Czerwończyk dukacik - pomarańczowa kokardka

Kiedy rozłożył skrzydełka i błysnął żywo pomarańczową barwą, wprost nie mogłam oderwać od niego wzroku. Nieduży, delikatny czerwończyk dukacik kilkoma poruszeniami skrzydełek przesiadał się z kwiatu jasieńca na następny i kolejny, by spijać nektar. Na tle burego, suchego podłoża, gdzie niemal nic nie rosło, ów motylek wyglądał zjawiskowo, niczym rozżarzony węgielek w popielisku.
    Czerwończyk dukacik bywa mylony z czerwończykiem nieparkiem, gatunkiem objętym ochroną. Z wierzchu skrzydła samców obu gatunków są bardzo podobne - pomarańczowo-czerwone z czarną obwódką, z tym, że na skrzydłach nieparka występują pojedyncze czarne znaki, których u dukacika brak.
Prezentowany dziś motylek jeszcze występuje dość pospolicie, ale kiedyś był znacznie częstszy. Domyślam się dlaczego - pewnie przez koszenie wszelkich trawników i poboczy dróg, gdzie często rośnie także szczaw - roślina żywicielska gąsienic czerwończyka dukacika.
Kosiarze, nie bądźcie nadgorliwi!

Czerwończyk dukacik (Lycaena virgaureae)

Czerwończyk dukacik (Lycaena virgaureae)

Czerwończyk dukacik (Lycaena virgaureae)

Czerwończyk dukacik (Lycaena virgaureae)

Czerwończyk dukacik (Lycaena virgaureae)

Czerwończyk dukacik (Lycaena virgaureae)

Czerwończyk dukacik (Lycaena virgaureae)

--------------------------------

Czerwończyk dukacik (Lycaena virgaureae) – gatunek motyla dziennego z rodziny modraszkowatych.
Występuje w niemal całej Europie (poza Portugalią, Wyspami Brytyjskimi, Islandią, Sycylią i Holandią), w Turcji i Azji Środkowej aż po Mongolię. Choć nadal pospolity, kiedyś był o wiele częstszy.

Opis czerwończyka dukacika

Długość przedniego skrzydła 17-20 mm, rozpiętość skrzydeł 35-40 mm (wg innych źródeł 30-34 mm, a nawet 34-48 mm. Motyl, którego spotkałam miał ok. 35 mm rozpiętości skrzydeł)

Samce - Wierzch skrzydeł samców jest intensywnie pomarańczowy do złocistoczerwonego i metalicznie połyskuje, na brzegu z wąską, czarną obwódką.
Samice - mają skrzydła pomarańczowo-czerwone w ciemne kropki.
Spód skrzydeł obu płci jest żółtobrunatny, pokryty czarnymi i białymi plamkami (białe są lekko rozmazane).
Charakterystyczną cechą, pozwalającą łatwo rozróżnić go od innych gatunków czerwończyków jest rząd białych lub biało-niebieskich plamek na spodniej stronie skrzydeł.

Okres występowania - imago od połowy czerwca do sierpnia, gąsienice od kwietnia do czerwca.

Siedliska - występuje głównie w górach, na nizinach jest rzadszy. Najczęściej spotkać go można na polanach, łąkach, pastwiskach ugorach i skrajach lasów na wysokości od około 600 do 2000 m.n.p.m.

Tryb życia - postać dorosła żywi się nektarem kwiatów z rodziny astrowatych, selerowatych i jasnotowatych, m.in. ostów, lebiodek, kozłków, koniczynie, stokrotkach itd. Motyle często wygrzewają  się w słońcu.
Motyle są bardzo aktywne w czasie słonecznej pogody, zwykle spędzają 2-​​3 minuty na wybranym kwiecie, a następnie bardzo szybko przefruwają szybko na inną rośliny. Podczas spijania nektaru trzymają skrzydła albo wyprostowane, albo pod kątem 45 °.
W późnych godzinach popołudniowych lub gdy jest pochmurno, zwykle siadają w górnej części łodyg roślin trawiastych lub na górnych liściach roślin zielnych wygrzewając się ze skrzydłami pół otwartymi i głową skierowaną w dół, co jest charakterystyczne dla modraszków i czerwończyków.
Tuż przed zmierzchem czerwończyki dukaciki mają tendencję do gromadzenia się w osłoniętych miejscach, obsiadając główki suchych kwiatów, na których spędzają noc z głową skierowaną w dół.

Rozród  -  jaja składane są pojedynczo na liściach szczawiu polnego lub zwyczajnego.  Jaja są w kolorze białym i nieco większe niż w przypadku innych gatunków Lycaena.
Z niektórych jaj wykluwają się gąsienice w ciągu kilku dni od złożenia, inne zimują i dopiero wiosną zaczynają się rozwijać.

Gąsienica jest trudna do zauważenia, gdyż ma jednolicie zielony kolor, a ponadto żeruje głównie w nocy. Gąsienice zamieniają się w brązowe, ciemno cętkowane poczwarki w pobliżu roślin żywicielskich. Przeobrażenie następuje przed zimą i zimuje, inaczej, niż u innych czerwończyków postać dorosła. Zdarza się, że wykluwa się z osłony jeszcze przed końcem zimy.




                               


                           

               Wygląd samca i samicy czerwończyka dukacika   (źródło)

Rozwój motyla 

Motyle przechodzą cztery stadia rozwojowe.
Pierwszym stadium rozwojowym są jaja które są składane na roślinach pojedynczo po kilka lub w ogromnych w złożach, w załomkach kory na gałęziach lub rozrzucane bezładnie w trawie.
Z jaj po kilku dniach, miesiącach lub po przezimowaniu, jak to ma miejsce u wielu rodzimych gatunków, wylęgają się gąsienice, które rosnąc przechodzą stopniowo wylinki.

Rozwój trwa w zależności od gatunku, pokarmu jak i warunków zewnętrznych - od kilku tygodni do kilku lat. Wyrośnięta gąsienica, która zmagazynowała potrzebną ilość zapasów tłuszczowych przygotowuje się do następnego etapu przepoczwarczenia. Gatunki "dzienne" przepoczwarczają się na roślinie żywicielskiej płotach, źdźbłach traw przyczepione za końcowy odcinek odwłoka (kremaster) głową w dół lub pionowo w górę przepasane jedwabną nicią, inne natomiast budują kolebki ziemne płytko lub głęboko w ziemi, nawet na głębokości ok. 40 cm. Niektóre gąsienice wgryzają się w korę i sporządzają sobie oprzęd z porostów lub wygryzionych kawałków kory, lub tworzą kokony.

Stadium poczwarki trwa kilkanaście dni, kilka tygodni miesięcy, a nawet kilka lat. Po opuszczeniu osłony poczwarki i wydostaniu się na zewnątrz (z ziemi lub oprzędu), jak to ma miejsce u wielu gatunków, motyl musi znaleźć dogodne miejsce, aby mógł spokojnie rozprostować skrzydła. Po stwardnieniu skrzydeł motyl jest gotowy do lotu.

źródło 1, źródło 2, źródło 3, źródło 4

Inne zdjęcia samców i samic czerwończyka dukacika - link

49 680

czerwończyk dukacik, Lycaena virgaureae, czerwończyk dukacik zdjęcia opis, Lycaena virgaureae zdjęcia opis, czerwończyk dukacik chwile zachwycone, Lycaena virgaureae chwile zachwycone, pomarańczowy motyl, pomarańczowy motylek, rozwój motyla, etapy rozwoju motyli