), a od początków XX wieku „kaliną koralową”.
Rodzajowa nazwa naukowa (Viburnum), nadana formalnie przez Karola Linneusza w 1753 roku, wzięta została ze starożytnej łaciny. Prawdopodobnie wspominanym (m.in. przez Wergiliusza) krzewem o nazwie Viburnum była właśnie kalina (choć pewnie inny gatunek – kalina wawrzynowata lub hordowina).
Nazwa gatunkowa opulus swą genezę wywodzi z rzymskiej nazwy rośliny, w tym wypadku oznaczającej klon włoski (Acer opalus, syn. A. opulus). Nazwa została zastosowana w odniesieniu do kaliny koralowej ze względu na podobieństwo jej liści do klonu.
Więcej informacji w źródłach: źródło 1, źródło 2, źródło 3,
.59.5..
Piękne zdjęcia. Liście wyglądają cudownie:-)
OdpowiedzUsuńKaliny rosną u mnie w zagajniku. Cudne! Pozdrawiam i zapraszam do siebie! :)
OdpowiedzUsuń