Wtyki - straszyk i łąkowy

Nie od razu rozpoznałam pluskwiaka, który rozgościł się na kwiatach dzwonka okrągłolistnego. Intensywnie czerwone czułki owada tak mnie zaabsorbowały, że dopiero po dłuższej chwili pomyślałam, że przypomina on wtyka straszyka... którym przecież był. Przedstawiam dziś najpospolitszego w Polsce pluskwiaka z rodziny wtykowatych (na świecie żyje ok. 2 tysiące gatunków, u nas zaledwie 17).
Straszyki szczawiowce vel wtyki straszyki widywałam już wcześniej, ale tamte wydały mi się całe brązowe, ledwie widoczne wśród liści wrotycza, który najwyraźniej sobie upodobały. Poruszały się niespiesznie, choć rzadko trwały w bezruchu, najczęściej zajęte... kopulowaniem.
Nigdzie o tym nie czytałam, ale oglądając zdjęcia larw straszyków w Internecie, przyszło mi na myśl, że pluskwiaki (te i inne) wykazują instynkty rodzicielskie. Również i ja spotkałam larwę straszyka, której bezpieczeństwa strzegł osobnik dorosły.

Wtyk straszyk, straszyk szczawiowiec (Coreus marginatus) – gatunek owada z rzędu pluskwiaków należący do rodziny wtykowatych (w  Polsce występuje 17 gatunków).

Wtyk straszyk, straszyk szczawiowiec (Coreus marginatus) – ciało skórzaste podłużne, owalne (długość od 11 do 16 mm). Ubarwienie ochronne - jasno-, bądź ciemnobrązowe lub szarobrunatne, upodabniające do zeschłych listków.

Wtyk straszyk, straszyk szczawiowiec (Coreus marginatus) – czułki dość długie i stosunkowo grube, zwłaszcza pierwsze człony. Składają się z 4 segmentów, są czerwono-pomarańczowe, z wyjątkiem ostatniego, który jest czarny (fot. 1 czerwca)

Wtyk straszyk, straszyk szczawiowiec (Coreus marginatus) posiada odnóża typu krocznego. Dość dobrze lata. Zaniepokojony wydziela drażniący zapach z gruczołów znajdujących się na brzusznej stronie tułowia (fot. 10 sierpnia)

Wtyk straszyk, straszyk szczawiowiec (Coreus marginatus) – do bytowania i żerowania wybiera rośliny z rodziny rdestowatych, a także astrowatych i różowatych, na których można spotkać zarówno larwy jak i imago.

Wtyk straszyk, straszyk szczawiowiec (Coreus marginatus) – w ciągu roku pojawia się jedno pokolenie. Po kopulacji samica składa duże, brązowe jaja (od końca maja do początku lipca), z których po 3-4 tygodniach wylęgają się larwy -  fot. 1 czerwca

Wtyk straszyk, straszyk szczawiowiec (Coreus marginatus) – odniosłam wrażenie, że osobnik dorosły na pierwszym planie strzeże bezpieczeństwa swego potomka. Larwę straszyka zobacz tutaj (zdjęcie nr 16) - fot. 14 sierpnia

Zdjęcia poniżej przedstawiają pobratymca wtyka straszyka - jest to wtyk łąkowy, przechadzający się po karoserii samochodu. Długo nie potrafiłam zidentyfikować pluskwiaka o dość zabawnym kształcie ciała. Dopiero wygląd jego potężnych czułków uzmysłowił mi, że to także musi być pluskwiak należący do "szajki" wtykowatych.
Jest on znacznie mniejszy od wtyka straszyka, ale bardzo charakterystyczny z tym romboidalnym odwłokiem, a właściwie odwłokowymi listewkami brzeżnymi (connexivum).

Straszyk łąkowy (Syromastus rhombeus) - gatunek owada z rzędu pluskwiaków należący do rodziny wtykowatych. W Polsce pospolity, ale niezbyt liczny. Osiąga ok. 9-11 mm długości. Listewki brzeżne odwłoka są romboidalne (niespotykane u innych gatunków). Żyje od maja do czerwca następnego roku. Zimuje postać imago (fot. 10 sierpnia)

Straszyk łąkowy (Syromastus rhombeus) - ubarwienie ciała brązowe, jasnobrunatne, przedplecze i odwłok obwiedzione na biało. Biała jest także brzuszna strona ciała. Odnóża oraz dwa środkowe segmenty czułków są jaśniejsze od reszty ciała.

