4 października 2015

Kasztanowiec zwyczajny - pień i pokrój

Kasztanowiec zwyczajny, kasztanowiec biały (Aesculus hippocastanum L.)
Z nadejściem maja nawet przedszkolak rozpozna kasztanowca - po charakterystycznych, stożkowatych kwiatostanach, no i wielkich, dłoniastych liściach. Ale co mogłam zrobić zimą, gdy zupełnie nieoczekiwanie zaczęłam widzieć drzewa i zapragnęłam je poznać? Przyglądałam się jedynie bezlistnym kadłubom próbując zapamiętać jakiekolwiek szczegóły. Poza tym fotowałam je, wiedząc, że wiosną wszystko się okaże...
Gdybym wówczas znała ten bardzo obrazowy opis kasztanowca, sądzę, że mogłabym zidentyfikować nawet bezlistne drzewa. Miałam jednak jeszcze jeden problem - wobec dotychczasowego braku zainteresowania drzewami brakowało mi jakiejkolwiek skali porównawczej, nie bardzo rozumiałam więc i opisy.
      Z czasem obserwacja drzew - ich budowy, pokroju, wyglądu pni, cech i kolorytu kory, pąków, liści i kwiatów - weszła mi w krew i nabrałam w tym pewnej wprawy. Postaram się zatem zilustrować opis kasztanowca zwyczajnego, by każdy mógł zrozumieć na czym polegają cechy charakterystyczne tego drzewa.

Kasztanowiec zwyczajny, kasztanowiec biały (Aesculus hippocastanum L.) - gatunek drzewa z rodziny mydleńcowatych. Widząc charakterystyczne liście nie zwracamy uwagi na wygląd konarów, a nawet na znacznej wysokości widoczne są charakterystyczne spękania kory.

Oto opis szczegółów pokroju kasztanowca, który teraz jest dla mnie w pełni zrozumiały (celowo dzielę go na krótsze frazy):
  • pień gruby, często skręcony wzdłuż własnej osi
  • pień przeważnie nisko rozwidlony na kilka równorzędnych, początkowo stromo wznoszących się ku górze konarów
  • korona zwykle bardzo rozłożysta (rzadziej wydłużona), kopulasto wysklepiona, bardzo gęsta.
  • konary grube, zwykle łukowato wygięte w ten sposób, że przy pniu wznoszą się bardzo stromo, potem coraz łagodniej, aż w końcu czasami lekko opadają
  • gałęzie powyginane nieregularnie, kanciasto 
  • końcowe gałązki grube i długie, w dolnej części korony zgrupowane w gęste, zwisające pionowo w dół wiązki przypominające grube kable, przy końcach łukowato wygięte w górę. 
Proszę spojrzeć na zdjęcie poniżej - czy opis odpowiada wyglądowi tego drzewa?
Wiem, że nie wszystko widać, ale to nic, na kolejnych zdjęciach pokazuję szczegóły.

Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum L.) - pień gruby, często skręcony wzdłuż własnej osi, nisko rozwidlony na kilka równorzędnych konarów. Korona kopulasto wysklepiona, bardzo gęsta. U młodych drzew skręt pnia może być jeszcze niewidoczny (fot. 18 marca)
Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum L.) - pień zwykle jest krótki, a więc już dość nisko rozwidla się na kilka konarów podobnej grubości. Początkowo konary stromo wznoszą się ku górze, potem coraz łagodniej, aż w końcu czasami lekko opadają.
Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum L.) - gałęzie powyginane nieregularnie i kanciasto.
To gałąź zwisająca nade mną (zdjęcie pod górę)

Charakterystyczną cechą kasztanowca zwyczajnego są gęste, długie i wyjątkowo masywne młode gałęzie. Najpierw pionowo zwieszają się one w dół, przy końcach zaś są łukowato wygięte ku górze. Czasami przypomina to plątaninę grubych kabli i pozwala bez trudu zidentyfikować drzewo w stanie bezlistnym.

Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum L.) - końcowe gałązki grube i długie, w dolnej części korony zgrupowane w gęste, zwisające pionowo w dół wiązki przypominające grube kable, przy końcach łukowato wygięte ku górze.
Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum L.) - korona młodego drzewa. Tu też widać, że konary mają podobną grubość i stromo wznoszą się ku górze, dolne gałęzie zaś nieco opadają.
Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum L.) - korona gęsta, kopulasto lub niemal cylindrycznie sklepiona (wierzchołek bezlistnej korony drzewa ze zdjęcia nr 2)

Poniżej seria zdjęć kory pni różnych okazów kasztanowca. Jej wygląd różni się w zależności od wysokości pnia, na której ją fotografowałam, a także od wieku drzewa (kora młodych drzew, chyba wszystkich gatunków, znacząco różni się od kory drzew starych, co utrudnia identyfikację).
Kora kasztanowca zwyczajnego początkowo jest szara i gładka, u dorosłych drzew brunatnoszara, niezbyt gruba, łuskowato spękana na podłużne, odpadające poletka (zwykle spiralnie ułożone).

Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum L.) - kora niezbyt gruba, łuskowato spękana. Zielone zabarwienie nadają korze porosty.
Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum L.) -  u dorosłych drzew kora jest brunatnoszara
Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum L.) - kora początkowo jest szara i gładka, później ciemnieje i pęka, tworząc łuszczące się płytki.
Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum L.) - oto jakże efektowne i charakterystyczne spiralnie ułożone poletka spękanej kory
Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum L.) - pień drzewa
Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum L.) - dolna część pnia
Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum L.) - ukośne spękania kory świadczą o tym, że pień jest skręcony wzdłuż własnej osi
Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum L.) - u starszych drzew skręt pnia jest wyraźny.

