Aksamitki, czyli turki

Nie przepadałam nigdy za aksamitkami, znając je tylko z miejskich, bądź przydomowych rabat, posadzonych pojedynczo i wyglądających raczej mizernie na tle podłoża, z którego wyrastały. Do tego ten charakterystyczny, nieprzyjemny zapach... Nic dziwnego, że rośliny te o miłych w dotyku, aksamitnych płatkach żółtopomarańczowych kwiatów, niekiedy zwane są śmierdziuszkami (ja znałam tylko nazwę turki).
Zachwycił mnie dopiero widok licznych, dorodnych, gęstych i ukwieconych kęp aksamitek rosnących w ogrodzie botanicznym. Ich żółte i czerwonopomarańczowe kwiatki wyglądały tak energetycznie na tle szarozielonych, pierzastych listków - patrzyłam na nie z prawdziwą przyjemnością. Teraz już wiem, że ów szczególny zapach roślin, wydzielający się zwłaszcza po roztarciu lub uszkodzeniu liści, jest sprzymierzeńcem ogrodników, którzy sadzą te rośliny pośród swoich upraw, by odstraszały szkodliwe owady, a nawet krety.

Aksamitka (Tagetes L.) - rodzaj roślin jednorocznych należący do rodziny astrowatych. Obejmuje ponad 40 gatunków występujących w stanie dzikim na kontynentach amerykańskich w strefie klimatu tropikalnego i umiarkowanego ciepłego.

Aksamitka (Tagetes L.) - w Polsce najczęściej uprawiane są trzy rodzaje aksamitek, kwitnące od połowy czerwca do października. Kwiaty występują są w kolorze żółtym, pomarańczowym i czerwono-brązowym:

Kwiaty aksamitek, zwanych także turkami lub śmierdziuszkami rozwijają się pojedynczo na rozgałęzionych łodygach. Rośliny te rozpoczynają kwitnienie w czerwcu i kontynuują je czasem aż do pierwszych jesiennych przymrozków.

Aksamitka (Tagetes L.) wabi owady pożyteczne, stanowiąc dla nich pokarm i schronienie. Odstrasza mrówki, mszyce oraz krety. Jest bardzo dobrym przedplonem dla truskawek - już po czterech miesiącach uprawy, populacja chorobotwórczych nicieni spada o 90%.

Na wszystkich moich zdjęciach przedstawiona jest prawdopodobnie aksamitka wąskolistna (Tagetes tenuifolia), która ma najdrobniejsze, pojedyncze kwiaty, o średnicy 1,5-2,5 cm, występujące jednak bardzo licznie. Kwiaty w kolorze żółtym lub pomarańczowym. Osiąga do 30 cm wysokości. Gatunek ten ma najsilniej rozgałęzione łodygi i pierzastodzielne liście. Przy obfitym kwitnieniu wygląda jak kula obsypana kwiatami.

Aksamitka (Tagetes L.) - pędy roślin są wzniesione i rozgałęzione, a liście mają charakterystyczny zapach. Jest rośliną allelopatyczną. Olejki eteryczne wykorzystuje się w ogrodnictwie do odstraszania szkodników.

Aksamitka (Tagetes L.) nadaje się na rabaty, do ogródków skalnych czy obsadzenia skrzynek balkonowych

-----------------------------------

Aksamitka (Tagetes L.) - rodzaj roślin jednorocznych należący do rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje ponad 40 gatunków występujących w stanie dzikim na kontynentach amerykańskich w strefie klimatu tropikalnego i umiarkowanego ciepłego, największe zróżnicowanie osiągając na obszarze Meksyku. Gdzie indziej, także w Polsce, niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne.

Polska nazwa rodzajowa "aksamitka" podkreśla aksamitny wygląd płatków kwiatowych tej rośliny, ale roślinie przypisywano też nazwy odnoszące się do niezbyt przyjemnego zapachu jej liści, stąd rośliny te nazywa się turkami lub śmierdziuszkami. Także łacińska nazwa Tagetes odwołuje się do etruskiego półboga mądrości Tagesa, który ponoć zaniedbywał higienę osobistą. Intensywny i nieprzyjemny zapach uwalniają liście po ich roztarciu czy minimalnym uszkodzeniu.

Kwiaty aksamitek rozwijają się pojedynczo na rozgałęzionych łodygach. Rośliny te rozpoczynają kwitnienie w czerwcu i kontynuują je czasem aż do pierwszych jesiennych przymrozków.
W naszych ogrodach i na rabatach najczęściej uprawiane są trzy rodzaje aksamitek, kwitnące od połowy czerwca do października. Kwiaty występują są w kolorze żółtym, pomarańczowym i czerwono-brązowym. Owocem jest niełupka, z krótkim szczeciniastym puchem.

Aksamitka wzniesiona, czasem zwana też aksamitką wyniosłą (Tagetes erecta) tworzy kwiaty pełne w kształcie spłaszczonej półkuli, o średnicy do 12,5(15) cm w różnych odcieniach koloru żółtego i pomarańczowego. Płatki kwiatów rośliny są gładkie lub pofałdowane. Przypominają swym wyglądem płatki goździków ogrodowych. Rośliny osiągają od 45 do 75(100?) cm wysokości, choć są i odmiany dorastające do 1m. Liście ciemnozielone, głęboko powcinane i ząbkowane o dł. do 15 cm. Bywają stosowane na kwiat cięty, ich kwiatostany utrzymują się dość długo po wstawieniu do wazonu z wodą.

Aksamitka rozpierzchła (Tagets patula) tworzy znacznie mniejsze kwiaty, o średnicy 4-6 cm. W zależności od odmiany, mogą być one pojedyncze, półpełne lub pełne, jedno- lub dwubarwne w odcieniu żółtym, złotopomarańczowym, pomarańczowym, brzoskwiniowym, brązowym z żółtym brzegiem, czerwonym lub purpurowobrązowym. W porównaniu do aksamitki wzniesionej, roślina ma znacznie mniejsze liście, bardziej rozłożysty pokrój i jest nieco niższa. Osiąga od 20 do 40, a nawet 60 cm wysokości. Jest chętnie sadzona w skrzynkach i donicach oraz na obwódkach rabat.

Aksamitka wąskolistna (Tagetes tenuifolia) ma najdrobniejsze, pojedyncze kwiaty, o średnicy 1,5-2,5 cm, występujące jednak bardzo licznie. Kwiaty w kolorze żółtym lub pomarańczowym. Jest też najniższa, osiągając zaledwie do 30 cm wysokości. Gatunek ten ma najsilniej rozgałęzione łodygi i pierzastodzielne liście. Przy obfitym kwitnieniu wygląda jak kula obsypana kwiatami.

Ciekawostki:

• roślina ozdobna: niektóre gatunki uprawiane są w Europie na rabatach.
• roślina lecznicza: płatki kwiatów aksamitki są bogate w luteinę, żółty barwnik o silnych właściwościach przeciwutleniających i przeciwnowotworowych. 
• zawiera biologicznie czynne składniki, głównie pochodzenia olejkowego, o działaniu moczopędnym, rozkurczowym i przeciwzapalnym. W okulistyce szczególne znaczenie farmakologiczne ma luteina - główny składnik szerokiej gamy preparatów okulistycznych.
  
• sztuka kulinarna: jadalne kwiaty stosuje się do sałatek i do ozdabiania potraw.
  
• roślina allelopatyczna – olejek eteryczny wykorzystuje się w ogrodnictwie, gdyż ogranicza rozwój chwastów i odstrasza zapachem szkodniki glebowe pasożytujące na roślinach (np. nicienia, a nawet gryzonie). Wyciąg z aksamitki do opryskiwania roślin - 1 kg suszonych roślin moczyć przez 48 godzin w 10 litrach wody.
  
• podobne działanie ma sadzenie tej rośliny pomiędzy innymi uprawami. Aksamitka jest bardzo dobrym przedplonem dla truskawek. Już po czterech miesiącach uprawy aksamitki, populacja chorobotwórczych nicieni spada o 90%.
  
• wabi owady pożyteczne, stanowiąc dla nich pokarm i schronienie
  
• używa się jej także w kosmetyce m.in. jako składnik perfum, oraz w fitoterapii i w aromaterapii.
  
• niektóre nowe odmiany aksamitek są pozbawione charakterystycznego zapachu, co czyni je nieprzydatnymi w odstraszaniu szkodników - same często bywają obsiadane przez mszyce i zjadane przez ślimaki.

Zastosowanie - roślina nadaje się na rabaty, do ogródków skalnych czy obsadzenia skrzynek balkonowych. Aksamitka ze względu na barwę swoich kwiatów polecana jest, także do zasadzenia w donicach ozdabiających drzwi wejściowe do domu.


źródło 1, źródło 2, źródło 3, źródło 4, źródło 5, źródło 6,  


.87.29.

aksamitka roślina, aksamitki kwiaty ogrodowe, żółto pomarańczowe kwiaty ogrodowe, śmierdziuszek roślina jak wygląda, turki kwiaty zdjecia opis, gatunki aksamitki uprawa opis, właściwości lecznicze aksamitki, aksamitka chwile zachwycone, zdjęcia aksamitki chwile zachwycone, Tagetes zdjęcia chwile zachwycone, Tagetes roślina wygląd zdjęcia,