Lilia płotna, kielisznik zaroślowy

Rzeczywiście kielisznik zaroślowy bardzo przypomina powój polny. Co prawda, jest on mocno "wyrośnięty", bardziej efektowny, ale jednak wygląda jak powój. Jest w tym dużo racji, gdyż i powój polny, i kielisznik zaroślowy należą do tej samej, bardzo licznej rodziny powojowatych.
Kielisznik ma wiele nazw ludowych, ale najbardziej spodobała mi się lilia płotna. I to też prawda - nawet najnędzniejsze ogrodzenie obrośnięte kielisznikiem o pięknych, dużych kwiatach i ozdobnych liściach zyskuje na urodzie, niemal awansując do miana pergoli.

Kielisznik zaroślowy (Calystegia sepium (L.) R.Br) - gatunek rośliny należący do rodziny powojowatych (Convolvulaceae). Inne nazwy: dzwonki, lilia płotna, powijacz, pleść, powoik, rożywój, wilek, wilec.

Kielisznik zaroślowy (Calystegia sepium (L.) R.Br) - w Polsce dość pospolity na niżu i w piętrze pogórza. Siedliskami tej rośliny są żywopłoty, przypłocia, brzegi cieków i stawów, wilgotne lasy, ogrody, zarośla czy przydroża.

Kielisznik zaroślowy (Calystegia sepium (L.) R.Br) - korona kwiatu biała, rzadko bladoróżowa, lejkowata lub prawie kolista.

Kielisznik zaroślowy (Calystegia sepium (L.) R.Br) - - długoszypułkowe kwiaty wyrastają pojedynczo w kątach liści. Mają do 7 cm długości i średnicy ok. 6 cm.

Kielisznik zaroślowy (Calystegia sepium (L.) R.Br) - lejkowaty kwiat tworzy 5 zrośniętych płatków korony. Osłaniają go dwa sercowate liście.

Kielisznik zaroślowy (Calystegia sepium (L.) R.Br) - preferuje gleby gliniaste, wilgotne, kwaśne, bogate w azot i składniki pokarmowe.

Liście kielisznika sfotografowałam mimochodem - bardziej zależało mi wówczas na uwiecznieniu poznanego w ubiegłym roku, kolorowego chrząszcza Chrysolina graminis. No, ale widać chociaż duże fragmenty liścia oraz jego wyraźne unerwienie.

Kielisznik zaroślowy (Calystegia sepium (L.) R.Br) - liście głęboko sercowate , o kształcie grotu strzały lub podłużnie trójkątne, ostro zakończone, długoogonkowe, z wyraźnymi nerwami.

Kielisznik zaroślowy (Calystegia sepium (L.) R.Br) - łodyga wijąca się, 100-300 cm długości. Szukając podpory wije się lewoskrętnie zataczając koło o średnicy kilku centymetrów. Liście skrętoległe, duże (od kilku do 15 cm długości).

Na liściu kielisznika zaroślowego  (Calystegia sepium (L.) R.Br) drzemiący niewielki chrząszcz z rodziny stonkowatych Chrysolina graminis, o którym pisałam TUTAJ.

Dopóki nie poznałam nazwy gatunkowej kielisznika zaroślowego, oczywiście, nazywałam go powojem. Jednak nie ma mowy, bym pomyliła go z powojem polnym. Przedstawiam porównanie wyglądu kwiatów (niestety, nie uwzględnia ono różnicy wielkości!). Gdyby kwiaty obu gatunków porównać do naczyń - kwiat powoju polnego byłby płaskim lejkowatym kieliszkiem, a kwiat kielisznika - głębokim pucharkiem z wywiniętym brzegiem.
O kwiatach powoju polnego napisano, że kwitną tylko jeden dzień i pachną migdałami. Kwiaty kielisznika zaś są bezwonne i zamykają się na noc - zatem kwitną dłużej. To też jakaś cecha rozpoznawcza, prawda?

Powój polny (Convolvulus arvensis L.) z lewej i kielisznik zaroślowy (Calystegia sepium (L.) R.Br) z prawej - porównanie wyglądu kwiatów.
Średnica kwiatu powoju wynosi do 2,5 cm, kielisznika - do 6 cm.

-------------------------------------------

Kielisznik zaroślowy (Calystegia sepium (L.) R.Br) – gatunek rośliny należący do rodziny powojowatych (Convolvulaceae). Inne nazwy: lilia płotna, powijacz, pleść, powoik, dzwonki, rożywój, wilek, wilec.
Naukowa nazwa pochodzi od łacińskich słów convolvere (oplatać) oraz sepes (żywopłot).
Nazwa rodzajowa Calistegia złożona z greckich słów kalyx (kielich kwiatu) i stege (pokrycie dachu) nawiązuje do kształtu i osadzenia podkwiatków.

