2 lipca 2014

Kraśnik - motyl w poplamionej pelerynie

Zygaena loti -  kraśnik rogalik,  kraśnik komonicowiec 

Tego ciepłego i pogodnego dnia spotkałam kilka kraśników, motyli o trochę dziwnych skrzydłach, które mnie przypominają raczej pelerynę, w dodatku poplamioną czerwienią. Początkowo nie udawało mi się zrobić zdjęcia żadnemu z nich - były nie tyle płochliwe, co ruchliwe; bez wytchnienia przemieszczały się z kwiatu na kwiat... jasieńca piaskowego. W końcu trafiłam na takiego motyla, któremu było ze mną po drodze, a mianowicie raczył się nektarem jasieńców, przy których właśnie się zaczaiłam. Procedura konsumpcji okazała się rutynowa i za każdym razem odbywała się tak samo (i zawsze pośpiesznie). Na początek kraśnik przystępował do "stołu" i, jakby sprawdzając jego zasobność, zanurzał swą ssawkę w jeden lub dwa wierzchołkowe kwiaty jasieńca. Następnie wędrował pod "stół" i metodycznie wysysał nektar najpierw z dolnych kwiatów, później z coraz wyższych, a kończył na kwiatach u góry. "Objedzenie" całego kwiatu dookoła zabierało mu niespełna dwie minuty, a potem... przefruwał na kolejny i obrządek zaczynał się na nowo. Teraz znam już scenariusz i następnym razem, jeśli znów spotkam kraśnika, być może go sfilmuję.
A co do samego motyla - cóż, wiem, że to kraśnik z rodziny kraśnikowatych, ale nie jest to kraśnik sześcioplamek, ani (prawdopodobnie) kraśnik pięcioplamek, bo choć ma pięć (a może jednak cztery??) plamki na każdym skrzydle, to same skrzydła były brązowawe (szarobrązowe, kakaowe, lekko połyskujące w słońcu), a nie ciemnogranatowe.
    Znajomi kraśników proszeni są o podanie nazwy gatunkowej prezentowanego tu osobnika, który zajęty spijaniem nektaru z trzech kolejnych kwiatów nie zwracał na mnie najmniejszej uwagi. Dla ułatwienia rozpoznania dodam, że jego czułki były całkowicie czarne, a druga para skrzydeł czerwona z czarną obwódką. Wiem, że to marna podpowiedź - pasuje do kilku gatunków.

Zygaena loti -  kraśnik rogalik,  kraśnik komonicowiec - motyl dzienny z rodziny kraśnikowatych na jasieńcu piaskowym (29 czerwca)
Zygaena loti -  kraśnik rogalik,  kraśnik komonicowiec
Zygaena loti -  kraśnik rogalik,  kraśnik komonicowiec
Zygaena loti -  kraśnik rogalik,  kraśnik komonicowiec
Zygaena loti -  kraśnik rogalik,  kraśnik komonicowiec
Zygaena loti -  kraśnik rogalik,  kraśnik komonicowiec
Zygaena loti -  kraśnik rogalik,  kraśnik komonicowiec
Zygaena loti -  kraśnik rogalik,  kraśnik komonicowiec przy jasieńcowym stole



----------------------



Kraśnikowate (Zygaenidae) – rodzina motyli obejmująca ponad 800 gatunków, w większości tropikalnych. Spotykane są również w strefie klimatu umiarkowanego. W Polsce występuje 19 gatunków zaliczanych do tej rodziny.

Kontrastowe ubarwienie postaci dorosłych i gąsienic pełni funkcje obronne. Wszystkie gatunki są trujące – ich ciało zawiera cyjanowodór. Większość gatunków jest aktywna w ciągu dnia. Posiadają maczugowate i przeważnie odgięte na zewnątrz czułki.

Wikipedia wymienia tylko 17 gatunków, ale jest to wybór gatunków (niekoniecznie występujacych w Polsce). Ponieważ nie wszystkie z wymienionych tam gatunków zostały opisane w polskojęzycznej Wikipedii odszukałam inne strony, gdzie można zobaczyć wygląd danego motyla. Nie udało mi się jednak odnaleźć podobizny Himantopterus dohertyi.

Po przejrzeniu dostępnych zdjęć ww gatunków kraśnikowatych, skłaniam się ku myśli, że ten "mój" to być może kraśnik komonicowiec (Zygaena loti). Jednak czytając opis ubarwienia znów nabieram wątpliwości...

