Na pierwszy rzut oka wyglądał jak rachityczny pęd jakiejś samosiejki - blady, żółtawy, niepozorny na tle niemal nagiej ziemi. Wystawał najwyżej na 15 cm. Zwróciłam jednak uwagę na jego dość grubą "łodygę" i dziwny podłużny pąk na szczycie. Co to? - zastanawiałam się przez chwilkę dotykając dziwnej niby-szyszki, która nie okazała się być zawiązkiem liści. Przemknęła mi nawet myśl o jakimś grzybie, ale jeden rzut oka na ową łodygę wystarczył - to pęd zarodnionośny skrzypu polnego. Nigdy jeszcze go nie widziałam.
Wypatrywałam go dwukrotnie na Łące Niespodzianek w miejscach, gdzie w ubiegłym roku widziałam zielone pędy płonne. A tu, proszę! Pęd zarodnionośny skrzypu polnego wyrósł sobie na Przypłociu!
Zdjęcia mają charakter poznawczy - pęd był blady, żółtawy, ale z charakterystycznymi czarno zakończonymi ząbkami (to liście skrzypu!). Kłos zarodnionośny również jasny - czerwonawy, na szczycie ubrudzony ziemią. To chyba pozostałość kiełkowania - pewnie częściowo ukształtowany kłos wyrasta z ziemi, później rozwija się i dojrzewa na coraz bardziej wydłużającym się pędzie.
 |
| Kłos zarodnionośny skrzypu polnego (Equisetum arvense) to gęste skupienie drobnych liści zarodniowych (sporofilów) na szczycie pędu mające postać szyszkowatego kłosa. (fot. 11 kwietnia) |
 |
| Pęd zarodniowy skrzypu polnego (Equisetum arvense) osiąga wysokość od 10 do 30 cm. Średnica pędu wynosi 2-6 mm. |
 |
| Ten kłos zarodnionośny skrzypu polnego (Equisetum arvense) miał długość ok. 4 cm |
 |
| Kłos zarodnionośny skrzypu polnego (Equisetum arvense) |
 |
| Liście pędu zarodnionośnego skrzypu polnego (Equisetum arvense). Liście występują na pędach w okółku otaczając węzły i wzmacniając je. |
 |
| Pęd zarodnionośny skrzypu polnego (Equisetum arvense) |
 |
| Ten sam kłos 6 dni później (fot. 17 kwietnia) |
-------------------------
Pęd zarodnionośny skrzypu polnego pojawia się wczesną wiosną. Jest soczysty, wzniesiony i nierozgałęziony, ma wysokość 10–30 cm przy średnicy 2–6 mm. Zabarwienie jasnobrunatne lub czerwonawe. Na przekroju poprzecznym jest okrągły i ma lejkowato rozdęte pochwy (z 6–12 zasychającymi łuskami o kolorze od zielonawego do brunatnego). Na szczycie znajduje się jeden brunatny, tępo zakończony kłos zarodnionośny (sporofilostan) o długości 1,5–3 cm. Wytwarzają się w nim (od marca do maja) zarodniki. Po ich dojrzeniu kłos ten obumiera.
Pęd zarodnionośny – występujący u skrzypów pęd, na którym występują kłosy zarodnionośne wytwarzające zarodniki. U skrzypów na ogół jest on niezielony i nierozgałęziony, w naszej strefie klimatycznej wytwarzany jest wczesną wiosną. Ponieważ nie przeprowadza fotosyntezy, składniki niezbędne do wzrostu czerpie z podziemnych kłączy i znajdujących się na nich bulwek pędowych. Ma zabarwienie brunatne, ponieważ jego łodyga nie zawiera chlorofilu. Pęd ten zakończony jest kłosem zarodnionośnym – sporofilostanem zbudowanym z tarczowatych listków. Na każdym z tych listków występuje do 20 zarodni wytwarzających liczne zarodniki. Po wyprodukowaniu zarodników kłos zarodnionośny u niektórych gatunków (np. skrzypu polnego) obumiera, u innych (np. skrzypu leśnego rośnie nadal, jako pęd płonny.
Kłos zarodnionośny, kłos zarodniowy, sporofilostan, strobil, strobila – gęste skupienie drobnych liści zarodniowych (sporofilów) na szczycie pędów, mające postać szyszkowatego kłosa. Występuje u skrzypów, widłaków, niektórych paproci, sagowców. W kłosie zarodnionośnym znajdują się zarodnie wytwarzające zarodniki. U niektórych skrzypów kłosy zarodnionośne występują na wyspecjalizowanych pędach zarodnionośnych, u pozostałych roślin kłosy wyrastają na pędach pełniących równocześnie funkcje asymilacyjne.
U niektórych gatunków, jak np. u widłaka goździstego sporofilostany są wyraźnie wyodrębnione, a u innych, jak np. u widliczki ostrozębnej, słabo odróżniają się od pędów płonnych. W niektórych przypadkach wyróżnia się makrostrobile (żeńskie), produkujące jedynie makrospory (zarodniki żeńskie) oraz mikrostrobile (męskie), produkujące jedynie mikrospory (zarodniki męskie).
Morfologia sporofilostanów i tworzących je sporofili, ich wielkość i barwa ma duże znaczenie przy rozpoznawaniu niektórych gatunków roślin. (źródło - Wikipedia)
Opis botaniczny skrzypu polnego oraz wygląd pędów płonnych przedstawiłam tutaj
24 814
Very nice work. Photos are very good. Congratulations.
OdpowiedzUsuń