Psie goździki, mydlnica lekarska

Mydlnicę lekarską spotykam w wielu miejscach, zawsze słonecznych - na łąkach, przy ścieżkach i drogach, na obrzeżach zbiorników wodnych, a także na trawnikach. Chyba nigdy nie rośnie pojedynczo, zawsze w pobliżu jest ich kilka, kilkanaście. Jej kwiaty mają przyjemny, wyraźnie mydlany zapach, ale trzeba powąchać je z bliska. Kiedyś jednak zabrałam do domu wiązankę mydlnic i, dopóki nie zwiędły, pachniały intensywnie. Później z roślin zrobiłam wywar w ramach eksperymentów z naturalnymi środkami czystości i, rzeczywiście, pienił się! Do dziś mydlnica używana jest m.in. do wyrobu mydeł i szamponów, a nawet pasty do zębów.
Mydlnica kojarzy mi się z latem - zakwita pod koniec czerwca. Przekwitłe kwiaty zastępowane są nowymi i w ten sposób rośliny te kwitną aż do kresu lata. Podobnie jak bniec biały, kwiaty mydlnicy lekarskiej zapylane są przez motyle nocne.

Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis L.) - gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny goździkowatych. Inne nazwy tej rośliny: mydlik, mydlnik, mydelnik, mydelnic, mydłownik, pieniące się ziele, zioło pilśnierza, psie goździki (fot. 24 lipca)

Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis L.) - pospolita na niżu, poza tym jest też uprawiana jako roślina ogrodowa. Jej siedliskami są przydroża, zbocza, miedze, świetliste zarośla, łąki, aluwialne tarasy (fot. 3 lipca)

Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis L.) - jest rośliną trującą, ale i leczniczą, znajduje też zastosowanie w przemyśle kosmetycznym i spożywczym (fot. 1 lipca)

Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis L.) - kwiaty są 5-krotne, na krótkich szypułkach. Kielich o długości 2-2,5 cm zielony lub czerwonawy, owłosiony, walcowaty z 5 ząbkami. Płatki korony są na szczycie wycięte (fot. 14 sierpnia)

Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis L.) - kwiaty dość duże (do 2 cm średnicy), różowe lub białe, wyrastają pęczkami na długiej szypułce z kątów liści i na wierzchołku łodygi, tworząc wierzchotkę dwuramienną.

Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis L.) - łodyga prosto wzniesiona, naga, walcowata, górą widlasto rozgałęziona, szorstka, nieco owłosiona o wysokości 30-80 cm (fot. 8 lipca)

Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis L.) jest rośliną ruderalną i wskaźnikową podłoża żwirowatego, kamienistego lub piaszczystego.

Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis L.) - przedprątne kwiaty wieczorem wydzielają zapach wabiący motyle nocne (ćmy), które je zapylają.

Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis L.) - liście o długości 5-6 cm eliptyczne lub podługowate, zaostrzone, nagie lub nieco owłosione, z szorstkimi brzegami, trójnerwowe. Dolne krótkoogonkowe, górne siedzące i nieco zrośnięte nasadami.

Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis L.) kwitnie od czerwca do września, czasem do października.

Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis L.) - pokrój roślin. Kwiaty mają kolor od biało-różowego do różowego i rosną w grubych gronach na szczycie łodygi. (fot. 1 sierpnia)

Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis L.), prawdopodobnie odmiana Plena -  (fot. 18 września)

Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis L.) - w uprawie jest mało wymagająca co do gleby, dobrze rośnie w każdych warunkach, jednak najlepiej w miejscach słonecznych.  (fot. 1 sierpnia)

Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis L.) - owocem jest jajowata torebka. Nasiona rozsiewane są przez wiatr (fot. 13 września)

-----------------------------------------

Mydlnica lekarska (Saponaria officinalis L.) - gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny goździkowatych.
Nazwy ludowe - mydlik, mydlnik, mydelnik, mydelnic, mydłownik, pieniące się ziele, zioło pilśnierza, psie goździki.
Naturalny obszar jej występowania to Europa, Azja i Afryka Północna, ale roślina rozprzestrzeniła się także w innych rejonach świata. W Polsce jest pospolita na niżu, jest też uprawiana jako roślina ogrodowa.

Łodyga - prosto wzniesiona, naga, walcowata, górą widlasto rozgałęziona, szorstka, nieco owłosiona. Wysokość 30-80 cm. Pod ziemią roślina posiada długie, walcowate, rozgałęzione, czołgające się kłącze z licznymi korzeniami.