Opis kraśnika komonicowca:

Rozpiętość skrzydeł 25-35 mm
Skrzydło przednie u samca czarne z granatowym lub niebieskim odcieniem, u samicy z reguły przyprószone żółtymi łuskami. Motyle wykazują znaczną zmienność:
  • plamy na skrzydłach przednich i skrzydła żółte; 
  • plamy na skrzydłach przednich i skrzydła tylne kawowo-brązowe; 
  • plamy na skrzydłach przednich i skrzydła tylne cynobrowo-pomarańczowo-żółte; 
  • plama pierwsza rozciągnięta wzdłuż żyłki sc; 
  • plamy druga i czwarta połączone; 
  • plamy pierwsza i trzecia, oraz druga i czwarta połączone; 
  • wszystkie plamy zlane ze sobą, tło przyprószone żółtymi łuskami ograniczone do kilku plamek
Bardzo rzadko zaznaczona czerwona obrączka na odwłoku, przyprószona czarnymi łuskami.
Nogi żółto opylone, jaśniejsze niż u innych gatunków.
Gąsienica krępa, żółtozielona z czarnymi punktami.

A kraśnik pięcioplamek?

Rozpiętość skrzydeł 30-40 mm, długość przedniego skrzydła do 15 mm. Zgodnie z nazwą ma pięć dużych czerwonych plam. Tło jest ciemnogranatowe. Druga para skrzydeł jest czerwona. Występuje wiele odmian barwnych różniących się plamami na skrzydłach.
Odmiany: plamy skrzydeł przednich i skrzydła tylne jasnożółte; plamy na skrzydłach przednich czerwone, skrzydła tylne pomarańczowe; dodatkowa szósta plama; plamy na skrzydłach zmniejszone, trzecia i czwarta całkowicie zredukowane; plamy trzecia i czwarta zlane; wszystkie plamy na skrzydle przednim szeroko ze sobą połączone; plamy na skrzydle przednim połączone ze sobą przewężeniami biegnącymi wzdłuż żyłek.

A poniżej zdjęcia kraśnika pięcio- lub sześcioplamka wykonane 5 września ubiegłego roku. Ze względu na kiepską jakość zrobiłam z nich kolaż.


Jak widać, choć podobny, to jednak inny - ma skrzydła czarne i złożone wzdłuż odwłoka, a nogi ciemniejsze.

Zdjęcia i krótkie opisy kilku gatunków kraśników można zobaczyć także tutaj

motyl czerwone plamy kraśnik, kraśnik motyl chwile zachwycone, kraśnikowate opis zdjęcia, kraśnik komonicowiec zdjęcia opis, kraśnik pięcioplamek zdjęcia, 

10 komentarzy:

  1. Nigdy nie widziałam takiego motylka , powinnam się wreszcie wybrać do lasu, pod las, na łąki i mokradła.....niemniej trochę boję się kleszczy .
    Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Te motyle spotkałam na słonecznych łąkach, więc mam nadzieję, że nie było tam kleszczy. Na wszelki wypadek ubieram się zawsze "na długo" :-). Pozdrawiam

      Usuń
  2. to najpewniej Zygaena loti - dwie ostatnie plamy - V i VI zlane ze sobą, a III i IV oddzielone od siebie. to typowy rysunek skrzydeł tego gatunku.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak właśnie przypuszczałam. Choć nie znam się na motylach i nie bardzo mam porównanie z innymi kraśnikami, to wydaje mi się, że ma on rzeczywiście jaśniejsze nogi. Dziękuję i pozdrawiam :-)

      Usuń
  3. Nie jest to łatwy motyl do sfotografowania, bo ciagle się rusza, ale Tobie udało się zrobić dużo fajnych zdjęć. Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. O, tak - bardzo mu się śpieszyło! Na szczęście zabawił kilka minut w pobliżu, więc parę zdjęć (z wielu) jako tako się udało :-) Dziękuję za odwiedziny i pozdrawiam

      Usuń
  4. Zdjęcia super ;) Kiedyś widziałam takiego motyla - przepiękny! Twoje zdjęcia oddają jego urok :D
    Pozdrawiam, www.oko-obiektyw.blogspot.com

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Grunt to uroda :-D Dziękuję za odwiedziny, pozdrawiam i... zapraszam :-)

      Usuń