Kwitnący cyprysik Lawsona

Nie róbcie sobie wyrzutów, jeśli dotąd nie zauważyliście kwiatów cyprysika Lawsona - są naprawdę maleńkie! Wyrastają na końcach łuskowatych liści i ledwie je widać. Warto się jednak rozejrzeć i samemu je zobaczyć, póki jeszcze kwitną. Znacie przecież różne iglaki, chętnie sadzone np. w szpalerach jako żywopłoty? Oczywiście, w Polsce uprawia się kilka gatunków roślin z rodziny cyprysowatych i wiele odmian, ale podobno tylko cyprysik Lawsona posiada czerwone (amarantowe!) kwiaty męskie.
Tak, wiem, że używam niewłaściwej nazwy - tak naprawdę nie są to kwiaty, lecz mikrosporofile (męskie liście zarodnionośne u roślin naczyniowych), zebrane w drobne, szyszkowate strobile na końcach pędów, ale co tam - wiadomo, o co chodzi. Czyż nie są urocze??

Uwaga! Początkowo zidentyfikowałam te roślinę jako żywotnik zachodni i podałam jej opis botaniczny. Nieco później natrafiłam na zdjęcia charakterystycznych przecież kwiatów cyprysika i... długo nie mogłam zabrać się za poprawienie tego wpisu. W końcu wymyśliłam jak to zrobić - zmieniłam tytuł i opisy zdjęć, nie zmieniając... linku prowadzącego do tego wpisu :-)

Cyprysik Lawsona (Chamaecyparis lawsoniana) - gatunek zimozielonego drzewa należący do rodziny cyprysowatych. Dziko występuje na zachodnim wybrzeżu USA, w Kalifornii i Oregonie (głównie w wilgotnym, morskim klimacie). W rozlicznych formach sadzony w Europie jako drzewo ozdobne.

Cyprysik Lawsona (Chamaecyparis lawsoniana) to duże drzewo ze stożkowatą, nisko osadzoną koroną z wierzchołkiem przypominającym pióropusz (u żywotników jest wyprostowany). W  naszym klimacie dorasta do 25 m, a wiele z jego odmian nie przekracza 2-3 m. wysokości.

Cyprysik Lawsona (Chamaecyparis lawsoniana) - gałązki płasko rozgałęzione. Dojrzałe liście cyprysików są małe (zwykle drobniejsze niż u żywotników), łuskowate, boczne - zaostrzone, z odstającymi końcami, zwykle dłuższe od środkowych. Gruczołki na łuskach niezbyt wyraźne, wgłębione. Na styku łusek widoczne (czasem niewyraźnie) białawe linie, tworzące wzór połączonych Y.

Cyprysik Lawsona (Chamaecyparis lawsoniana) - cechą charakterystyczną, odróżniającą cyprysiki jest barwa łusek - mniej lub bardziej niebieska, do niemalże srebrzystej, pochodząca od intensywnego nalotu woskowego (u żywotników niespotykana).

Cyprysik Lawsona (Chamaecyparis lawsoniana) - kwiaty rozdzielnopłciowe (gatunek jednopienny). Kwiaty męskie są karminowoczerwone i wyrastają zwykle na końcach gałązek. Kwitnie od marca do kwietnia.

Cyprysik Lawsona (Chamaecyparis lawsoniana) - boczne łuski o zaostrzonych wierzchołkach. Od spodniej strony na krawędziach łusek znajduje się woskowy nalot w postaci białych linii, przypominających dwie litery "Y" połączone podstawami.

Cyprysik Lawsona (Chamaecyparis lawsoniana) -  lubi stanowisko słoneczne, ale znosi półcień. Jest gatunkiem ciepłolubnym, wymagającym dość wysokiej wilgotności powietrza. W naszym klimacie może przemarzać. Jest dosyć wrażliwy na zasolenie podłoża oraz suche i zanieczyszczone powietrze.

Cyprysik Lawsona (Chamaecyparis lawsoniana) - u wielu odmian końce pędów mają tendencję do delikatnego przewieszania się na zewnątrz, co jest charakterystyczną cechą tego gatunku.

Cyprysik Lawsona (Chamaecyparis lawsoniana) - szyszki są małe (0,8 cm), niemal kuliste, złożone z tarczowatych nasiennych łusek. Dojrzałe mają barwę jasnobrunatną i pokryte są woskowym, biało-niebieskim nalotem. 

Cyprysik Lawsona (Chamaecyparis lawsoniana) - łuski bardzo ściśle przylegają do pędu i często zachodzą na siebie dachówkowo, dlatego prawie całkowicie zasłaniają gałązki.

A tu, dla porównania liście i kwiaty innego drzewa z rodziny cyprysowatych:

Cyprysowate (Cupressaceae Rich. ex Bartl.) – rodzina żywicznych drzew i krzewów nagonasiennych. Obejmuje, w zależności od ujęcia, około 130 gatunków skupionych w 29-32 rodzajach.