Liście - ulistnienie naprzeciwległe. Liście o długości 5-6 cm eliptyczne lub podługowate, zaostrzone, nagie lub nieco owłosione, z szorstkimi brzegami, trójnerwowe. Dolne krótkoogonkowe, górne siedzące i nieco zrośnięte nasadami.

Kwiaty - dość duże (do 2 cm średnicy), różowe lub białe, wyrastają pęczkami na długiej szypułce z kątów liści i na wierzchołku łodygi, tworząc wierzchotkę dwuramienną. Kwiaty są 5-krotne, na krótkich szypułkach. Kielich zielony lub czerwonawy, owłosiony, walcowaty z 5 ząbkami. Ma długość 2-2,5 cm. Płatki korony są na szczycie wycięte. Przedprątne kwiaty wieczorem wydzielają zapach zwabiając motyle nocne-ćmy, które je zapylają.
Kwitnie od czerwca do września.

Owoc - jajowata torebka. Nasiona rozsiewane są przez wiatr.

Korzenie - o średnicy ok. 1 cm, lekko bruzdowane, czerwonobrunatne. W przekroju korzeń jest ziarnisty z widoczną cienką warstwą korową i szerokim żółtym walcem osiowym (smak jest drapiący, gorzkawy). Korzeń ma budowę wtórną, zachowaną wąską część rdzeniową i wyraźnie widoczną część sitową. Korzeń otacza warstwa korka.

Siedliska - aluwialne tarasy, przydroża, zbocza, miedze, świetliste zarośla, łąki.
Roślina ruderalna. Jest również rośliną wskaźnikową podłoża żwirowatego, kamienistego lub piaszczystego.
Ze względu na swoje właściwości lecznicze mydlnica lekarska jest również uprawiana. Jest mało wymagająca w stosunku do gleby, dobrze rośnie w każdych warunkach, jednak najlepiej w miejscach słonecznych. 

Roślina trująca - duże dawki saponin, czyli glikozydów trójterpenowych, zawartych w kłączach i korzeniach mydlnicy po doustnym spożyciu drażnią żołądek i jelita, powodują wymioty, biegunki. Nie wolno też okładać ran preparatami mydlnicy. Zwierzęta nie jedzą tej rośliny - jest dla nich również trująca.

Roślina lecznicza - surowcem zielarskim jest kłącze wraz z korzeniami (Saponariae radix). Zbiór przeprowadza się wczesną jesienią lub wiosną, a następnie suszy i przygotuje napary, wywary i odwary. Surowiec zawiera saponiny, glikozyd flawonowy - saponarynę, węglowodany, tłuszcze, fitosterole, sole mineralne (wapń, mangan, żelazo, cynk, miedź) i inne związki.

Obecnie preparaty z mydlnicy stosowane są jako lek wykrztuśny w nieżytach górnych dróg oddechowych przebiegających z suchym kaszlem i połączonych z trudnością w wykrztuszaniu śluzu z oskrzeli, w kamicy nerkowej i żółciowej, chorobie gośćcowej, skazie moczanowej oraz schorzeniach skórnych. W większych dawkach jako środek wymiotny i przeczyszczający.
Korzenie mydlnicy lekarskiej najlepiej wykopywać i suszyć pomiędzy wrześniem a październikiem. Liście mydlnicy lekarskiej zbiera się między lipcem a sierpniem.

Mydlnica używana była w starożytności do odtłuszczania owczej wełny, do mycia, do leczenia trądu, liszai i owrzodzeń. W dawnej Polsce leczono nią kaszel, koklusz, żółtaczkę, podagrę i inne choroby. Stosowano ją również do prania delikatnych tkanin jedwabnych i wełnianych.
W przemyśle kosmetycznym mydlnica wchodzi w skład mydeł, szamponów do włosów tłustych, płynów do kąpieli i past do zębów.
W przetwórstwie spożywczym znajduje zastosowanie przy produkcji chałwy.



źródło 1, źródło 2, źródło 3, źródło 4, źródło 5,


.85.47.

mydlnica lekarska, Saponaria officinalis, mydlnica lekarska inne nazwy, psie goździki roślina zdjęcia, mydlnica lekarska zdjęcia opis, Saponaria officinalis opis zdjęcia, mydlnica lekarska właściwości informacje, Saponaria officinalis właściwości lecznicze,  mydlnica lekarska zastosowanie, Saponaria officinalis wykorzystanie właściwości,  mydlnica lekarska chwile zachwycone, Saponaria officinalis chwile zachwycone,