23 marca 2014

Barczysty pluskwiak - borczyniec owocowy

Borczyniec owocowy (Carpocoris fuscispinus) - 21 marca

Pomarańczowy pluskwiak ni stąd ni zowąd wylądował na mojej ręce w czasie, gdy leżąc na  ziemi, próbowałam fotografować mech. Zaskoczył mnie, więc odruchowo strząsnęłam go. Spadł na rozłożoną na ziemi bluzę, ale szybko się otrząsnął i zaczął spacerować. Prawdopodobnie był nieco wytrącony z równowagi - nie złożył skrzydełek do końca, jakby liczył się z opcją nagłej ucieczki. Jednak przez jakieś dwie minuty mogłam go w miarę spokojnie fotografować. Dreptał to tu, to tam ostrzegawczo rozsuwając pokrywy skrzydeł. Chwilami było widać szparkę między jego przedpleczem a śródtułowiem, tak się stroszył. A może obawiał się własnego cienia?
Byłam tak zaaferowana fotografowaniem mojego gościa, że dopiero podczas oglądania zdjęć w powiększeniu, zobaczyłam i dotarło do mnie co on mi narobił!

Po obu stronach płaskiej głowy, tuż przy granicy z przedpleczem znajdują się niewielkie oczy złożone, a pomiędzy nimi widoczne czerwonawe przyoczka (oczy proste).
Borczyniec owocowy (Carpocoris fuscispinus) - ten okaz miał niewiele ponad 1 cm długości. Przedzieranie się przez igły sosny było nie lada wyzwaniem.
Ten trójkąt na środku tułowia to tarczka. Skrzydła pierwszej pary są wykształcone w półpokrywę (hemielytra) -
dotyczy pluskwiaków różnoskrzydłych. Borczyniec owocowy (Carpocoris fuscispinus)
Borczyniec owocowy (Carpocoris fuscispinus)- poruszał się niespokojnie jakby bał się własnego cienia. Kilkakrotnie rozchylał pokrywy jakby szykował się do odfrunięcia.
Borczyniec owocowy (Carpocoris fuscispinus) - jego cechą charakterystyczną są uniesione boki przedplecza, zwane kolcami
Borczyniec owocowy (Carpocoris fuscispinus) - wygląd odnóży typu bieżnego II i III pary zakończonych pazurkami
Borczyniec owocowy (Carpocoris fuscispinus) -  łączenie między przedpleczem a tułowiem chwilami było bardzo rozwarte
W czasie swej wędrówki borczyniec ukrywał swój aparat kłująco-ssący i tylko na tym zdjęciu trochę go widać. Kłujka u pluskwiaków roślinożernych jest bardzo długa i w spoczynku układana pod ciałem.
Borczyniec owocowy (Carpocoris fuscispinus)
Borczyniec owocowy (Carpocoris fuscispinus)
No tak się nie robi! Narobił i odleciał...  ;-]
Borczyniec owocowy (Carpocoris fuscispinus)



------------------


Borczyniec owocowy (Carpocoris fuscispinus) – gatunek owada z rodziny tarczówkowatych (Pentatomidae) z rzędu pluskwiaków. Pospolity w Europie Środkowej, również w Polsce.

Występowanie -  głównie na roślinach z rodziny baldaszkowatych, na łąkach, przydrożach, na skrajach lasów, w zaroślach, parkach i ogrodach.

Długość ciała - 11-14 mm.

Czas występowania - od kwietnia do października. W lipcu pojawia się nowe pokolenie. Zimuje jako owad dorosły.

Pokarm - nasiona roślin zielnych i owoce (np. maliny i jeżyny). Odżywia się także sokami roślin za pomocą kłująco-ssącego aparatu gębowego.

Ubarwienie ciała - zmienne, najczęściej jasnożółte, półpokrywy mogą mieć różowawe zabarwienie, kolce na przedpleczu są zaczernione.         Okaz spotkany przeze mnie 21 marca miał ubarwienie pomarańczowe, nie jaskrawe, ale nie można go określić ani jako żółte, ani jako brązowe.

Cechy charakterystyczne - po bokach przedplecza znajdują się wystające i nieco uniesione kolce. U pozostałych gatunków z tej rodziny wyrostki te są słabiej wykształcone lub nie występują.

Obrona -  gruczoły na spodzie ciała wydzielające woń o nieprzyjemnym zapachu. To zniechęca np. ptaki czy inne drapieżniki.

Gatunki podobne i różnice:
  • Borczyniec południowy Carpocoris purpureipennis - kąty przedplecza są łagodniej wyprofilowane, a samo przedplecze zwykle bardziej kontrastowo ubarwione (również kolor pokryw jest też żywszy   (pokazałam go tutaj).
  • Plusknia jagodziak Dolycoris baccarum - ma czarno-białe czułki 

    ****************

    Informacje o pluskwiakach


    Cechą charakterystyczną pluskwiaków (w Polsce występuje ok. 780 gatunków należących do 36 rodzin) jest posiadanie skrzydeł pierwszej pary będących hemielytrami (hemielytrae), których budowa charakteryzuje się silnym zesklerytyzowaniem w części bazalnej, przy części końcowej, która jest błoniasta (stąd nazwa różnoskrzydłe). Przednie skrzydła przekształcone w tzw. półpokrywy, a tylne skrzydła są błoniaste.

    Ciało owalne lub wydłużone (topielica, poślizg), najczęściej grzbietobrzusznie spłaszczone. Występują dwa typy ubarwienia:

    • maskujące (kryptyczne) upodabniające owady do podłoża, na którym przebywają (odorki, żółwinki) 
    • odstraszające w odcieniach czerwieni (kowale, strojnica baldaszkówka).
    U niektórych gatunków ciało przypomina różne twory roślinne (korowce, prześwietliki). Niewiele gatunków upodabnia się do innych zwierząt: pająków i mrówek.

    Głowa
    Głowa typu prognatycznego (otwór gębowy skierowany ku przodowi) lub hipognatycznego (otwór gębowy skierowany w dół i ku tyłowi).
    Aparat gębowy, zarówno u larw jak i form dorosłych, kłująco-ssący, tworzący kłujkę (rostrum).
    W skład kłujki wchodzą: warga dolna tworząca długą, członowana rynienkę, żuwaczki i szczęki I pary, przekształcone w ostre sztyleciki, które są ułożone w specjalnych zagłębieniach w kłujce. Kłujka u form roślinożernych jest bardzo długa i w spoczynku układana pod ciałem.
    U form drapieżnych kłujka krótka.
    Głaszczki wargowe i szczękowe są uwstecznione.

    Czułki o małej liczbie członów: 3 – 5 i bardzo różnej długości, osadzone są w okolicy nasady kłujki.
    Na głowie pluskwiaków dobrze rozwinięte oczy złożone oraz 2 – 3 przyoczka.

    Tułów
    Tułów jest klasycznie zbudowany z trzech elementów stałych dla owadów: przedtułowia (prothorax), śródtułowia (mesothorax) i zatułowia (metathorax).
    Przedplecze (tarcza grzbietowa przedtułowia widoczna od góry) jest bardzo dobrze rozwinięte. Po jego bokach często występują różnie ukształtowane kolce i zębowate wyrostki (zbrojec). U prześwietlików boczna część przedplecza jest bardzo mocno listwowato spłaszczona.
    Widoczna od góry część śródtułowia, czyli tarczka, jest różnie ukształtowana – u zieminków i tarczówek może być bardzo duża i sięga prawie do końca odwłoka.
    Na każdym segmencie tułowia jest osadzone po jednej parze nóg. Odnóża są typu bieżnego, jednak bardzo często występują modyfikacje III pary odnóży do formy pływnej (pluskolec, wioślak) lub I pary do formy chwytnej (topielica, płoszczyca, żyrytwa), ewentualnie grzebnej (zieminiki).
    Budowa odnóża jak u wszystkich owadów: biodro, krętarz, udo, goleń i stopa zakończona pazurkami.

    Skrzydła pierwszej pary są u pluskwiaków różnoskrzydłych wykształcone w półpokrywę (hemielytra). Składa się ona z nasadowej części skórzastej i końcowej części błoniastej. Można na niej wyróżnić trzy części:
    • nasadową wewnętrzna – klawus (międzykrywka przylegająca do tarczki), 
    • nasadową zewnętrzną – korium (przykrywka, czyli pozostała część skórzastego fragmentu skrzydła)
    • oraz część błoniastą – błonkę (zakrywka). 
    U wielu form skrzydła mogą być uwstecznione; zdarza się, że w obrębie tego samego gatunku mogą występować formy uskrzydlone i bezskrzydłe lub ze skrzydłami uwstecznionymi.
    Skrzydła są składane płasko na ciele, tylko u niektórych form wodnych (pluskolec) mogą być składane dachówkowato.
    Skrzydła drugiej pary zawsze błoniaste z różnie wykształconym użyłkowaniem. U niektórych gatunków całkowicie ulegają uwstecznieniu obie pary skrzydeł (pluskwa domowa, dennik).

    Odwłok
    Odwłok składa się 10 segmentów ruchomo ze sobą połączonych. Przydatki odwłokowe z zewnątrz są bardzo słabo wykształcone.
    (źródło)

    19 811

    borczyniec owocowy,  Carpocoris fuscispinus, pluskwiak pomarańczowy, pomarańczowy owad płaski, pluskwiak rodzina tarczówkowate, śmierdzący owad pluskwiak, pluskwiak borczyniec chwile zachwycone

    2 komentarze:

    1. Pieknie pokazany i opisany ,nie udało mi się go nigdy uchwycić .Pozdrawiamm

      ps: o co chodziło w Twoim komentarzu do mnie ?

      Możesz na e-mail

      OdpowiedzUsuń
    2. Czy występują w grupie? Dziś latały właśnie takie robaki przed oknem 😒...

      OdpowiedzUsuń