26 marca 2024

Rzepień pospolity (Xanthium strumarium)

Pewnego pogodnego i ciepłego dnia spacerowałam wzdłuż brzegu Warty, wówczas jeszcze umocnionego betonowymi blokami. Napotkałam sporo egzemplarzy rośliny z gatunku rzepień pospolity, którego, szczerze mówiąc, gdzie indziej raczej nie widziałam. Było to dawno, dawno temu, na początku września 2018 r., kiedy to jeszcze z dużym zapałem fotografowałam niemal wszystko. Niedawno "odkryłam" te kadry, dotąd zlekceważone i zapomniane i postanowiłam je zaprezentować. Po latach nabrałam do swoich prac nieco sentymentu, zaprawionego nutką lekkiego podziwu, że tak wiele roślin udokumentowałam, całkiem poprawnie oddając ich wygląd.
Uwaga - wydawało mi się, że na zdjęciach widoczne są tylko owoce, liście i pędy roślin, ale przyjrzawszy się zbliżeniom pędów, dostrzegłam także kwiaty tej rośliny.

Rzepień pospolity (Xanthium strumarium) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych [2 września]

Rzepień pospolity (Xanthium strumarium

Rzepień pospolity (Xanthium strumarium

Rzepień pospolity (Xanthium strumarium

Rzepień pospolity (Xanthium strumarium

Rzepień pospolity (Xanthium strumarium

Rzepień pospolity (Xanthium strumarium

Rzepień pospolity (Xanthium strumarium

Rzepień pospolity (Xanthium strumarium

Rzepień pospolity (Xanthium strumarium

Rzepień pospolity (Xanthium strumarium

Rzepień pospolity (Xanthium strumarium

Rzepień pospolity (Xanthium strumarium)   2 września





---------------------------------------




Rzepień pospolity (Xanthium strumarium L.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych.

Gatunek kosmopolityczny, występujący obecnie na całym niemal świecie. 
Rodzimy obszar jego występowania obejmował wszystkie kontynenty półkuli północnej, ale został zawleczony i aklimatyzował się także na większości obszarów półkuli południowej. 
W wielu miejscach świata stał się chwastem. W Polsce jest przypuszczalnie archeofitem znanym od późnej epoki brązu lub nawet gatunkiem rodzimym występującym na stanowiskach synantropijnych (apofitem). 
Występuje niezbyt licznie, głównie w cieplejszych rejonach kraju.

Łodyga - wzniesiona, rozgałęziająca się, górą szorstko owłosiona, górą ogruczolona, bez cierni. Ma wysokość 20-120 cm.

Liście - w zarysie koliste, 3-klapowe o klapach nierówno ząbkowanych. Mają sercowatą nasadę, na spodzie są kutnerowate.

Kwiaty - zebrane w koszyczki o jajowatej okrywie. Okrywa jest miękko owłosiona i pokryta nagimi i zagiętymi kolcami. Wszystkie kwiaty rurkowate. W niektórych koszyczkach występują tylko kwiaty pręcikowe, w innych tylko słupkowe. Zebrane w krótkie kłosy koszyczki z kwiatami pręcikowymi (męskimi) wyrastają wyżej, zawierają liczne kwiaty rurkowate i otoczone są wolną okrywą. Koszyczki żeńskie wyrastają niżej, w kątach liści, otoczone są grubą kolczastą okrywą, nie mają okwiatu i zawierają tylko dwa kwiaty słupkowe.
Kwitnie - od lipca do października, roślina wiatropylna.

Roślina jednoroczna. 

Siedliska ruderalne, przydroża, nieużytki, ogrody (chwast). 
Występuje tylko na słonecznych stanowiskach.  

Roślina trująca - ziele zawiera alkaloidy, jod, garbniki i jest trujące w okresie tworzenia liści. Zwierzęta nie zjadają tej rośliny.

Tworzy mieszańce z rzepieniem brzegowym (Xanthium orientale L. (≡ Xanthium albinum (Widder) Scholz & Sukopp)

Zastosowanie
Surowiec z rzepienia pospolitego był wykorzystywany w ziołolecznictwie co najmniej od czasów dynastii Tang (VII w.). 
W medycynie ludowej rzepień pospolity jest stosowany zewnętrznie m.in. na stany zapalne skóry i wewnętrznie na biegunkę. 
W badaniu in vitro wykazano, że ekstrakt z kwitnących pędów rzepienia pospolitego jest silnym inhibitorem rozwoju przecinkowca cholery (w języku rumuńskim roślina była nazywana zwyczajowo hóleră





Brak komentarzy:

Prześlij komentarz