Cyprysowate (Cupressaceae Rich. ex Bartl.) - liście pojedyncze, zwykle zimozielone, często dimorficzne. Młode liście szpilkowe, u niektórych gatunków szybko opadają, a liście dojrzałe są łuskowate. Ułożone są na pędzie naprzemianlegle lub w okółkach po 3-4, rzadko skrętolegle.

Cyprysowate (Cupressaceae Rich. ex Bartl.) - mikrosporofile zebrane są w drobne szyszkowate strobile na końcach pędów. Makrosporofile (łuski nasienne) zawierają po stronie doosiowej po kilka (2–20) nagich zalążków. Łuski wyrastają naprzeciwlegle lub po 3 w okółkach i zebrane są w zwykle kuliste, drewniejące szyszki, ewentualnie w zmięśniałe szyszkojagody

Poniżej fragmenty gałązek (bardzo długich i zwisających z niemal poziomych gałęzi) jakiegoś wysokiego drzewa z rodziny cyprysowatych, które rośnie w poznańskim Ogrodzie Botanicznym. Z pewnością odwiedzę to miejsce niedługo - jeśli tylko znajdę tabliczkę z nazwą gatunku, umieszczę ją pod zdjęciami. Zrobiłam je we wrześniu ubiegłego roku, zatem na końcach liści widoczne są prawdopodobnie zawiązki kwiatów męskich, które, być może, teraz zakwitły.
Tabliczki nie znalazłam, trafiłam jednak na zdjęcia, na których rozpoznałam charakterystyczny pokrój drzewa i wygląd gałązek - to cyprysik nutkajski, odmiana płacząca 'Pendula' (jedna z najładniejszych).

Cyprysik nutkajski (Cupressus nootkatensis) – gatunek wiecznie zielonego drzewa iglastego z rodziny cyprysowatych. Odmiana płacząca 'Pendula' dorasta do wys. 15 m, a średnica korony u podstawy dochodzi do 3-5 m. Drzewo wolno rosnące, dożywa 650 lat. Korona wąsko stożkowata z płaskimi, niemal poziomymi pędami bocznymi i długimi, przewieszającymi się pędami II rzędu.

Cyprysik nutkajski (Cupressus nootkatensis) – łuski naprzeciwległe, podobnej wielkości, ciemno- lub szarawozielone, matowe, od dołu z niewyraźnym białym nalotem wzdłuż styków łusek. Boczne łuski z końcami tępymi i zwykle odstającymi, środkowe łuski wypukłe z krawędzią pośrodku i słabo widocznym gruczołkiem

----------------------------------------

Cyprysowate (Cupressaceae Rich. ex Bartl.) – rodzina żywicznych drzew i krzewów nagonasiennych. Obejmuje w zależności od ujęcia około 130 gatunków skupionych w 29-32 rodzajach.
Rozprzestrzenione są niemal na całym świecie, w Polsce występują naturalnie jedynie gatunki z rodzaju jałowiec (Juniperus). Wiele gatunków jest popularnie uprawianych, także w Polsce (np. żywotniki i cyprysiki). Szereg gatunków jest ważnym źródłem drewna i żywic.

Pokrój - najczęściej krzewy lub niewielkie drzewa, rzadziej duże drzewa. Końce pędów u niektórych rodzajów są w różnym stopniu spłaszczone i rozgałęzione w jednej płaszczyźnie (Calocedrus, Libocedrus, Thuja). Ulistnione końce pędów u niektórych rodzajów są zrzucane, co przypomina nieco liście złożone (Glyptostrobus, Metasequoia, Taxodium).

Liście - pojedyncze, zwykle zimozielone, często dimorficzne. Młode liście szpilkowe, u niektórych gatunków szybko opadają, a liście dojrzałe są łuskowate. Ułożone są na pędzie naprzemianlegle lub w okółkach po 3-4, rzadko skrętolegle (Taxodium).

-------------------------------------

Pozostawiam opis żywotnika zachodniego, skoro tyle się przy nim napracowałam, ale dodaję linki prowadzące do stron omawiających cyprysika Lawsona. Oto one:
link 1, link 2, link 3, link 4, link 5, link 6  

****************************

Żywotnik zachodni (Thuja occidentalis) - gatunek drzewa z rodziny cyprysowatych.
Pochodzi ze wschodniej części Ameryki Północnej - południowej Kanady i północnych rejonów USA. Popularnie sadzony jako drzewo ozdobne w Europie, dokąd wprowadzony został w latach 30. XVI wieku.

W Polsce gatunek uprawiany, lokalnie uważany za zadomowiony (kenofit).

Pokrój - początkowo korona wąskostożkowata lub kolumnowa, z czasem cylindryczna.

