 |
| Jukka karolińska (Yucca filamentosa) – gatunek zimozielonej rośliny z rodziny szparagowatych [12 lipca] |
 |
| Jukka karolińska (Yucca filamentosa) |
 |
| Jukka karolińska (Yucca filamentosa) |
 |
| Jukka karolińska (Yucca filamentosa) |
 |
| Jukka karolińska (Yucca filamentosa) |
 |
| Jukka karolińska (Yucca filamentosa) |
 |
| Jukka karolińska (Yucca filamentosa) |
 |
| Jukka karolińska (Yucca filamentosa) |
 |
| Jukka karolińska (Yucca filamentosa) |
 |
| Jukka karolińska (Yucca filamentosa) |
 |
| Jukka karolińska (Yucca filamentosa) |
 |
| Jukka karolińska (Yucca filamentosa) |
 |
| Jukka karolińska (Yucca filamentosa) |
 |
| Jukka karolińska (Yucca filamentosa) |
----------------------------------
Pochodzi z południowo-wschodnich stanów USA, rozprzestrzeniła się także w innych rejonach USA. Jest uprawiana w wielu krajach świata jako roślina ozdobna.Naturalny zasięg występowania juki karolińskiej to środkowe, wschodnie i południowe regiony Stanów Zjednoczonych (Michigan i Nowy Jork po Teksas i Florydę). Zasiedla tam świetliste lasy, nieużytki i przydroża.
W warunkach klimatycznych Europy jest hodowana jako roślina ozdobna w ogrodach. Jest jednym z najbardziej mrozoodpornych i najmniej wymagających gatunków juk dzięki czemu zdecydowanie nadaje się do hodowli w Polsce na powietrzu.
Łodyga i liście - łodygi brak lub występuje krótka (do 30 cm wysokości), drewniejąca i ukryta wśród liści. Liście są nieco mięsiste, elastyczne, odwrotnie lancetowate, wyraźnie zwężone na szczycie i ostro zakończone, na brzegach nitkowato rozwłóknione, koloru zielonego lub niebieskozielonego od woskowego nalotu. Osiągają długość ok. 50-75 cm i szerokość 2,5-5 cm.
Kwiaty - zebrane w kwiatostan wyrastający latem ze środka dorosłej rozety, silny, drewniejący pęd o wysokości 100-180 cm, z czego co najmniej połowa przypada na kwiatostan. Kwiaty są liczne, zwieszone, dzwonkowate, koloru białego lub kremowobiałego, niekiedy zielono nabiegłe. Okwiat ma formę kulistą. Listki jajowate, na szczycie lekko zaostrzone, o długości 40-60 mm i szerokości 20-30 mm.
Kwitnie - na przełomie lipca i sierpnia.
Owoce - torebki o długości 40-60 mm, wyprostowane, suche i pękające.
W warunkach naturalnych roślinę cechuje specyficzny sposób zapylania, z udziałem molika Tegeticula yuccasella. Samica tego owada (pustynna ćma Ameryki Płn.) zeskrobuje pyłek z pręcików jednej rośliny i przenosi go na drugą, gdzie wwierca pokładełko w znamię słupka, składa w każdym jedno jajo, a następnie zatyka otwór pyłkiem. Gąsienice żywią się zalążkami, jednak część z nich pozostaje i rozwija się w nasiona.
Łodyga i liście - łodygi brak lub występuje krótka (do 30 cm wysokości), drewniejąca i ukryta wśród liści. Liście są nieco mięsiste, elastyczne, odwrotnie lancetowate, wyraźnie zwężone na szczycie i ostro zakończone, na brzegach nitkowato rozwłóknione, koloru zielonego lub niebieskozielonego od woskowego nalotu. Osiągają długość ok. 50-75 cm i szerokość 2,5-5 cm.
Kwiaty - zebrane w kwiatostan wyrastający latem ze środka dorosłej rozety, silny, drewniejący pęd o wysokości 100-180 cm, z czego co najmniej połowa przypada na kwiatostan. Kwiaty są liczne, zwieszone, dzwonkowate, koloru białego lub kremowobiałego, niekiedy zielono nabiegłe. Okwiat ma formę kulistą. Listki jajowate, na szczycie lekko zaostrzone, o długości 40-60 mm i szerokości 20-30 mm.
Kwitnie - na przełomie lipca i sierpnia.
Owoce - torebki o długości 40-60 mm, wyprostowane, suche i pękające.
Wymagania - preferuje słoneczne stanowiska i lekkie, niezbyt żyzne, piaszczysto-próchnicze podłoże, o niewielkiej wilgotności oraz odczynie alkalicznym. Ginie natomiast na glebach ciężkich, gliniastych i często zalewanych.
Rozmnażanie - po przekwitnięciu wokół rośliny pojawiają się młode rozetki, które osiągają dojrzałość i zdolność do kwitnienia w ciągu kilku lat. Nowe sadzonki można także uzyskać przez fragmentację korzenia lub z nasion. Jednak w warunkach klimatycznych innych, niż naturalne, owoce, a tym samym nasiona nie wykształcają się.
Cała roślina wraz z korzeniami wykorzystywana jest w lecznictwie. Pozyskuje się z niej frakcję saponinową, zawierającą ok. 1,2% saponin, z których najważniejsze to sarsapogenina i tigogenina. Po izolacji składniki te są produktem do syntezy kortykosteroidów i hormonów płciowych.
Od niedawna wyciągi z jukki używane są także do leczenia zapaleń stawów, przebiegających z ich zesztywnieniem i obrzękami.
W przemyśle wykorzystuje się włókno pozyskane z liści, przerabiane następnie na grube tkaniny i wyroby powroźnicze.
Kwiaty jukki są jadalne.
Jak zwykle zdjęcia piękniejsze niż natura ;-) To wg mnie dość kontrowersyjna jeśli chodzi o urodę roślina. Póki są tylko te kaktusowate liście, to jeszcze ją znoszę. Kwiaty są dla mnie trudne do zaakceptowania, zbyt bogate, zbyt ozdobne, podobnie jak kolorowych hortensji. Ale kwestia estetyki to jedno, a uprawy to drugie. To żelazna roślina, rośnie wszędzie i się rozmnaża. Mam ją, dostałam i na plaży, w piachu, nawet pasuje ;-)))))
OdpowiedzUsuńJukka pięknie wygląda podczas kwitnienia, ale sama widziałam - gdy kwiaty przekwitły, albo coś nie tak było z pogodą (nie wiem jaka to przyczyna) pędy kwiatowe były aż czarne od oblepiających je owadów (mszyce?).
UsuńCieszę się, że w Twoim ogrodzie jukka sobie radzi bez problemów. Mimo wszystko, jest pewną namiastką egzotyki, o której na razie możemy jedynie pomarzyć ;-)