Przestęp dwupienny, rzadkie pnącze

W drodze na Łąkę Niespodzianek mijam m.in. krzewy śnieguliczki białej. Wiem jak wyglądają jej różowe kwiaty oraz białe owoce, toteż zaintrygowała mnie obecność osobliwych, zielonawo-białych kwiatów o delikatnie owłosionych płatkach jakiejś rośliny rosnącej tych pośród krzewów. Bardzo długo poszukiwałam jej nazwy wpisując w wyszukiwarce najróżniejsze hasła typu: zielono-białe kwiaty, biało-zielone kwiaty czerwone owoce, krzew czerwone owoce i inne, tym podobne.
Nie jest to bowiem krzew, lecz pnącze, w dodatku rzadkie w naszym kraju (podobno jego liczebność nie przekracza stu stanowisk). Ja to mam szczęście, prawda? Nie dość, że chodząc z aparatem nabawiłam się chronicznego wytrzeszczu oczu  ;-P , to jak coś wypatrzę - niejednokrotnie okazuje się, że jest to rzadkie, mało znane i... przez półtora roku nie mogę ustalić nazwy owego znaleziska. No, ale w końcu udało się, więc jestem usatysfakcjonowana.
Przedstawiam dziś roślinę z rodziny... dyniowatych, która zwie się przestępem dwupiennym. Dwupiennym, czyli różnopłciowym, co oznacza, że jedna roślina ma kwiaty żeńskie, a inna męskie. Dzięki owadom następuje misz-masz z pyłkiem, by powstały owoce. Owoce również odnotowałam, zatem są one świadectwem, że w krzakach śnieguliczki musi znajdować się roślina o kwiatach męskich, które... przeoczyłam. Mam jednak nadzieję, że to nic straconego - o ile śnieguliczka nie zostanie wykarczowana, następnej wiosny przeczeszę ją wzdłuż i wszerz, by znaleźć kwiaty do pary. Te dzisiejsze są kwiatami żeńskimi, większymi i bardziej efektownymi (ma się rozumieć), mym zdaniem  :-) .
A, i jeszcze jedno na wypadek gdyby ktoś znalazł tę roślinę - przestęp dwupienny jest rośliną trującą! Śnieguliczka biała również. Swój ciągnie do swego, nie uważacie?

Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) jest rzadkim w Polsce pnączem osiągającym długość 4-5 m. Tutaj rośnie pośród śnieguliczki białej  (fot. 2 lipca)

Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) jest byliną z rodziny dyniowatych. Znany jest pod takimi nazwami jak: przestęp czerwony, przestęp diabli, brukiew czerwona.

Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) kwitnie od czerwca do sierpnia (fot. 2 lipca)

Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) jest rośliną rozdzielnopłciową. Moim zdaniem są to kwiaty żeńskie, dwukrotnie większe od męskich, które posiadają resztki silnie owłosionych pręcików i zebrane są w baldachokształtne pęczki.

Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) - to prawdopodobnie jeszcze niedojrzały kwiat żeński. Wkrótce pylniki owych resztkowych pręcików staną się żółte.

Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) rośnie przy płotach i w zaroślach, w miejscach ruderalnych, na terenach nadrzecznych oraz na użytkach rolnych.

Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) ma liście sercowate lub dłoniaste o 5 szerokich, trójkątnych, wrębnych płatach, całobrzegie, lub zatokowo ząbkowane. Środkowa klapa trochę dłuższa od pozostałych.

Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) rośnie na żyznych glebach na stanowiskach słonecznych, półcienistych, rzadziej zacienionych.

Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) jest rośliną trującą, ale jego korzeń bywa wykorzystywany w celach leczniczych.

Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) - owocem jest drobna, kulista, czerwona jagoda. Owoce pojawiające się od sierpnia do września są zjadane i rozsiewane przez ptaki  (fot. 21 sierpnia)

-----------------------------

Przestęp dwupienny (Bryonia dioica Jacq.) - bylina z rodziny dyniowatych.
Nazwy regionalne przestępu dwupiennego: przestęp czerwony, przestęp diabli, brukiew czerwona.
Występuje w środkowej i południowej Europie oraz w Anglii i Danii. Gatunek rzadko uprawiany (jako roślina ozdobna i lecznicza) i dziczejący, (kenofit). W Polsce jest rośliną rzadką!