Pień - osiąga wysokość do 20 m (w Polsce dorasta do 15 m), średnica pnia do 0,4 m (wyjątkowo osiąga wysokość 30 m i średnicę pnia 1,6 m). Początkowo rośnie szybko, po 15-20 latach tempo wzrostu maleje.

Kora - ciemnobrązowa, łuszcząca się wąskimi pasemkami. Gałązki - jasnozielone, silnie spłaszczone, zimą przybierają brunatny odcień.

Liście - łuskowate, zimozielone igły, na końcach zaostrzone, odstające, rozmieszczone rzadko, długości 3-4(5) mm, na gałązkach silnie przylegające, długości około 2,5 mm. Łuski rosnące na dolnej i górnej płaszczyźnie gałązki opatrzone wypukłym gruczołkiem żywicznym, boczne krótsze i bez gruczołków.

Kwiaty - rozdzielnopłciowe, wiatropylne. Kwiaty męskie zebrane na końcach pędów w drobne, jajowate, czerwonawe kwiatostany. Kwiaty żeńskie bardzo niepozorne, zebrane w małe, jajowate, zielonawożółte szyszeczki. Roślina jednopienna.
Zawiązki kwiatów powstające na końcach pędów tworzą się jesienią poprzedniego roku.
Okres kwitnienia - w marcu i kwietniu. Kwiaty męskie zakwitają w marcu, natomiast żeńskie szyszeczki pojawiają się dopiero pod koniec kwietnia.

Szyszki - roślina nagonasienna. Odpowiednikami owocostanów są małe, jajowate szyszeczki, wyrastające na krótkich rozgałęzieniach. Rozmiary: 8-12x4-5 mm, początkowo zielone, potem żółtawe, zaraz po dojrzeniu jasnobrązowe, na koniec - brunatne. Każda szyszeczka składa się z 6-8(10) nachodzących na siebie, początkowo skórzastych, z czasem drewniejących łusek, które po dojrzeniu, mniej lub bardziej, rozchylają się. Nasiona w liczbie 1-3 na każdej z płodnych łusek, soczewkowate, opatrzone dwoma skrzydełkami.
Okres dojrzewania nasion - od września do października. Szyszeczki dojrzewają pierwszego roku.

Drzewo ozdobne – żywotnik zachodni jest często sadzony w parkach miejskich i jako element zieleni osiedlowej. Szczególnie cenione są liczne odmiany, także ze względu na odporność na zanieczyszczenia powietrza oraz wytrzymałość na mrozy. Dobrze znosi przycinanie i może być stosowany do formowania zimozielonych żywopłotów Najpopularniejsze odmiany ozdobne najczęściej zostały wyhodowane w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat w szkółkach hodowlanych.

Cała roślina jest trująca, ze względu na zawartość organicznego związku chemicznego, tujonu, który po połknięciu wywołuje bóle głowy, pobudzenie nerwowe, arytmię, drgawki, uszkodzenia wątroby i nerek oraz krwawienia śluzówki żołądka, a w większych dawkach - śmiertelny bezdech.

Żywotnik zachodni jest wykorzystywany w fitoterapii i homeopatii, jako roślina lecznicza stosowana u ludzi i zwierząt.

• Wyciąg wchodzi (w bardzo małym stężeniu) jest jednym z głównych składników ziołowego leku immunostymulującego Esberitox - do stosowania doustnego w leczeniu przeziębienia, ostrych i przewlekłych infekcji górnych dróg oddechowych oraz pomocniczo, wraz z antybiotykiem, w leczeniu zakażeń bakteryjnych.
• Olejek eteryczny, którego głównym składnikiem jest tujon, wchodzi w skład preparatów złożonych do stosowania zewnętrznego w przypadku brodawek na rękach i stopach.

Więcej informacji w źródłach: źródło 1, źródło 2, źródło 3, źródło 4, źródło 5,

Inne cyprysowate: biota wschodnia,
cyprysik groszkowy - link 1, link 2,
cyprys wiecznie zielony - link 1, link 2,

Dopisano 17-04-2016
Ha, właśnie trafiłam na opis cyprysika Lawsona - jego kwiaty męskie również są karminowoczerwone i wyrastają zwykle na końcach gałązek...
Zatem może znowu coś pokręciłam??
Wpis poprawiłam, łącznie ze zmianą tytułu, w dniu 12.12.2016
w41.40.

cyprysik Lawsona zdjęcia kwiatów, cyprysik Lawsona, Chamaecyparis lawsoniana, cyprysik Lawsona chwile zachwycone, Chamaecyparis lawsoniana chwile zachwycone, cyprysik Lawsona opis zdjęcia, Chamaecyparis lawsoniana informacje zdjęcia, jak kwitnie cyprysik zdjęcia, kwitnące cyprysowate zdjęcia, cyprysik Lawsona kwiaty męskie, Chamaecyparis lawsoniana kwiaty męskie, czerwone końcówki liści zdjęcia, żywotnik zachodni opis informacje,cyprysowate zdjęcia kwiatów,