23 sierpnia 2020

Przęśl zielona i inne

W różnych zakątkach ogrodu botanicznego można zobaczyć krzewy należące do rodzaju przęśl. Gatunkiem osiągającym największą wysokość (ponad 1,7 m) jest tam przęśl zielona, najniższym zaś przęśl chilijska (prawdopodobnie wynika to z warunków klimatycznych, bo gatunek ten może dorastać nawet do półtora metra wysokości. Sfotografowałam pięć gatunków, ale może być ich więcej (znam jeszcze przynajmniej trzy stanowiska tych roślin, które, niestety, są nieopisane).
Ogólnie rzecz biorąc, rośliny z tego rodzaju są bardzo charakterystyczne i podobne do siebie. Sądzę więc, że moja pobieżna prezentacja okaże się wystarczająca.

Przęśl zielona (Ephedra viridis Coville) – gatunek krzewu z rodziny przęślowatych  [27 maja]

Przęśl zielona (Ephedra viridis)  9 maja

Przęśl zielona (Ephedra viridis)  9 maja

Przęśl zielona (Ephedra viridis)  27 maja

Przęśl zielona (Ephedra viridis)  3 czerwca


Przęśl zielona (Ephedra viridis Coville) – gatunek krzewu z rodziny przęślowatych.

Występuje w Ameryce Północnej (w stanach Kalifornia, Colorado i Arizona).

Siedlisko - w różnorodnych zaroślach, lasach, na pustyniach i siedliskach otwartych.
Rośnie na wysokości 900-2300 m n.p.m.

Krzew o wzniesionym pokroju, dorastający do ponad 1 m wysokości.

Pędy - przypominają pędy skrzypów, są cienkie, zielone, niemal bezlistne.

Liście - silnie zredukowane w postaci małych, błoniastych łusek wyrastających z węzłów na gałązkach. Młode liście czerwonawe, szybko zasychają, a funkcje asymilacyjne przejmują zielone gałązki.

Kwiaty - niepozorne. Roślina dwupienna.

Owoc - nasiona okryte czerwoną, mięsistą osnówką.



Poniżej kwiaty i owoce przęśli amerykańskiej podgatunku andyjskiego.

Przęśl amerykańska podgatunek andyjski (Ephedra americana Humb. & Bonpl. ex Willd.) - kwiaty   [27 maja]

Przęśl amerykańska podgatunek andyjski (Ephedra americana Humb. & Bonpl. ex Willd.) - owoce    [25 lipca]


A tu przęśl dwukłosowa. W Botaniku polska nazwa wypisana na tabliczce brzmiała "przęśl dwurzędowa".

Przęśl dwukłosowa (Ephedra distachya L.) – gatunek z rodziny przęślowatych. Krzew występujący w zachodniej Azji, Kaukazie, Syberii Zachodniej, Azji Środkowej i Europie południowej   [3 czerwca]

Przęśl dwukłosowa (Ephedra distachya L.) 17 czerwca

Przęśl dwukłosowa (Ephedra distachya L.) 

To jakaś przęśl płożąca się na skalnej półce w alpinarium. Tabliczka z nazwą jest... nieosiągalna (jest tak daleko, w dodatku przesłonięta pędami).

Dodane później - Ha, udało mi się dotrzeć do tabliczki. To Ephedra likiangensis Florin (występowanie - Guizhou, Syczuan, Tybet, Yunnan)   7 września 2020

Ephedra likiangensis Florin - Guizhou, Syczuan, Tybet, Yunnan    [1 lipca]

Na obrzeżach alpinarium znalazłam jeszcze przęśl chilijską, mocno płożącą się i chyba najniższą z dotąd zauważonych w Botaniku.

Przęśl chilijska (Ephedra chilensis C.Presl)  - 17 sierpnia

Przęśl chilijska (Ephedra chilensis C.Presl)

Przęśl chilijska (Ephedra chilensis C.Presl) występuje w Argentynie i Chile na wysokości od 300 m do 3850 m n.p.m. Jest to krzew dorastający do  wysokości od 0,25 do 1,5 m.
Siedlisko - rośnie na gorących, stromych, suchych zboczach w pumeksowych skałach i w strefach alpejskich. Kwitnie od grudnia do lutego.

Zastanawia mnie trochę nazwisko odkrywcy tego gatunku - C. Presl. Dziwna zbieżność z nazwą rodzaju "przęśl" Przypadek?


I jeszcze jedna, bliżej niezidentyfikowana przęśl, której owoce pięknie zdobiły krzew w ubiegłym roku. To z ich powodu zainteresowałam się tym rodzajem roślin.

Przęśl (Ephedra)   24 lipca

Przęśl (Ephedra)    1 sierpnia

Przęśl (Ephedra)    6 sierpnia

Przęśl (Ephedra)    6 sierpnia







-------------------------------------------





Przęślowate (Ephedraceae) – monotypowa rodzina z rzędu gniotowców (Gnetales).
Należy tu jeden rodzaj – przęśl (Ephedra L.) z 64 gatunkami.

Rośliny te występują na terenach suchych, najczęściej na stepach i pustyniach.
Spotykane są we wszystkich częściach świata z wyjątkiem Antarktydy, Australii i Oceanii.
W granicach współczesnej Polski nie występują.

Przęślowate to niewysokie rośliny o pokroju krzewiastym, rzadziej niskie drzewa lub pnącza. Charakterystyczną cechą rodziny są zielone łodygi pełniące funkcję asymilacyjną, bowiem liście są zwykle drobne, łuskowate i szybko opadają. Liście wyrastają na pędach naprzeciwlegle lub w okółkach.

Rośliny są dwupienne – jedne wytwarzają tylko kwiaty męskie, inne - tylko żeńskie. Rzadko zdarzają się kwiatostany obupłciowe.
W kwiatach męskich mikrosporangia zrośnięte są po 2-8 w mikrosynangium wyrastające na trzoneczku spomiędzy dwóch łusek przypominających okwiat u okrytonasiennych. Kwiaty męskie wsparte dodatkowo łuskowatą przysadką zebrane są po kilka w kłos.
W kwiatach żeńskich pojedynczy zalążek osadzony jest podobnie między dwoma łuskami. Między nimi a zalążkiem znajduje się integument na szczycie wyciągnięty w długą rurkę mikropylarną. Kwiaty żeńskie wsparte są przysadkami, które podczas dojrzewania nasion mięśnieją i żywo zabarwione (zwykle czerwone) przypominają owoce okrytonasiennych.

Rośliny z tego rodzaju często rozprzestrzeniają się za pomocą kłączy.


Pędy większości przedstawicieli tego rodzaju zawierają alkaloidy efedryny i odgrywają ważną rolę w leczeniu astmy i wielu innych dolegliwości układu oddechowego.



źródło 1, źródło 2

przęśl zielona - link, link
przęśl dwukłosowa - link










10 komentarzy:

  1. ale super! Dowiedziałam się wreszcie jak ta roślina sie nazywa a wiele razy mijam je w lesie! :D

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ale angielskim lesie? Bo w polskim nie spotkasz roślin z tego rodzaju. Wikipedia podaje:
      W granicach współczesnej Polski nie występują, ale przęśl dwukłosowa rośnie niedaleko – w zachodniej Ukrainie i na Słowacji.

      Usuń
  2. O, a ja zawsze myślałem, że to tylko jakaś odmiana skrzypu i tyle :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zawsze? Znaczy, widujesz ją często. A gdzie??

      Usuń
  3. Zawsze, kiedy bywałem w "botaniku" za czasów, kiedy robiłem jeszcze zdjęcia :D

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ciekawi mnie czy, kiedy i z jakiego powodu i ja o fotografowaniu będę mówiła w czasie przeszłym. Chwilowo(?) Twój komunikat odbieram jak sygnał obcej mi galaktyki ;)

      Usuń
  4. Na tyle charakterystyczna roślina, że nawet ja miałbym szansę ją rozpoznać.
    Zadziwia pomysłowość Flory wymyślającej tak wiele sposobów na życie, ale i ludzi w wymyślaniu nazw. Chociaż tutaj może faktycznie przekręcono nazwisko odkrywcy?
    Aniko, myślę, że w lubelskim ogrodzie będę częstym bywalcem. Dzięki Tobie.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ach, to świetnie, ze trafiasz do miast w których są ogrody botaniczne. Odwiedzaj, fotografuj, podziwiaj ile się da - lato wkrótce się kończy. Ach, ale bym chciała objeździć wszystkie polskie i europejskie botaniki :-)
      A przęśl rzeczywiście jest charakterystyczna, niezależnie od pokroju, innego dla każdego gatunku. Pędy, kwiaty i owoce są (chyba u wszystkich) bardzo podobne. To rośliny bardzo "stare", może nawet "prehistoryczne".

      Usuń
    2. Oryginalny plan pięknej podróży śladami flory. Znając Twoją dociekliwość i staranność, myślę, że na taką podróż powinnaś zarezerwować parę lat czasu :-)

      Usuń