Trzcina pospolita, jak i inne trawy(!) należy do rodziny wiechlinowatych, i jest największą rośliną zielną występującą w Polsce. Może dorastać do nawet 4 m wysokości. Oprócz szerokiego wykorzystania przez człowieka, w środowisku naturalnym trzcina pełni także ważną rolę, m.in. jako... "pas startowy" dla małych smoków. Kiedy te opuszczą swą ciasną powłokę, rozprostują wszystkie członki i nieco okrzepną w swym nowym kształcie, ruszają w świat jako smoki latające - dragonflies ;-) . Spacerując wzdłuż brzegu płytkiego zbiornika (wiosną czy latem), przyglądaj się trzcinom. Jeśli dopisze Ci szczęście (i wzrok), być może dostrzeżesz niepozorne kadłuby wylinek. A jeśli zauważysz ważkę - najczęściej ze złożonymi jeszcze skrzydłami, niemal nieruchomą - wiedz, że oto jesteś świadkiem narodzin nieustraszonego pogromcy much i komarów, a przede wszystkim - pięknego owada.
 |
| Mały Staw - jego brzegi zarastają trzciny |
 |
| Trzcina pospolita (Phragmites australis (Cav.)Trin. ex Steud) |
 |
| Trzcina pospolita (Phragmites australis (Cav.)Trin. ex Steud) |
 |
| Trzcina pospolita (Phragmites australis (Cav.)Trin. ex Steud) |
 |
| Wylinka szklarki zielonej (Cordulia aenea) z rodziny szklarkowatych, jedna z pięciu, które wypatrzyłam 25 kwietnia. Wylinka miała długość ok. 2 cm, jest niepozorna - w kolorze suchej trzciny |
 |
| Samiec szklarki zielonej (Cordulia aenea) z rodziny szklarkowatych właśnie dochodzi do siebie po przeobrażeniu (opuszczeniu wylinki) |
 |
| Samiec szklarki zielonej (Cordulia aenea) z rodziny szklarkowatych - obserwowałam tę ważkę przez około 1,5 godziny i ciągle nie była gotowa do lotu. |
 |
| Tę ważkę, prawdopodobnie także samca szklarki zielonej wypatrzyłam pośród trzcin w odległości ok. 1,5 m. Próbowałam do niej podejść i... kompletnie przemoczyłam buty. Wróciłam więc z powrotem i fotografowałam z daleka |
 |
| Trzcina pospolita (Phragmites australis (Cav.)Trin. ex Steud) |
 |
| Trzcina pospolita (Phragmites australis (Cav.)Trin. ex Steud) |
 |
| Trzcina pospolita (Phragmites australis (Cav.)Trin. ex Steud) |
---------------------------
Trzcina (Phragmites L.) – rodzaj roślin należący do rodziny wiechlinowatych. Należy do niego 4–5 gatunków. W Polsce w środowisku naturalnym rośnie jeden tylko gatunek – trzcina pospolita (Phragmites australis), jest to zarazem gatunek typowy rodzaju.
Trzcina pospolita (Phragmites australis (Cav.)Trin. ex Steud) – gatunek rośliny z rodziny wiechlinowatych.
Gatunek kosmopolityczny, szeroko rozpowszechniony na całym świecie. Zasięg naturalny jest trudny do określenia ze względu na rozwleczenie tego gatunku w wielu miejscach na świecie i jego łatwe zadamawianie się. Występuje w całej Europie, w Azji północnej, środkowej południowo-zachodniej (od krajów śródziemnomorskich po Pakistan), w Azji wschodniej, w niemal całej Afryce, na obu kontynentach amerykańskich (także w krajach Ameryki Środkowej), w Australii. Z pewnością jako roślina obca trzcina pospolita podawana jest z Nowej Zelandii i innych wysp Oceanii. Podgatunek typowy zawleczony został także do Ameryki Północnej. Występuje pospolicie na całym terytorium Polski, od Bałtyku, aż po niższe partie gór.
Łodyga - osiąga wysokość do 4 m. Jej prosto wzniesione i sztywne źdźbła są nagie i błyszczące, puste w środku i posiadają wiele kolanek i międzywęźli.
Kłącze - posiada duże, okryte łuskami i bardzo grube kłącze. Kłącze to rozgałęzia się na liczne odnogi.
Liście - duże liście wyrastają ze sztywnego źdźbła w dwóch rzędach. Długą pochwą liściową otaczają międzywęźle dodatkowo wzmacniając go. Mają sinozielony kolor, są twarde i mają ostre brzegi. Ich blaszki liściowe o długości do 50 cm są ostro zakończone.