Straszyk łąkowy (Syromastus rhombeus) - występuje w miejscach suchych i ciepłych - na terenach trawiastych, piaszczystych, leśnych polanach, murawach kserotermicznych i ugorach. Można go znaleźć pośród traw i na roślinach żywicielskich (z rodziny goździkowatych, rzadziej rdestowatych, różowatych i innych). Okres występowania - od wczesnej wiosny do późnej jesieni.

-------------------------------------------

Wtyk straszyk, straszyk szczawiowiec (Coreus marginatus) – gatunek owada z rzędu pluskwiaków, najbardziej pospolity przedstawiciel wtykowatych (Coreidae) w Polsce. Występuje w całej Europie, Azji (od Rosji do Chin) i północnej Afryce (Algieria).
Wtykowate (Coreidae) to rodzina pluskwiaków różnoskrzydłych, licząca ok. 2000 gatunków. W Polsce występuje 17 gatunków wtykowatych.

Ciało skórzaste podłużne, owalne. Długość od 11(13) do (15)16 mm.
Ubarwienie - jasno-, bądź ciemnobrązowe lub szarobrunatne, nakrapiane, upodabniające do zeschłych listków.

Głowa stosunkowo mała.
Czułki dość długie i stosunkowo grube, zwłaszcza pierwsze człony. Czułki składają się z czterech segmentów, są czerwono-pomarańczowe, z wyjątkiem ostatniego segmentu, który jest czarny.
Na głowie, między czułkami znajdują się dwa małe występy, tak zwane guzki międzyczułkowe, które pozwalają odróżnić wtyka straszyka od innych podobnych gatunków.  

Przedplecze ma trapezowaty kształt, a jego boczne kąty są tępo zaostrzone i uniesione ku górze. Na odwłoku dość charakterystyczne listewki brzeżne (connexivum) lekko zawinięte do góry, jasno obrzeżone. Odnóża typu krocznego.
Dość dobrze lata.

Podobnie jak inne wtykowate, wtyk straszyk posiada gruczoły zapachowe na brzusznej stronie tułowia, które w sytuacji zagrożenia mogą uwalniać silny, drażniący zapach. Gruczoły zapachowe są połączone ze sobą za pomocą wypukłości i beleczek. Skład chemiczny wydzieliny gruczołów zapachowych jest podobny u samców i samic, ale względne proporcje związków chemicznych są różne. U samic najczęściej występującym związkiem chemicznym jest kwas kapronowy, podczas gdy u samców jest to kwas stearynowy.

Dymorfizm płciowy - samce są zwykle mniejsze od samic, ale mają dłuższe czułki.

Siedliska - wilgotne łąki, brzegi zbiorników wodnych, często spotykany w gęstej roślinności, takiej jak żywopłoty i nieużytki. Do bytowania i żerowania wybiera rośliny z rodziny rdestowatych (najczęściej szczaw), a także z rodzin: astrowatych i różowatych, na których można spotkać zarówno larwy jak i imago.

Pokarm - owad roślinożerny. Wysysa soki z tkanek różnych gatunków roślin.

Okres występowania - od kwietnia do października.

Rozwój - w ciągu roku pojawia się jedno pokolenie. Samica składa duże brązowe jaja od końca maja do początku lipca. Po upływie 3 do 4 tygodni wylęgają się młode larwy, nieprzypominające osobników dorosłych. Mają inny kształt ciała, mniej jednolite ubarwienie oraz nieproporcjonalnie duże czułki. Młode larwy przebywają na liściach i łodygach, natomiast starsze, podobnie jak i osobniki dorosłe, żywią się nasionami. Larwy dojrzewają i przechodzą ostatnie (z pięciu) linienie począwszy od sierpnia.

Zimują osobniki dorosłe przyjmując czarne ubarwienie ciała.




wtyk straszyk  - link 1, link 2, link 3, link 4, link 5,
wtyk łąkowy -  link 6, link 7, link 8, link 9,
rodzina wtykowatych - link 10, link 11,


w.34.49.

wtyk straszyk, straszyk szczawiowiec, Coreus marginatus, straszyk łąkowy, Syromastus rhombeus, wtyk straszyk zdjęcia opis, straszyk szczawiowiec zdjęcia opis, Coreus marginatus zdjęcia opis, straszyk łąkowy zdjęcia opis, Syromastus rhombeus zdjęcia opis, wtyk straszyk chwile zachwycone, straszyk szczawiowiec chwile zachwycone, Coreus marginatus chwile zachwycone, straszyk łąkowy chwile zachwycone, Syromastus rhombeus chwile zachwycone,