Latem Zapomniana Łąka jest jak forteca - zupełnie niedostępna. Zarośnięta wysokimi trawami i roślinami, ale przede wszystkim drzewami samosiejkami, potomkami drzew, którymi obsadzona była ciągnąca się wzdłuż niej droga. Pomimo tego, że droga ta jest od wielu lat dość ruchliwa, Zapomniana Łąka rządzi się swymi prawami i broni zawzięcie przed intruzami próbującymi poznać jej tajemnice. Przez całe lato zostawiłam ją więc w spokoju razem z jej zwierzętami i ptactwem (wczesną wiosną spłoszyłam niechcący bażanta i zająca), którym daje schronienie.
Teraz w czasie zimowego letargu, korzystając z ładnej pogody wybrałam się tam ponownie. Nie, nie dotarłam do barwinka, by zobaczyć czy jego liście naprawdę pozostały zielone. Zatrzymała mnie jemioła, którą znalazłam na ziemi. Nie mam pojęcia czy to dzieło Ksawerego (huraganu), czy może jakiś śmiałek wdrapał się na wysokie topole i odłamał gałęzie, na których wyrosła jemioła, by później je zebrać (nie wszystkie!) i sprzedać.
Znalazłam trzy gałęzie, na których wyrosła jemioła, w tym jedną wyraźnie przywiędłą. O dziwo, w pobliżu leżało powalone nieduże drzewko (podniosłam je, ale widocznie korzenie były obluzowane, bo traciło równowagę; poza tym nie wyglądało na uszkodzone) o wysokości ok. 1,5 m. Na jego dolnej gałęzi na wysokości najwyżej 0,5 m od ziemi również wyrosła całkiem okazała jemioła. Bardzo mnie to zdziwiło - nigdy wcześniej nie spotkałam jemioły rosnącej tak nisko i to w dodatku wyrastającej od... dolnej strony tej gałęzi. Być może drzewko od dawna jakoś funkcjonowało właśnie w tej pozycji leżącej, a ja mylnie sądziłam, że zostało przewrócone.
Jakakolwiek była przyczyna znalezienia się jemioły na ziemi, wykorzystałam okazję, by ją sfotografować. Nie jest to ta sama jemioła, którą pokazywałam wiosną - tamte kule wyrosły na innych drzewach, choć prawdopodobnie jest to ten sam gatunek, jemioła pospolita typowa, jeden z trzech podgatunków występujących w Polsce.
 |
| "Owoce" jemioły pospolitej dojrzewają późną jesienią i wczesną zimą. Stanowią pożywienie ptaków, które przyczyniają się do rozprzestrzeniania rośliny, ale tylko jemiołuszki i paszkoty połykają całe "owoce" umożliwiając rozprzestrzenianie roślin na większe odległości |
 |
| Jemioła pospolita, podgatunek jemioła pospolita typowa (Viscum album L. ssp. album) rośnie na drzewach liściastych |
 |
| Jemioła pospolita (Viscum album L.) - liście przypominają mi śmigła samolotu. Przez większą część roku liście są intensywnie zielone, a zimą przybierają odcień oliwkowy (są zimotrwałe). |
 |
| Jemioła pospolita typowa (Viscum album L. ssp. album) to jeden z trzech podgatunków jemioły pospolitej występujących w Polsce |
 |
| Jemioła pospolita rośnie na drzewach liściastych, ale nie wszystkich. Najczęściej i najobficiej porasta topole i brzozy, rośnie także na lipach, robiniach akacjowych, klonach, jabłoniach, gruszach, jarzębinach. |
 |
| Ta jemioła pospolita wyrosła na małym drzewku od spodu gałęzi. Tu także widoczne zgrubienie. Rozbudowany system ssawek składa się ze ssawek biegnących między korą i drewnem oraz odgałęzień wtórnych wrastających w drewno. |
 |
| Młode rośliny początkowo przywierają do drzewa-gospodarza za pomocą ssawek, z czasem wytwarzają korzenie. Gdyby nie zgrubienie gałęzi gospodarza trudno byłoby rozpoznać, że jemioła nie jest "naturalną" częścią drzewa. |
Jedną ze znalezionych gałęzi, na której wyrosła jemioła, na potrzeby tej sesji fotograficznej oparłam o niewielkie drzewko. Chciałam pokazać ją w całej okazałości.
