Młode jesiony wyniosłe

Już dawno nie pokazywałam żadnego drzewa, choć w sezonie zidentyfikowałam ich kilka, a lustrowanie mijanych drzew weszło mi w krew  ;-) .
Z tą identyfikacją nie zawsze jest łatwo, ot, choćby w przypadku jesionu. Wydawało mi się, że na skwerze w mojej najbliższej okolicy rośnie grupa jesionów wyniosłych w różnym wieku - coś w sam raz dla mnie. Teraz jednak jestem przekonana, że niektóre nie mogą należeć do tego gatunku. Zaczęłam nawet wątpić czy w ogóle są to jesiony, ale jak dotąd, nie znalazłam zdjęć czy nazwy innego gatunku drzewa, którego liście przypominałyby liście jesionu (na orzecha raczej się nie nabiorę). Sądzę zatem, że te "drugie" to jesiony pensylwańskie, choćby dlatego, że na początku października ich liście stały się niemal jaskrawożółte. Przy moim "szczęściu" (wynikającym z niewiedzy) może się jeszcze okazać, że są to jesiony amerykańskie...
     Pozwólcie, że pominę dokładne opisy - można je znaleźć w źródłach, do których podaję linki. Istotniejsze będzie pokazanie tych kluczowych cech, dzięki którym na pierwszy, bądź drugi rzut oka mogę domniemywać, z jakim gatunkiem (lub choćby rodzajem) drzewa mam do czynienia. Nie wszystko jeszcze dostrzegłam i sfotografowałam, ale dążę do zdobycia wiedzy. Być może, moje prezentacje usatysfakcjonują laików z dziedziny dendrologii, znawcy zaś, jeśli uśmiechną się z politowaniem, niechaj uwzględnią moje wysiłki ku wykroczeniu poza kompletną ignorancję, jaka cechowała mnie choćby rok temu.
Sądzę, że najlepszym rozwiązaniem będzie pokazanie zdjęć konkretnych jesionów - dziś przedstawiam drzewa młode.

Oto pierwszy z fotografowanych przeze mnie okazów, rosnący na skwerze obok krzewów śnieguliczek (i przestępu dwupiennego). To smukłe i już dość wysokie drzewo rosnące w sąsiedztwie starszego pobratymca. Być może powodu sąsiedztwa jego pień odchylił się w bok. Odwiedzałam to drzewo od marca do maja, długo nie mając pojęcia, że to właśnie jesion wyniosły.

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) - gatunek drzewa należący do rodziny oliwkowatych. W Polsce jest pospolity na całym obszarze. Najczęściej jest to bardzo wysokie drzewo o smukłym, klasycznym pokroju. Posiada prosty i regularny pień oraz wysoko wysklepioną, luźną i prześwitującą koronę. Osiąga wysokość 30-40(45) m; średnica pnia 1-1,5(2) m  (fot. 9 marca)

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) - gałązki długie i grube, przy końcach sztywno łukowato wygięte ku górze, w górnych partiach korony tworzą na końcach gałęzi gęste wiązki (fot. 9 marca)

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) - młode pędy są grube, nieco spłaszczone i wyraźnie rozszerzone w węzłach, początkowo żywozielone, potem jasnoszare i punktowane białawymi przetchlinkami, nagie (fot. 9 marca)

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) - owocem są jednonasienne podłużne, spłaszczone orzeszki ze skrzydełkiem umożliwiającym rozsiewanie przez wiatr. Samary często utrzymują się na drzewie aż do kolejnej wiosny (fot. 9 marca)

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) -  kwiaty wyrastają z pąków bocznych zeszłorocznych pędów, tworząc wiechę.  Kwiaty zakwitają około połowy kwietnia, przed rozwojem liści  (fot. 20 kwietnia)

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) - posiada duże wymagania co do gleby i nasłonecznienia, jednak jest bardzo tolerancyjny pod względem temperatury. Jest mrozoodporny, ale równocześnie ze wszystkich rodzimych drzew najbardziej wrażliwy na późne wiosenne przymrozki (młode liście łatwo przemarzają)   (fot 4. maja)

Osiągając nawet 40 (max 45) m wysokości jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) jest uważany za najwyższe rodzime drzewo liściaste w Europie. Jest drzewem stosunkowo długowiecznym, szybko rosnącym. Osiąga wiek 200-300(400) lat. Tempo wzrostu 50-150 cm rocznie (fot 4. maja)

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) - niby nic szczególnego, ale tego rodzaju "zatarcia" widywałam na niejednym młodym jesionie.

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) - kora młodych drzew jest oliwkowozielona i gładka, potem popielata do srebrzystoszarej i nadal gładka. Z wiekiem kora staje się brunatnoszara do czarniawej i niezbyt głęboko, podłużnie bruzdowana. Gęste bruzdy tworzą na pniu i starych konarach charakterystyczny dla jesionów, siatkowaty wzór (fot. 9 marca)

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) - kora u młodych drzew gładka, jasnozielonkawo szara, u starszych spękana, szorstka, ciemnobrązowa (fot. 4 maja)

A to fragmenty jesionu z Łąki Wschodniej, zapewne młodszego, bo znacznie niższego:

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) - pąki matowoczarne, szczytowy duży i gruby, szerokostożkowaty, często czterokanciasty, ostro zakończony, okryty czterema łuskami. Dwa pąki boczne (naprzeciwległe) w kątach liści zazwyczaj mniejsze, półkuliste lub szerokostożkowate, dwu-łuskowe  (fot. 9 kwietnia)

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) jest bardzo wrażliwy na wiosenne przymrozki. Jesiony należą do najpóźniej wykształcających liście na wiosnę drzew - rozwijają się one dopiero przed połową maja. Jesienią nie przebarwiają się i opadają zielone, najczęściej w połowie października (fot. 5 maja)