Łodyga - od 2 do 4-5 m długości, pnąca się po krzewach lub płotach za pomocą długich, prostych wąsów czepnych; szczecinowato owłosiona.

Liście - sercowate lub dłoniaste, o 5 szerokich, trójkątnych, wrębnych płatach, całobrzegie, lub zatokowo ząbkowane. Środkowa klapa trochę dłuższa od pozostałych. Liście z obu stron silnie, szorstko owłosione. Naprzeciw liści znajdują się wąsy czepne.

Kwiaty - roślina dwupienna (rozdzielnopłciowa). Kwiaty zielonkawobiałe, drobne.
Żeńskie kwiaty żółtawobiałe, prawie dwukrotnie większe od męskich o koronach żółtobiałych, pięciopłatkowych mają długość ok. 6 mm, posiadają resztki silnie owłosionych pręcików i zebrane są w baldachokształtne pęczki. Mają 5-ząbkowy kielich o połowę krótszy od korony i pojedynczy słupek.
Kwiaty męskie zielonkawobiałe na szypułkach o koronie lejkowatej, pięciopłatkowej z 5 żółtymi pręcikami zebrane są w grona.
Kwitnie od czerwca do sierpnia.

Owoce - drobna, kulista, po dojrzeniu czerwona jagoda o średnicy około 6 milimetrów. Owoce zjadane i rozsiewane przez ptaki. Przestęp dwupienny owocuje od sierpnia do września.

Korzeń - duży, zgrubiały, rzepowaty i żółtawo zabarwiony.

Siedliska - rośnie przy płotach i w zaroślach, w miejscach ruderalnych, na terenach nadrzecznych oraz na użytkach rolnych.

Hemikryptofit - pączki zimujące znajdują się na poziomie ziemi. Rośnie na żyznych glebach na stanowiskach słonecznych, półcienistych, ew. zacienionych.

Roślina trująca - owoce zawierają trujące glikozydy powodujące m.in. wymioty, biegunki, zawroty głowy oraz zapalenie nerek. W silniejszych zatruciach mogą ustać funkcje oddechowe organizmu. Sok może wywołać zapalenie skóry.

Roślina lecznicza, jednak z powodu możliwości zatrucia nie należy stosować preparatów z przestępu dwupiennego samodzielnie.
Działanie surowca zielarskiego - bakteriobójcze, moczopędne, przeciwbólowe, przeciwreumatyczne, przeczyszczające, wymiotne
Podstawowe związki chemiczne  -  alkaloidy (m. in. bryonicyna), alkohol bryonol, aminy, garbniki, glikozydy (m. in bryonina, bryonidyna), kwas bryonolowy, olejek eteryczny, saponiny, śluzy, żywice i gorycze.

W celach leczniczych wykorzystuje się korzeń przestępu dwupiennego zawierający glikozydy, posiadający niemiły zapach, który znika po wysuszeniu.
Zawarte w korzeniu główne związki czynne to: alkaloidy, gorycze i żywice. Przetwory mają silne działanie przeczyszczające a stosowane zewnętrznie podrażniają skórę.
W medycynie ludowej stosowano korzeń przestępu dwupiennego w suchotach, kaszlu, puchlinie wodnej, oberwaniu, oraz zewnętrznie przy bólach w krzyżu, bólach głowy, zębów i gardła.
Obecnie przestęp stosowany jest rzadko, przeważnie w lekach homeopatycznych na reumatyzm i artretyzm.

• Odwar z korzeni stosowano w chorobach nerek i pęcherza moczowego, dolegliwościach żołądka i jelit, przeziębieniach, bólach głowy oraz jako środek wymiotny i poronny.
• Okłady - kataplazmy z papki z korzeni przy dolegliwościach reumatycznych i artretycznych oraz przy bólach krzyża

źródło 1, źródło 2, źródło 3, źródło 4, źródło 5, inne zdjęcia, pnącza

96.(7)

przestęp dwupienny, Bryonia dioica, przestęp dwupienny pnącze zdjęcia, Bryonia dioica obrazy informacje, przestęp dwupienny zdjęcia opis, Bryonia dioica zdjęcia opis, przestęp dwupienny chwile zachwycone, Bryonia dioica chwile zachwycone, przestęp dwupienny własności lecznicze, Bryonia dioica zastosowanie lecznicze,