Poniżej jeszcze dwa zdjecia pnia młodego drzewa osiedlowego (korona widoczna na zdjęciu nr 7). Ma ono ponad 20 lat, już owocuje, ale skręt pnia jeszcze nie jest widoczny. Na upartego można dostrzec tafelkowate spękania kory, ale przyznaję, dopóki drzewo się nie obudziło, nie sądziłam, że to kasztanowiec :-)

Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum L.) - pień młodego drzewa o średnicy ok. 60 cm (fot. 24 marca)
Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastanum L.) - dolna część pnia tego samego młodego drzewa


Kolejną cechą rozpoznawczą kasztanowca zwyczajnego są pąki (także podczas zimy!), ale o nich, a także o kwiatach i liściach opowiadam TUTAJ.


--------------------------------------



Kasztanowiec zwyczajny, kasztanowiec biały, kasztanowiec pospolity (Aesculus hippocastanum L.) - gatunek drzewa z rodziny mydleńcowatych.
Inne nazwy: kasztanowiec koński, kasztan dziki, kasztan gorzki.
Pochodzi z Półwyspu Bałkańskiego. Uprawiany jest w niemal całej Europie, w tym także w Polsce.

W Polsce jest często uprawiany jako drzewo ozdobne, sporadycznie jest też sadzony w lasach w celu skarmiania kasztanami zwierząt płowych.

Kasztanowiec zwyczajny jest drzewem szybko rosnącym, ale stosunkowo krótkowiecznym.
Żyje 150-200(250) lat.
Okazałe drzewo liściaste o grubym pniu i szerokiej, kopulasto wysklepionej koronie.  
Rozmiary - wysokość 20-25(30)m, średnica pnia 1-1,5(2)m.

Gatunek wymagający, preferuje gleby żyzne, bogate w wapno, głębokie i wilgotne, światłolubny jednak zupełnie dobrze znoszący zacienienie, mrozoodporny; jego wadą jest wyjątkowo duża podatność na choroby i szkodniki. Główne zagrożenie stanowi szrotówek kasztanowcowiaczek - mały motyl powodujący uszkodzenie i wczesne opadanie liści oraz powtórne kwitnienie drzewa jesienią.


źródła:  Moje drzewa, Wikipedia, Encyklopedia Leśna,
Zainteresowanych kosmetycznym wykorzystaniem właściwości kasztanowca odsyłam choćby tutaj - link.


.73.01.


pień kasztanowca, kasztanowiec pień kora zdjęcia, kasztanowiec zwyczajny, kasztanowiec biały, opis drzewo kasztanowiec, Aesculus hippocastanum, kasztan wygląd drzewa, kasztanowiec zwyczajny zdjęcia opis,  kasztanowiec pospolity obrazy informacje, Aesculus hippocastanum informacje zdjęcia, kasztanowiec zwyczajny chwile zachwycone,  kasztanowiec pospolity chwile zachwycone, Aesculus hippocastanum chwile zachwycone, kasztanowiec kora pień wygląd, kasztanowiec zdjęcia kory pnia,

11 komentarzy:

  1. U mnie kasztanowiec cały brązowy. To tylko kwestia czasu, gdy stanie się "nagi". :) Pozdrawiam! :)

    OdpowiedzUsuń
  2. Aniko, dziękuję za ten dokładny, iście nauczycielski post. Jak zwykle dowiedziałem się nowych szczegółów. Kasztanowca rozpoznawałem zimą przede wszystkim po jego wyjątkowo grubych gałązkach podniesionych na końcach. Ładne drzewo, szkoda tylko, że tak szybko brązowieją liście.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ha, rozpoznawałeś kasztanowca? To byłeś znacznie lepszy ode mnie :-) Ja nie znałam ani jego opisu, ani nie miałam doświadczenia w ocenie czy dane gałązki są wystarczająco grube i należycie podniesione. Mając w pamięci własne rozterki starałam się jak najprościej objaśnić wygląd kasztanowca.

      Usuń
    2. Zrobiłaś to bardzo dobrze, Aniko.
      Rozpoznawałem, ale chciałem Ci przypomnieć, że Ty interesujesz się drzewami od kilku miesięcy, ja od paru lat. Jestem pewny, że jeśli nie już, to w najbliższym czasie prześcigniesz mnie i wejdziesz w rejony dla mnie raczej trudno dostępne. Bardziej wprost: podziwiam Twoją pamięć, spostrzegawczość i pasję.
      Oj, ale nakadziłem :-), może więc dość.
      Z Twojego opisu dowiedziałem się czegoś, na co sam nie zwróciłem uwagi, mianowicie na skręcenie pnia. Taki ze mnie obserwator…

      Usuń
  3. Drzewo powszechnie znane i rozpoznawane, ale jak zwykle świetna robota dokumentacyjna.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Mnie do niedawna kasztanowiec był znany wyłącznie z liści, kwiatów i owoców, ale zimą. stojąc przed "kasztanem" mogłam zapuścić korzenie zastanawiając się co to za drzewo ;-]

      Usuń
  4. Fantastyczna analiza. Zastanowiłam się sama czy rozpoznałabym kasztanowca zimą, bez liści. Teraz na pewno tak.
    Świetny post. Cieplutko pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję bardzo, Ewo. Wkrótce (niestety!) będziesz miała okazję do identyfikowania bezlistnych drzew. Mam nadzieję, że uda Ci się rozpoznać kasztanowca. Pozdrawiam serdecznie.

      Usuń
  5. kasztanowiec jest leczniczy szkoda ze oprocz cech fizycznych wygladu nie ma wlasciwosci leczniczych mnostwo drzew jest leczniczych

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Podałam link do odpowiedniej strony. Ja prowadzę fotoblog. Pozdrawiam

      Usuń