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) -młody pęd z widocznymi pąkami oraz rozwijającymi się liśćmi. Pąki niemal czarne, kora gładka, oliwkowo szara z białymi przetchlinkami (fot. 5 maja)

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) - młode owoce. Na ich końcu znajduje się niewielki (ok. 2 mm) "kolec", który nie występuje w samarach jesionu pensylwańskiego (fot. 5 maja)

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) - liście blaszkowate, nieparzystopierzaste, złożone z (7)9-11(15) listków, duże, długości całkowitej 20-30(40) cm. Listki wąskoeliptyczne, na końcu długo zaostrzone, długości 4-10 cm, o ostro, ale płytko karbowano-piłkowanym brzegu, nagie (z wyjątkiem środkowego nerwu na spodzie), prawie siedzące (z wyjątkiem listka szczytowego mającego nieco dłuższy ogonek) - fot. 22 maja

Co to znaczy, że liście jesionu wyniosłego (Fraxinus excelsior L.) są dłuższe, ale mniejsze i liczniejsze niż u jesionu pensylwańskiego? Ano tyle, że długość całkowita liścia może wynosić nawet 40 cm, listków może być nawet 15, ale są one mniejsze (4-10 cm) niż u jesionu pensylwańskiego, u którego długość liścia wynosi do 35 cm, listków jest najczęściej 7, ale mają one długość od 8 do 14 cm (fot. 17 czerwca)

Poniżej zdjęcia młodych liści jesionu wyniosłego rosnącego na skraju Zaczarowanego Lasu:

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) - rozwijające się liście - ten z lewej ma 9 listków, ten z prawej 11. Jak widać młode listki mają czerwonawe zabarwienie, które zanika od końcówek  (fot. 19 maja)

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) - młody liść. Listki są prawie siedzące, za wyjątkiem szczytowego mającego nieco dłuższy ogonek (fot. 19 maja)

I jeszcze młody jesion wyniosły z Łąki Zapomnianej:

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) - pień rozdwajał się dość nisko. Szrama na pniu wydała mi się dość charakterystyczna (fot. 18 maja)

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) - na dość gładkim pniu gdzieniegdzie występowały charakterystyczne "zatarcia" kory, które widziałam na jesionie ze skweru (fot. 18 maja)

Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior L.) - na końcach samar (owoców) tego osobnika również zaobserwowałam niewielkie wyrostki. Może to także jedna z cech charakteryzujących ten gatunek? Drzewa rosnące na wolnej przestrzeni owocują około 25 roku życia, w drzewostanach - w wieku około 40 lat, a drzewa odroślowe - ok. 20 roku życia. (fot. 18 maja)

-------------------------------

Myślę, że podpisy pod zdjęciami zawierają najistotniejsze informacje o gatunku. Kto bardziej dociekliwy niechaj zajrzy do źródeł  - Moje drzewa, Wikipedia, Otwarta Encyklopedia Leśna, a także tutaj, tutaj, tutaj czy tutaj.

Uff, jakoś uporałam się z pierwszą częścią zdjęć przedstawiających jesiony. Wkrótce przedstawię starsze drzewa i pewnie będą to jesiony wyniosłe oraz pensylwańskie - zobacz TUTAJ.
Przyglądając się drzewu, które raczej jest jesionem, tylko nie wiadomo którym (najczęściej będzie to rodzimy jesion wyniosły lub jesion pensylwański; innych i tak nie znam), na co będę zwracać uwagę by odróżnić pierwszy (JW) od drugiego (JP)? Byle krótko, bo nie spamiętam:

• jesion wyniosły (JW) ma czarne lub niemal czarne pąki. Jesion pensylwański (JP) ma pąki brązowe (rdzawe, kawowe), a pąk szczytowy jest wyraźnie zaostrzony.
  Barwa nierozwiniętych pąków jest widoczna nawet wtedy, gdy rozwiną się liście.
• liście JW są dłuższe, ale mają mniejsze i liczniejsze listki (7-15 szt.); liście JP są krótsze, ale listki są większe, za to mniej liczne (5-9 szt.)
• jesienią liście JW opadają zielone (i/lub suche), liście JP przebarwiają się na żółto
• owoce (samary) JW są krótsze, na końcu znajduje się "kolec" o długości ok. 2 mm, którego nie posiada owoc JP. Owoce JP są dłuższe i stosunkowo węższe. JW zwykle owocuje co drugi rok
• kora starszych JW jest ciemniejsza (ciemnobrązowa, czarniawa), kora JP jest jaśniejsza - brązowoszara, płycej spękana.

Uważam, że znajomość tych kilku cech zupełnie wystarczy do odróżnienia obu gatunków jesionu w bezpośrednim kontakcie. Identyfikacja na podstawie zdjęć jest dla mnie trudniejsza. Zwłaszcza, że wielkość owych listków u różnych drzew bywa zmienna. Z moich doświadczeń wynika, że listki JW mogą osiągać naprawdę spore rozmiary.

I jeszcze jedno - w deklinacji rzeczownika "jesion" nie występuje "jesiona", czyli "jest jesion" i "nie ma jesionu".



.89.56.

jesion wyniosły, Fraxinus excelsior, jesion wyniosły a pensylwański różnice, jesion wyniosły młode drzewo, Fraxinus excelsior, jesion wyniosły zdjęcia opis, Fraxinus excelsior zdjęcia opis, jesion wyniosły chwile zachwycone, Fraxinus excelsior chwile zachwycone, kora jesionu wyniosłego, liście jesionu, jesion wyniosły liście kwiaty, Fraxinus excelsior owoce pień,