Występuje w prawie całej Europie z wyjątkiem północnej Skandynawii. Poza tym gatunek kosmopolityczny, liczne podgatunki i odmiany występują w Azji i obu Amerykach.
W Polsce dość pospolity na niżu i w piętrze pogórza.

Łodyga - wijąca się, 100-300 cm długości. Szukając podpory wije się lewoskrętnie, zataczając koło o średnicy kilku centymetrów. Posiada twarde, pełzające kłącze.

Liście - o kształcie grotu strzały, głęboko sercowate lub podłużnie trójkątne, ostro zakończone, długoogonkowe, z wyraźnymi nerwami. Liście są skrętoległe, duże (nawet do 15 cm długości).

Kwiaty - wyrastają pojedynczo w kątach liści, długoszypułkowe o długości do 7 cm i średnicy około 6 cm. Korona kwiatu biała, rzadko bladoróżowa, lejkowata lub prawie kolista. Lejkowaty kwiat tworzy 5 zrośniętych płatków korony. Osłaniają go dwa sercowate liście. U podstawy kielicha znajdują się dwa niewydęte podkwiatki z kończykiem, które są dwukrotnie dłuższe od kielicha i obejmują go w postaci dwulistkowego kieliszka. Działki kielicha są jajowate i zaostrzone. Bezwonne kwiaty zamykają się w czasie deszczu i na noc. Są zapylane przez motyla zawisaka powojowca, który długą trąbką jest w stanie sięgnąć do ukrytego w głębi kwiatu nektaru.
Kwitnie od czerwca do września.

Owoc - duża, jasnobrązowa torebka, pokryta płatkami kielicha, która w trakcie wysychania pęka wysypując czarne nasiona (długości do 5 mm). Nasiona często są rozsiewane za pomocą wody.

Korzeń kielisznika zawiera glikoretyny, alkaloidy, związki żywicowe.

Bylina, hemikryptofit. Żywotność nasion tej rośliny wynosi 20 do 30 lat.

Siedliska - żywopłoty, przypłocia, brzegi cieków i stawów, wilgotne lasy, ogrody, nadrzeczne wikliny, zarośla, przydroża, przy granicach z rowami i miedzami. Preferuje gleby gliniaste, wilgotne, kwaśne, bogate w azot i składniki pokarmowe.

Roślina trująca - zawiera konwolaminę. Przedostając się do paszy może wywołać u zwierząt biegunki, nadmierną pobudliwość, a w skrajnych wypadkach porazić układ nerwowy i spowodować zgon. Smak i zapach kielisznika działają na zwierzęta odstraszająco.

Roślina lecznicza  - kielisznik zaroślowy jest cenionym ziołem leczniczym, dzięki właściwościom przeczyszczającym. W medycynie ludowej kielisznik był również używany jako środek w walce z żółtaczką.
Surowiec zielarski - kwiaty, korzeń, łodyga, liście.
Zastosowanie - wysuszone kłącza, korzenie oraz liście kielisznika zaroślowego są używane do przygotowywania środków pobudzających ruch robaczkowy jelit, przeczyszczających oraz leków pomagających w przypadku problemów z pęcherzykiem żółciowym (nie udowodniono jednak użyteczności tego zioła).
Odwar wodny z ziela stosowany jest w zaburzeniach trawiennych, niestrawnościach, zaparciach i otyłości. Surowce zawarte w roślinie działają żółciopędnie.

Gatunki podobne - kielisznik zaroślowy jest bardzo podobny do powoju polnego. Różni się liśćmi przykwiatowymi (podkwiatkami):
u kielisznika zaroślowego podkwiatki są duże, szerokie i okrywają kielich od dołu.
u powoju polnego podkwiatki są znacznie mniejsze, wyrastają na szypułce w pewnej odległości przed kwiatem.

Kielisznik zaroślowy występując na polach jest uciążliwym chwastem, bardzo trudnym do zwalczenia (odporny na środki chemiczne). Pokrywając rośliny uprawne hamuje ich wzrost oraz pogarsza jakość i wydajność plonów. Stanowi dużą przeszkodę w zbiorach mechanicznych. Kielisznik zaroślowy ma negatywny wpływ na rośliny, jak i zwierzęta.

Łodygi kielisznika o słodkim i przyjemnym smaku były spożywane w Indiach, a gotowane korzenie jadano w Chinach.


źródło 1,  źródło 2,  źródło 3,  źródło 4,
motyl zawisak powojowiec - źródło 5, źródło 6


.90.69.

kielisznik zaroślowy, Calystegia sepium, kielisznik zaroślowy inne nazwy, Calystegia sepium zdjęcia opis, kielisznik zaroślowy Calystegia sepium, kielisznik zaroślowy zdjęcia informacje, Calystegia sepium wygląd właściwości, kielisznik zaroślowy właściwości lecznicze, Calystegia sepium działanie lecznicze, kielisznik zaroślowy chwile zachwycone, Calystegia sepium chwile zachwycone, biały kwiat chwast zdjęcia, kwiat biały kielich zdjęcia