Kwiaty - zebrane w kwiatostan – szeroko rozpierzchłą bardzo dużą, zwykle niesymetryczną wiechę, której wierzchołek często zwiesza się na jedną stronę. Ma ona brunatny kolor. Tylko dolne kwiaty w kłoskach są męskie, wszystkie pozostałe kwiaty są obupłciowe. Szypułki górnych kwiatów mają u podstawy kłosków pęczek srebrzystych włosów. Takie same pęczki włosów występują też na gałązkach wiechy. Kłoski zawierają od 3 do 7 kwiatów.
Kwitnie - bod lipca do września. Kwiaty są wiatropylne.
Owoc - lekki i okryty plewkami ziarniak. Wysiewa się zwykle zimą i wiatr może nasiona przenosić na duże odległości.
Roślina rozmnaża się głównie wegetatywnie, przez rozłogi kłącza oraz ich fragmentację. Najsilniej kłącze rozrasta się na głębokości 0,5 m, jednak potrafi sięgnąć 3 m w głąb ziemi. Trzcina potrafi się także rozmnażać przez fragmentację pędów – pędy bardzo łatwo przyjmują się, wypuszczając korzenie w kolankach. Pojedyncze kłącze żyje do 6 lat i może w tym czasie rozrosnąć się w promieniu kilkudziesięciu metrów. Pyłki trzciny pospolitej mają silne właściwości alergiczne.
Trzcina pospolita jest typową rośliną bagienną i nadwodną, ale jest gatunkiem o szerokim zakresie tolerancji ekologicznej, potrafi rosnąć także na suchym lądzie. Można ją spotkać nie tylko w zbiornikach wodnych i nad ich brzegami, ale także na torfowiskach, na podmokłych łąkach i w różnego rodzaju zaroślach nadrzecznych. Dobrze znosi falowanie wody i trwałe podtopienie (nawet do 2 m). Może rosnąć nad brzegami zarówno wód stojących, jak i wolno płynących, na różnych typach podłoży. Jest bardzo żywotna i rozrasta się bardzo szybko. Jest tak ekspansywna, że zwykle tworzy jednogatunkowe, rozległe agregacje. Rośnie także w wodach silnie zanieczyszczonych ściekami komunalnymi. Ekspansja trzciny jest dużym problemem, ponieważ gatunek ten zastępuje inne naturalne zbiorowiska roślinne uwolnione od ekstensywnego użytkowania (wypasu, koszenia), tworząc jednorodne płaty na dużych powierzchniach i znacząco zmniejszając różnorodność biologiczną. Nie toleruje wypasania i koszenia w sierpniu, bowiem uniemożliwia to transport i magazynowanie składników odżywczych z łodygi i liści do kłączy. Szuwar trzcinowy koszony w sezonie wegetacyjnym może mieć roczną produkcję trzykrotnie mniejszą niż szuwar niekoszony, choć szczegóły mogą się różnić w zależności od czasu i częstotliwości wykaszania, w skrajnych przypadkach może dojść do całkowitego zniszczenia płatu. Z kolei zarówno koszenie, jak i pożary suchych ździebeł zimą lub na przedwiośniu przyspieszają wzrost nowych pędów i zwiększają ich zagęszczenie. Wynika to z aktywacji większej liczby pączków na kłączach i eliminacji pasożytów (w tym patogenów) zimujących w suchych pędach. Geofit i hydrofit.
W Polsce występują dwa podgatunki:
- Phragmites australis ssp. australis (Cav.)Trin. ex Steud. – podgatunek typowy. Rośliny o wysokości 1-4 m, wiecha długości 20-40 cm, zwisająca podczas kwitnienia, kłoski 1-7 kwiatowe, plewy krótsze od plewek dolnych.
- Phragmites australis ssp. humilis (De Not.)A et Gr. – rośliny o wysokości 1-1,5 m, z wiechą o długości do 20 cm, wzniesioną podczas kwitnienia. Kłoski 7-8 kwiatowe, plewy przeważnie tej długości co plewki. Występują na solniskach.
- Bardzo dobrze utrwala brzegi przed erozją wodną. Odgrywa bardzo dużą rolę w zarastaniu zbiorników wodnych.
- Ma duży udział w tworzeniu torfu.
- Używana jest do oczyszczania ścieków w oczyszczalniach biologicznych.
- Jej wyschnięte łodygi – źdźbła były na masową skalę wykorzystywane do produkcji mat budowlanych (używanych przy wykonywaniu tynków i ocieplaniu domów). Używane są też do krycia dachów.
- Wykonuje się z niej podściółkę dla zwierząt hodowlanych.
- Kwiatostany używane są w zdobnictwie.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz