Języcznik zwyczajny, język jeleni

Tę osobliwą paproć widuję w Botaniku od wiosny do późnego lata. Dotąd dnia ciągle ubywało, ale przesilenie zimowe nastapiło dziś o godzinie 5:19. Tak więc mamy już zimę (porę roku poprzedającą wiosnę! Odtąd dni będą też dłuższe!). Nie wybiorę się teraz do Ogrodu, by sprawdzić, muszę więc wierzyć na słowo - liście języcznika są zimotrwałe. Zawsze to jakieś pocieszenie w tym trudnym dla niektórych (dla mnie!) okresie.

Języcznik zwyczajny (Phyllitis scolopendrium, syn.Asplenium scolopendrium L.) – gatunek paproci należący do rodziny zanokcicowatych  [17 maja]

języcznik zwyczajny (Asplenium scolopendrium)    14 maja

języcznik zwyczajny (Asplenium scolopendrium)    

języcznik zwyczajny (Asplenium scolopendrium)   17 maja

języcznik zwyczajny (Asplenium scolopendrium)    

języcznik zwyczajny (Asplenium scolopendrium)    

języcznik zwyczajny (Asplenium scolopendrium)    

języcznik zwyczajny (Asplenium scolopendrium)    24 maja

języcznik zwyczajny (Asplenium scolopendrium)    11 lipca

języcznik zwyczajny (Asplenium scolopendrium)    19 lipca

języcznik zwyczajny (Asplenium scolopendrium)    

języcznik zwyczajny (Asplenium scolopendrium)    8 sierpnia

języcznik zwyczajny (Asplenium scolopendrium)    

-------------------------------------------------

Języcznik zwyczajny (Asplenium scolopendrium L.), zwyczajowo nazywany także językiem jelenim – gatunek paproci należący do rodziny zanokcicowatych.

Na stanowiskach swego naturalnego występowania od 1957 r. objęty całkowitą ochroną gatunkową! W opracowaniu Czerwona lista roślin i grzybów Polski jest umieszczony w grupie gatunków wymierających, krytycznie zagrożonych na izolowanych stanowiskach poza głównym obszarem swojego występowania (kategoria zagrożenia [E]). Zagrożony jest przez wykopywanie i przesadzanie do ogrodów i na cmentarze.

Występuje w Azji, Europie i północnej Afryce. W Polsce występuje rzadko: głównie w Karpatach i na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Nieliczne stanowiska ma także na Pogórzu Kaczawskim w Sudetach oraz na Roztoczu. Jedynym w Sudetach miejscem występowania paproci jest rezerwat przyrody Wąwóz Myśliborski koło Jawora

Pokrój - tworzy kępy o kształcie leja, rozszerzające się ku górze.

Liście - duże (15-60 cm długości i 3,5-6 cm szerokości), językowate, błyszczące, skórzaste, niepodzielone liście, co jest wyjątkiem wśród paproci. Są zimotrwałe, mają sercowatą nasadę i zaostrzony koniec, a ich brunatny ogonek pokryty jest łuskami. Wyrastające bezpośrednio z kłącza liście tworzą pióropusz. Brak oddzielnych liści zarodnionośnych.

Zarodnie - wyrastają na górnej części środkowych liści płonnych, które w okresie zarodnikowania przekształcają się w liście zarodnionośne. Kupki zarodni na spodniej stronie liści, w młodości otoczone zawijką. Mają długość 1-2,5 cm i wyrastają liniowo w równoległych szeregach.

Kłącze - podnoszące się, krótkie, o grubości ok. 0,5 cm i pokryte brunatnymi łuskami.

Rozmnażanie -  przez podział dorosłej rośliny lub z zarodników. Jasnobrunatne zarodniki dojrzewają od lipca do września, kiełkują po ok. 30 dniach. W dobrych warunkach (gleba bogata w składniki pokarmowe - próchnicę, zasilana kompostem z liści) szybko tworzy sporą kępę.

Stanowisko - cieniste i wilgotne.

Siedlisko - języcznik zwyczajny rośnie w cienistych, wilgotnych lasach, na skałach, zwłaszcza wapiennych, w żlebach. Szczególnie preferuje kamieniste, północne lub północno-wschodnie zbocza, głównie w reglu dolnym.
Hemikryptofit. Występuje przeważnie w populacjach liczących do kilkudziesięciu osobników. Najliczniejsza populacja (ok. 2500 osobników) występuje w Beskidzie Niskim.
.

Roślina ozdobna - ze względu na piękne liście bywa uprawiany. W sprzedaży dostępne są sadzonki pochodzące z Azji lub północnej Afryki. Najlepiej rozmnażać go przez podział, typowy gatunek można rozmnażać również przez zarodniki, nie należy tego robić z odmianami ozdobnymi, gdyż zarodniki nie zachowują cech organizmu macierzystego. Wymaga półcienistego lub cienistego miejsca o stałej wilgotności i próchnicznej gleby. Może być uprawiany w domu, jako roślina doniczkowa, wymaga wtedy wstawienia doniczki do większego pojemnika z wilgotnym torfem i stałego nawilżania. Od maja do września należy umiarkowanie nawozić.



źródło 1, źródło 2,