22 sierpnia 2015

Kalina koralowa latem


Dopiero niedawno zorientowałam się, że w okolicy stawów nieopodal Mojego Lasu rośnie kalina koralowa. Wiosną widziałam jak obficie kwitła białymi kwiatami (nie wiedziałam jednak co to za roślina), ale zdjęcia jakoś się nie zachowały. A jak odkryłam kalinę?
Zwróciłam uwagę na krzew, na którym zaczęły dojrzewać już owoce, ale to nie one, lecz liście wydały mi się bardzo ładne i charakterystyczne.
Pomału kończy się lato, ale liście kaliny utrzymają się jeszcze dość długo przebarwiając się efektownie. Proszę spojrzeć jak są symetryczne i pięknie ukształtowane. Trudno pomylić je z inną rośliną. Jednak jeśli przyglądać się im długo, to może rzeczywiście zaczną przypominać liście klonu?
To właśnie dzięki liściom (ale i owocom, które czerwienieją coraz bardziej) udało mi się zlokalizować i zidentyfikować wiele krzewów kaliny koralowej w Moim Lesie. Mam nadzieję, że następnej wiosny będę mogła sfotografować (i pokazać) jej kwiaty. Tymczasem przedstawiam ulistnienie, owoce i pewne charakterystyczne cechy tego krzewu - może rośnie on i w Twojej okolicy?
Kwiaty kaliny koralowej pokazałam TUTAJ.

Kalina koralowa (Viburnum opulus L.) – gatunek krzewu należący do rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae), w Polsce  pospolity na terenie całego kraju z wyjątkiem Tatr  (fot. 22 lipca)
Kalina koralowa (Viburnum opulus L.) - krzew o wysokości do 4 m i szerokości ok. 2 m (u dołu wąski). Wyjątkowo, w korzystnych warunkach osiągać może nawet do 6-7 m wysokości. Korona luźna, niesymetryczna, tworzona przez giętkie pędy  (fot. 19 sierpnia)
Kalina koralowa (Viburnum opulus L.) – liście naprzeciwległe o długości do 7-10 cm i szerokości do 8 cm, na młodych, silnie rosnących pędach mogą być większe, do 12 cm długości. Ogonek liściowy krótki (2–3 cm), z wierzchu rynienkowaty.
Kalina koralowa (Viburnum opulus L.) - młoda gałązka z widocznymi miodnikami na ogonkach liści   (fot. 22 lipca)
Kalina koralowa (Viburnum opulus L.) – owoc szkarłatnoczerwony, lśniący, kulistego kształtu pestkowiec o długości 8-10 mm, na szczycie z pozostałościami słupka. W żółtawym miąższu znajduje się jedna, okrągła i spłaszczona pestka barwy czerwonej.
Kalina koralowa (Viburnum opulus L.) – kora szara, pokryta licznymi szarymi, kolistymi przetchlinkami, podłużnie spękana (kreskowana). Młode gałązki sześciokanciaste, kruche, krótko owłosione, połyskujące, czerwonobrunatne. Na ogonkach liściowych znajdują się pozakwiatowe miodniki. U nasady ogonka umieszczone są one na nitkowatych wyrostkach, a bliżej blaszki liściowej wykształcają się w formie 2–4 gruczołków miseczkowatych, siedzących i zielonych (fot. 19 sierpnia)
Kalina koralowa (Viburnum opulus L.) – blaszka liściowa jest szerokojajowata, tępo klapowana (z trzema, rzadziej pięcioma klapami), na brzegu grubo i nieregularnie piłkowana, u nasady słabo sercowata lub ucięta (fot. 19 sierpnia)
Kalina koralowa (Viburnum opulus L.) – rośnie szybko, roczne przyrosty długości pędów wynoszą 30-40 cm. Liście rozwijają się w końcu kwietnia, równocześnie z kwiatami. Jesienią przebarwiają się na kolor szkarłatnopurpurowy, odpadają w październiku i na początku listopada.
Kalina koralowa (Viburnum opulus L.) – blaszka liściowa z wierzchu naga i ciemnozielona, pod spodem jaśniejsza, delikatnie owłosiona gwiazdkowatymi włoskami
Kalina koralowa (Viburnum opulus L.) – owoce dojrzewają w sierpniu i wrześniu, po czym pozostają przez kilka miesięcy na krzewach. Zachowują się tak długo, ponieważ z powodu wysokiej zawartości garbników są niechętnie zjadane przez ptaki  (fot. 18 sierpnia)


--------------------------------



Kalina koralowa (Viburnum opulus L.) – gatunek krzewu należący do rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae), czasem zaliczany do monotypowej rodziny kalinowatych (Viburnaceae), dawniej także do przewiertniowatych (Caprifoliaceae).