 |
| Co roku przyrasta kolejne rozwidlenie i po ich liczbie można łatwo ustalić wiek rośliny. Wiek roślin ma wyraźny wpływ na zmienność ich cech. Poszczególne rośliny dożywają do ok. 30-40 lat. Znaleziona przeze mnie jemioła pospolita miała sporo rozwidleń, liczyła sobie zatem kilka(naście) lat. jemioła pospolita typowa (Viscum album L. ssp. album) |
 |
| Jemioła pospolita zwana jemiołą białą lub strzęślą. Sądzę, że to podgatunek o nazwie jemioła pospolita typowa (Viscum album L. ssp. album). Charakteryzuje ją biały i kulisty owoc zawierający trójgraniastą lub sercowatą pestkę. |
 |
| "Owoce" utrzymują się na gałązkach przez całą zimę. jemioła pospolita typowa (Viscum album L. ssp. album) |
----------------------------
Opis botaniczny rośliny podałam tutaj
Jemioły są prawnie chronione w krajach Europy północnej. W Polsce chronione są tylko osobniki występujące w granicach różnych obszarów chronionych.
Roślina lecznicza
Własności lecznicze jemioły opisywał już w III w. p.n.e. Teofrast, uczeń Arystotelesa.
W Japonii leczono nią niepłodność kobiet.
Surowiec zielarski Młode pędy i liście (Herba Visci).
Działanie Wyciąg z pędów i liści stosuje się pomocniczo w leczeniu choroby nadciśnieniowej, ponieważ obniża ciśnienie tętnicze krwi, działając bezpośrednio na serce. Stosowany przy podwyższonym ciśnieniu krwi lub jego zmianach pod wpływem bodźców psychicznych, w okresie pokwitania, pomocniczo przy miażdżycy.
Z jemioły przemysł farmaceutyczny produkuje preparaty 'Cardiosan", "Neocardina", "Sklerosan".
Inne zastosowania
Pędy i liście jemioły są chętnie zjadane przez kozy, owce i krowy.
W starożytnym Rzymie kleisty miąższ owoców jemioły wykorzystywany był w pułapkach jako lep. Naukowa nazwa rodzajowa jemioły viscum oznacza po łacinie lep.
Uprawa
Roślina nie jest gatunkiem uprawianym i jest pozyskiwana ze stanu dzikiego. Jednak możliwe jest jej wyhodowanie. W celu jej rozmnożenia należy zerwać owoce wczesną zimą i rozgnieść je na gałęzi drzewa, najlepiej gatunku łatwo kolonizowanego przez jemiołę. Najlepsze efekty daje "sadzenie nasion" na dolnej stronie gałęzi i konarów.
Obecność w kulturze i wierzeniach
Często podczas świąt Bożego Narodzenia i w Nowy Rok gałązki jemioły wieszane są w domach przy suficie lub nad drzwiami. Jemioła ma przynieść domowi i jego mieszkańcom szczęście w nadchodzącym roku. Zwyczaj ten narodził się w krajach nordyckich, gdzie jemioła zawieszona nad wejściem do domostwa promieniować miała na cały dom zgodą, miłością i szczęściem odpędzając uroki i demony.
Zwyczaj bezkarnego całowania się pod jemiołą wywodzi się przypuszczalnie z XVII-wiecznej Anglii. Po każdym pocałunku mężczyzna zrywał z krzaku po jednym owocu. Wierzono, że gdy zerwie ostatni, otrzyma dar płodności. Wiąże się to wierzeniem, że z powodu lepkości soku z owoców, uważano go za boskie nasienie.
Nierzadko znaleźć można informacje o szczególnych właściwościach jemioły rosnącej na dębach. Według poradników zielarskich to właśnie jemioły z dębów mają najlepsze właściwości lecznicze. Kapłani Gallów odprawiali ceremonie religijne pod dębami, na których rosnąć miała jemioła. Według druidów jemioła ścięta złotym sierpem z dębu szóstego dnia po nowiu uznawana była za bezcenny dar niebios. Stanowiła talizman przeciw czarom, przynosiła szczęście w bitwie i chroniła niemowlęta. Jednak jemioła nie rośnie na europejskich dębach, spotkać ją można natomiast na północnoamerykańskim dębie czerwonym.
Na południe i południowy zachód od Polski na dębach rośnie gązewnik europejski Loranthus europaeus, z którego surowiec farmaceutyczny nazywany bywa Viscum quercinum, czyli jemiołą dębową (w wielu językach europejskich gązewnik nazywany jest także w ten sposób). Ze względu na przypisywane mu właściwości magiczne, roślina ta była rozprzestrzeniana i część jej stanowisk (np. w Niemczech) wiązanych jest z dawnym osadnictwem. Najprawdopodobniej to właśnie błędne tłumaczenie źródeł odnoszących się do gązewnika winne jest informacjom o "jemiołach" rosnących na dębach i ich magicznych właściwościach.
(źródło)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz