Muchówka Gymnosoma

Latem lubię przyglądać się rozłożystym baldachom marchwi zwyczajnej. Nie dość, że same w sobie mi się podobają, to prawie zawsze coś się na nich dzieje. Jeśli nie urodą, to nektarem i pyłkiem wielu drobniutkich kwiatów przyciągają do siebie różne owady. Są to często małe chrząszcze i rozmaite muchówki. Rozległe lądowisko zaprasza owady - naprawdę wiele ich potrafi zmieścić się na jednym kwiatostanie marchwi.
Tego razu wypatrzyłam niewielką, lecz całkiem urodziwą "muszkę" o dość charakterystycznym wyglądzie - z czarnymi trójkątami na ciemnopomarańczowym, okrągławym odwłoku. Najwyraźniej smakował jej nektar kwiatów marchwi, bo pasła się na nich zapamiętale nie zwracając uwagi na mnie, ani inne owady. Jej zdjęcia długo przeleżały w mych, całkiem przepastnych zbiorach, gdyż nie potrafiłam jej zidentyfikować. Aż tu nagle, całkiem niedawno oraz przypadkowo, na stronie Insektarium (bardzo pomocna strona o owadach) trafiłam na zdjęcie bardzo podobnej muchówki. Choć ustalenie gatunku jest raczej niemożliwe na podstawie zdjęcia, to wystarczy mi informacja, że należy do rodzaju Gymnosoma (rodzina rączycowatych).

Gymnosoma - rodzaj małych i średniej wielkości rączyc z podrodziny Phasiinae. W Polsce występuje 8 gatunków z tego rodzaju.  (fot. 8 lipca)

Rączyce z rodzaju Gymnosoma osiągają długość ciała do 8 mm. Żywią się nektarem i pyłkiem kwiatów, natomiast ich larwy pasożytują na pluskwiakach.

Gymnosoma spp. - w okresie od maja do września można je spotkać w takich miejscach jak: łąki, ogrody, przydroża, skraje lasów, polany, parki; często też na suchych, otwartych terenach. Tę rączyce spotkałam na kwiecie marchwi zwyczajnej rosnącej w pobliżu drogi.

Muchówki z rodzaju Gymnosoma należą do rodziny rączycowatych, liczącej 8200 gatunków. W Polsce występuje przynajmniej 470 gatunków rączyc.

Natomiast tę rączycę, również z rodzaju Gymnosoma spotkałam na barszczu syberyjskim w pobliżu Dużego Stawu, nieopodal Mojego Lasu. Na jej odwłoku czarne plamki ułożyły się nieregularnie - być może należy do innego gatunku niż ta pierwsza?

Rączyce z rodzaju Gymnosoma posiadają odwłok niemal kulisty, zwykle pomarańczowy z czarnymi, nieregularnymi  plamami na tergitach. Plamki na odwłoku mogą czasem szeroko się rozlewać i wówczas odwłok staje się niemal całkowicie czarny  (fot. 20 lipca)

Gymnosoma spp. z podrodziny Phasiinae, rodzina rączycowatych (Tachinidae syn. Larvaevoridae) - poszczególne gatunki są bardzo trudne do odróżnienia. Nasada skrzydeł żółto-brązowa, czarny lub żółty tułów uwypuklony w końcowej części.

-------------------------------------

Gymnosoma  - rodzaj małych i średniej wielkości rączyc z podrodziny Phasiinae. Poszczególne gatunki są bardzo trudne do rozróżnienia, także na podstawie zdjęć. W Polsce występuje 8 gatunków z tego rodzaju.

Długość ciała - od 3,5 do 8 mm (wyjątek Gymnosoma nitens 2-4 mm).
Ciało słabo pokryte cienkimi, ciemnymi włoskami.

Tułów czarny lub żółty. Na wysokości nasady skrzydeł jest uwypuklony.
Odwłok niemal kulisty, zwykle pomarańczowy z czarnymi plamami na tergitach, które u samców są na ogół małe i kuliste, u samic większe, o nieregularnym kształcie. Plamki na odwłoku mogą czasem szeroko się rozlewać i wówczas odwłok staje się niemal całkowicie czarny.
Zatarczka wyraźna i wypukła.
Nasada skrzydeł żółto-brązowa.
Oczy u obu płci są rozdzielone czołem. Czoło i ciemię stykają się ze sobą i płynnie przechodzą jedno w drugie.

Miejsca występowania - łąki, ogrody, przydroża, skraje lasów, polany, parki. Często też na suchych, otwartych terenach.
Czas występowania  - od maja do września
Pokarm - imago odżywia się nektarem i pyłkiem kwiatów

Larwy są parazytoidami pluskwiaków z rodziny tarczówkowatych (Pentatomidae), np. zieleniaków odorków i Halyomorpha halys, z rodziny zażartkowatych (Nabidae), czy wtyków straszyków.
Samice składają jaja na pluskwiakach. Wylęgające się larwy pasożytują w ciele pluskwiaków. Gdy są gotowe do przepoczwarzenia, opuszczają swego gospodarza (nie pozbawiając go życia) i przeobrażają się w glebie.

Podrodzina Phasiinae, do której należą Gymnosoma spp. jest najbardziej prymitywna wśród rączycowatych. Samice nie mają możliwości przechowywania w swoim ciele zapłodnionych jaj przechodzących pierwszy etap rozwoju zarodkowego, zatem lokują nierozwinięte embriony bezpośrednio na ciele owada-gospodarza lub wprowadzają je częściowo lub całkowicie do wnętrza jego ciała. Jaja dojrzewające na zewnątrz żywiciela pozostają zagrożone przez kilka dni i mogą odpaść lub ulec usunięciu przez gospodarza.

***************

Rączycowate (Tachinidae syn. Larvaevoridae) - rodzina zróżnicowanych owadów z rzędu muchówek licząca ponad 8200 gatunków.
W Polsce występuje co najmniej 470 gatunków rączyc (wg stanu na 2014 r.).

Ciało o długości od 2 do 20 mm na ogół masywne, pokryte licznymi szczecinami.
Skrzydła zazwyczaj przezroczyste. Małe skleryty na części grzbietowej tułowia, zwane zatarczkami (metanotum lub postscutellum), są wyraźne i wypukłe.
Żywicielami larw rączycowatych są inne owady (w nielicznych przypadkach pajęczaki, krocionogi i skorpiony). Z tego powodu rączycowate określane są jako pasożyty.

Rodzina rączycowatych (Tachinidae syn. Larvaevoridae) nie jest jednoznacznie usystematyzowana. Zwyczajowo dzieli się na cztery podrodziny:

• Phasiinae: w Europie Środkowej żyje ok. 60 rodzajów zaliczanych do tej podrodziny. Charakteryzują się zróżnicowaną budową - niektóre gatunki są szczupłe, a ich tułów jest wydłużony, tułów innych jest okrągły lub spłaszczony. Phasiinae pasożytują na pluskwiakach.
• Dexiinae: w Europie Środkowej występuje ok. 75 rodzajów. Dexiinae pasożytują na chrząszczach, motylach i pilarzowatych.
• Tachininae: liczna i stosunkowo heterogeniczna podrodzina rączycowatych. M.in. należy do niej duża i często spotykana rączyca wielka (Tachina grossa). Tachininae są parazytoidami motyli.
• Exoristinae: najliczniejsza podrodzina obejmująca wiele mocno zróżnicowanych gatunków. Exoristinae porażają motyle i rośliniarki, ale też szarańczaki, chrząszcze i komarnice Tipulidae.

Ze względu na sposób rozwoju rączycowatych (pasożytowanie na innych owadach) stały się one obiektem badań w celu znalezienia sposobów niszczenia szkodników upraw.

 

Parazytoidy – organizmy (takie jak owady, roztocze lub rośliny) pasożytujące na innych organizmach, niekiedy zabijające swego żywiciela. Czasami nazwą parazytoid określany jest czasowy pasożyt.
Są to organizmy pośrednie między drapieżcami a pasożytami, w pewnym stadium rozwoju wchodzące z innym gatunkiem w oddziaływania o charakterze antagonistycznym (pasożytnictwo larwalne). Wówczas parazytoid (owady, głównie z rzędu muchówek i błonkoskrzydłych) składa swoje jaja w ciele owada innego gatunku. Larwy są pasożytami – żywią się ciałem gospodarza nie pozbawiając go życia przed przepoczwarczeniem. W odróżnieniu od większości drapieżców parazytoidy mogą wykazywać wysoką specjalizację.
Parazytoidy są wykorzystywane do biologicznego zwalczania szkodników.
 

źródło 1, źródło 2, źródło 3, źródło 4, źródło 5, źródło   

zdjęcia owadów z rodziny rączycowatych  - link 1 , link 2, link 3

..893.

Gymnosoma zdjęcia opis, pomarańczowa mucha czarne trójkąty, pomarańczowy odwłok czarne trójkąty, rączycowate rodzina informacje obrazy, Tachinidae rączycowate zdjęcia informacje, Larvaevoridae rączycowate opis, Gymnosoma zdjęcia chwile zachwycone, Phasiinae podrodzina informacje, larwy Gymnosoma parazytoidy