Róża francuska (Rosa gallica)

W Botaniku rośnie w słabo oświetlonym miejscu i jest jeszcze niewielkim, jakby nieco wątłym krzewem. Jednak to raczej pewne - róża francuska ma się tam dobrze, z czasem będzie wyższa i bardziej się rozrośnie, a cienkie pędy to jej... cecha. Póki co, o ile w ogóle pamiętałam do niej zajrzeć, w okresie kwitnienia ma zaledwie kilka kwiatów (za to ładnie i intensywnie pachnących). Ze względu na to oraz zacienione stanowisko, zaledwie dwukrotnie udawało mi się zrobić po trzy w miarę udane zdjęcia. 

Róża francuska (Rosa gallica L.) – gatunek krzewu należący do rodziny różowatych 

 

Róża francuska (Rosa gallica L.)  

Róża francuska (Rosa gallica L.)  

Róża francuska (Rosa gallica L.)  

Róża francuska (Rosa gallica L.)  

Róża francuska (Rosa gallica L.)  

Zdjęcia powstały w dniach 7 czerwca 2019 i 16 czerwca 2021 r.

-------------------------------------------------

Róża francuska (Rosa gallica L.) – gatunek krzewu należący do rodziny różowatych (Rosaceae Juss.).

Występuje w południowej, wschodniej i centralnej Europie oraz w Turcji i na Kaukazie. 

Kiedyś pospolity na terenie Polski, obecnie w środowisku naturalnym rzadki. 

Występuje w południowej Polsce, głównie na Nizinie Śląskiej, w pasie wyżyn, w górach w piętrze pogórza. 

Uprawiany był w Europie już przed rokiem 1500.

Roślina objęta w Polsce ochroną gatunkową od 2004 r. Ścisłą ochroną objęte są dziko rosnące okazy. Na wielu stanowiskach wyginęła w wyniku zniszczenia siedlisk. Jest także zagłuszana i zacieniana w wyniku naturalnej sukcesji zespołów leśnych. Jedno z liczniejszych stanowisk róż francuskich dziko rosnących w Polsce znajduje się w Wielkopolsce.

Pokrój - rozłożysty krzew dorastający do 1,2 m wysokości. Pędy cienkie, nagie i proste z dwoma rodzajami drobnych kolców (nie cierni); sierpowato zakrzywionych i prostych, a także z drobnymi igiełkowatymi szczecinkami. 

Liście - pierzasto-złożone, najczęściej 5-listkowe, o listkach szeroko jajowatych, brzegiem gruczołkowato ząbkowanych. Wierzch ciemnozielony, pozornie skórzasty, spodem jaśniejszy, na nerwach delikatnie owłosione.

Kwiaty - duże, pojedyncze, pięciopłatkowe, w ciemno różowym kolorze, charakteryzujące się silnym zapachem. Kielich o pierzastych działkach, mocno odgiętych w dół, szybko odpadający. Szyjki słupka nagie, lub nieco tylko owłosione.
Kwitnie - w czerwcu i lipcu, po róży dzikiej.

Owoce - niełupki. Duża liczba niełupek powstaje w czerwonym, kulistopodłużnym owocu pozornym, powstającym z rozrośniętego dna kwiatowego.

Korzenie - krótkie, czołgające się dość grube kłącze

Siedlisko - rośnie w zaroślach, na miedzach, przydrożach. Preferuje miejsca suche. 

Roślina ozdobna – częsta w uprawie jako jedna z grup "róż parkowych" (jej odmiany i mieszańce). Strefy mrozoodporności 5-9. Jest odporna na choroby liści. 

Róża francuska tworzy mieszańce z kilkoma innymi gatunkami róż.

Odmiany ozdobne. Z krzyżówek róży francuskiej powstało wiele hybryd, które ogólnie stanowią grupę zwaną różami francuskimi, zalicza się je do najstarszych róż ogrodowych określanych jako róże historyczne. Do najbardziej znanych odmian zalicza się:

• Rosa galica var. officinalis – o czerwono-karminowych kwiatach, zwana u nas różą aptekarzy. Róża ta w Wojnie Dwóch Róż była emblematem rodu Lancasterów. Z tego powodu róża ta jest znana także pod nazwą "róży Lancasterów".
• Rosa galica var. violacea – o pąkach ciemnofioletowych, wpadających prawie w czerń i purpurowych kwiatach
• Rosa galica var. complicata – o kwiatach czerwonych z białymi środkami.
• Rosa galica var. versicolor – dwukolorowa, czerwono-różowa zwana też Rosa Mundi.

Róża francuska znana była od czasów antycznych i uprawiana już przez Rzymian na terenie prawie całego Imperium. W tekstach Pliniusza Starszego (23-79 n.e.), identyfikowana jest z opisaną przez niego Różą z Miletu. Można ją też rozpoznać na freskach z Pompeii. 

Rembertus Dodonaeus (ok. 1550) nazywa ją Rosa sativa. 

Od Średniowiecza była szeroko używana ze względu na swe właściwości medyczne. 

W 1596 w swym katalogu roślin angielski chemik i botanik John Gerard nazywa ją Rosa rubra, natomiast w "Hortus Eystettensis" niemieckiego botanika Basiliusa Beslera (1561-1629) występuje pod nazwą Rosa Milesia rubra flore pleno. 

W 1753 r. Karol Linneusz skatalogował ją pod nazwą Rosa gallica.

Roślina lecznicza - ma podobne własności jak róża dzika.
Z kwiatów można otrzymywać olejek różany.

źródło