Występuje w Europie i środkowo-zachodniej Azji, a odmiany geograficzne rosną także na Dalekim Wschodzie i w Ameryce Północnej. W Polsce kalina koralowa jest pospolita na terenie całego kraju z wyjątkiem Tatr.

Pokrój - krzew o wysokości do 4 m i szerokości ok. 2 m (u dołu krzew wąski). Wyjątkowo w korzystnych warunkach osiągać może nawet do 6–7 m wysokości. Korona luźna, niesymetryczna, tworzona przez giętkie pędy o wzroście pseudodichotomicznym.

Pędy - kora szara (zwłaszcza zimą jasna) pokryta licznymi szarymi, kolistymi przetchlinkami, podłużnie spękana (kreskowana).
Młode gałązki sześciokanciaste, kruche, krótko owłosione, połyskujące, czerwonobrunatne. Mają długie międzywęźla, często esowato wygięte, bez zgrubień w węzłach.
Rdzeń drewna jasny, szeroki, sześciokątny, samo drewno zielonkawe.
Pąki nakrzyżległe, czerwonobrunatne, pod spodem zielonawe, nieco lepkie, okryte dwiema dużymi łuskami i osadzone na krótkich trzonkach. Zróżnicowane są na buławkowate, większe i tępo zakończone pąki kwiatowe oraz spłaszczone od strony pędu, przylegające i ostro zakończone pąki liściowe. Pąka szczytowego często brak. Blizna liściowa z trzema śladami wiązek przewodzących.

Korzeń - palowy, długi z bardzo licznymi korzeniami bocznymi, tworzącymi płaski system korzeniowy, silnie rozwinięty, z licznymi odrostami. Z tego powodu może być niekiedy rośliną inwazyjną.

Liście - naprzeciwległe o długości do 7-10 cm i szerokości do 8 cm, na młodych, silnie rosnących pędach mogą być większe, do 12 cm długości. Ogonek liściowy krótki (2–3 cm), z wierzchu rynienkowaty. U jego nasady znajdują się drobne, nitkowate, 2-6-sieczne i szybko odpadające przylistki. Blaszka liściowa jest szerokojajowata, tępo klapowana (z trzema, rzadziej pięcioma klapami), na brzegu grubo i nieregularnie piłkowana, u nasady słabo sercowata lub ucięta. Z wierzchu naga i ciemnozielona, pod spodem jaśniejsza, delikatnie owłosiona gwiazdkowatymi włoskami. Na ogonkach liściowych znajdują się pozakwiatowe miodniki. U nasady ogonka umieszczone są one na nitkowatych wyrostkach, a bliżej blaszki liściowej wykształcają się w formie 2-4 gruczołków miseczkowatych, siedzących i zielonych.
Liście rozwijają się równocześnie z kwiatami, jesienią przebarwiają się na kolor szkarłatnopurpurowy. Opadają w październiku i na początku listopada.

Kwiaty - niewielkie, białe, zebrane na szczytach gałązek w płaskie baldachogrona o średnicy do 10 cm. Wszystkie kwiaty są 5-płatkowe; brzeżne są większe (15–25 mm), z nierównej wielkości płatkami, płaskie i płonne – pełnią funkcję powabni. Kwiaty środkowe mają dzwonkowaty kształt i są mniejsze (4–5 mm), obupłciowe. Kielich niepozorny, z bardzo krótkimi ząbkami. Korona z krótka rurką i 5 łatkami. Pręcików jest 5, są zrośnięte z koroną i wystające. Otwierają się po wewnętrznej stronie. Słupek dolny z krótką szyjką zakończoną trójdzielnym znamieniem. Wskutek zaniku dwóch komór słupek jest jednokomorowy i jednonasienny.
Kwitnienie trwa od maja do lipca i kwiaty w tym czasie zapylane są przez muchówki, wabione efektownymi kwiatostanami i raczej nieprzyjemnym zapachem wydzielanym przez kwiaty. 

Owoc - szkarłatnoczerwony, lśniący, kulistego kształtu pestkowiec o długości 8-10 mm, na szczycie z pozostałościami słupka. W żółtawym miąższu znajduje się jedna, okrągła i spłaszczona pestka, o czerwonej barwie, średnicy 6–8 mm i wadze 10–12 g.
Owoce dojrzewają w sierpniu i wrześniu, po czym pozostają przez kilka miesięcy na krzewach. Zachowują się tak długo, ponieważ z powodu wysokiej zawartości garbników są niechętnie zjadane przez ptaki.

Roślina wieloletnia, nanofanerofit. Rozmnaża się zarówno płciowo, jak i wegetatywnie, przy czym szczególnie łatwo tworzy odrosty korzeniowe. Wymaga zapylenia krzyżowego. Nasiona kiełkują latem następnego roku po dojrzeniu, jednak wschody pojawiają się dopiero na drugą wiosnę. W ciągu roku od rozpoczęcia wschodów młode siewki osiągają około 10-15 cm wysokości. Krzew rośnie szybko, roczne przyrosty długości pędów wynoszą 30-40 cm. Pędy zachowują żywotność przez 9–25 lat (maksymalnie do 50).

Kalina koralowa jest rośliną leczniczą stosowaną głównie w leczeniu chorób kobiecych, związanych z problemami zdrowotnymi i bolesnościami w czasie ciąży i menstruacji. Surowcem leczniczym jest Kora (Cortex Viburni) z 2–3-letnich gałązek pozyskiwana jest wczesną wiosną, gdy łatwo odchodzi od drewna.
Owoce są jadalne, choć surowe są w dużych ilościach szkodliwe dla dzieci i na ogół nie są cenione ze względów smakowych. W krajach byłego Związku Radzieckiego uprawia się jednak odmiany o owocach pozbawionych goryczy i tam mają one większe znaczenie spożywcze.
Ze względu na efektowne kwiatostany, długo utrzymujące się owoce oraz intensywne przebarwianie jesienne liści, kalina jest cenioną rośliną ozdobną.
W tradycjach wielu narodów słowiańskich odgrywa istotną rolę: jest częstym motywem pieśni ludowych, przewija się w tradycjach związanych z weselami i pogrzebami, symbolizując młodość i niewinność.


Nazwa „kalina” jest tak rozpowszechniona w języku polskim, że w zasadzie nie istnieją inne określenia. O odległej genezie nazwy świadczy zresztą to, że w większości języków słowiańskich brzmi tak samo. Krzew nazywany po prostu „kaliną”, dopiero w drugiej połowie XIX wieku, w miarę upowszechniania się nazw zwyczajowych naśladujących binominalne nazwy naukowe określana zaczęła być „kaliną zwyczajną” (w przeciwieństwie do „kaliny hordowiny” wcześniej znanej jako „hordowina”), a od początków XX wieku „kaliną koralową”.
Rodzajowa nazwa naukowa (Viburnum), nadana formalnie przez Karola Linneusza w 1753 roku, wzięta została ze starożytnej łaciny. Prawdopodobnie wspominanym (m.in. przez Wergiliusza) krzewem o nazwie Viburnum była właśnie kalina (choć pewnie inny gatunek – kalina wawrzynowata lub hordowina).
Nazwa gatunkowa opulus swą genezę wywodzi z rzymskiej nazwy rośliny, w tym wypadku oznaczającej klon włoski (Acer opalus, syn. A. opulus). Nazwa została zastosowana w odniesieniu do kaliny koralowej ze względu na podobieństwo jej liści do klonu.


Więcej informacji w źródłach: źródło 1, źródło 2, źródło 3,


.59.5..



kalina koralowa, Viburnum opulus, kalina koralowa liście owoce, Viburnum opulus liście owoce, kalina koralowa zdjęcia opis, Viburnum opulus zdjęcia informacje, kalina koralowa chwile zachwycone, Viburnum opulus chwile zachwycone, 

2 komentarze:

  1. Piękne zdjęcia. Liście wyglądają cudownie:-)

    OdpowiedzUsuń
  2. Kaliny rosną u mnie w zagajniku. Cudne! Pozdrawiam i zapraszam do siebie! :)

    OdpowiedzUsuń