15 czerwca 2016

Czeremcha amerykańska, zwana późną

W Moim Lesie rośnie dużo czeremch amerykańskich. Przez lata zdążyłam je dobrze poznać. Zakwitają w drugiej połowie maja, gdy kwiaty czeremch zwyczajnych są już odległym wspomnieniem, stąd ich przydomek "późne".

Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) –  jej kwiaty są drobniejsze, a kwiatostany mniejsze niż u czeremchy zwyczajnej, jednak jest rośliną miododajną, bardziej cenioną przez pszczelarzy niż rodzima czeremcha zwyczajna  (22 maja)
Takie groniaste kwiatostany są najważniejszą cechą morfologiczną wyróżniającą gatunki podrodzaju Padus w ramach rodzaju Prunus.
Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) – gatunek drzewa lub dużego krzewu z rodziny różowatych (rodzaj Prunus), pochodzący z Ameryki Północnej. W Polsce występuje niemal na całym obszarze kraju (1 lipca)
Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) – żyje 80-100 lat i osiąga wysokość do 25 m. To drzewo otoczone żarnowcami jest chyba największe w całym Moim Lesie, oczywiście jako drzewo z tego gatunku (22 maja)
Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) - pąki kwiatowe rozwijają się wraz z liśćmi w czasie, gdy czeremchy zwyczajne są w pełnym rozkwicie (3 maja)
Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) – kwiaty wyrastają skupione w rozpostartych lub wznoszących się gronach (po przekwitnieniu zwisających) o długości 12–15 cm. Kwiaty mają ok. 6 mm średnicy i osadzone są na nagich lub owłosionych szypułkach, z szybko opadającą, drobną przysadką u nasady (22 maja)
Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) – kubeczkowate dno kwiatowe z krótkimi, zaostrzonymi działkami kielicha jest nagie lub omszone. Działki są odgięte podczas kwitnienia i zostają podczas owocowania. Płatki białe, szeroko owalne. W najpłodniejszym okresie, przed 30 rokiem życia, może zakwitać kilka tysięcy kwiatów na 1 m³ korony (28 maja)
Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) – liście owalne do szeroko lancetowatych, na końcu stopniowo lub nagle zaostrzone, u nasady klinowato zbiegające. Brzeg karbowano-piłkowany z ciemnoczerwonym gruczołkiem u nasady każdego ząbka. Blaszka liściowa nieco skórzasta, z wierzchu ciemnozielona i błyszcząca, od spodu jaśniejsza. Występuje co najmniej 15 par nerwów bocznych (19 września)
Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) – młode pędy są cienkie, ale dość sztywne, początkowo jasnozielone lub brązowe, szybko ciemnieją nabierając czerwonawego odcienia. W pierwszym roku drobne przetchlinki są jasne, w drugim stają się żywo czerwone (14 września)
Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) –  ogonek liściowy jest cienki, osiąga od 12 do 20 mm długości. Przylistki wcześnie odpadają, są lancetowate, zaostrzone i gruczołowato-piłkowane, o długości 12-20 mm (9 września)
Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) jest rośliną trującą. Liście, pędy, kora (zwłaszcza na korzeniach i młodych pędach) oraz nasiona zawierają glikozydy cyjanogenne, które podczas trawienia ulegają rozkładowi na kwas cyjanowodorowy (19 września)
Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) - liście odmiany typowej osiągają od 5 do 15 cm długości i od 2,5 do 4 cm szerokości. (19 września)
Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) – od pąków kwiatowych do owoców

A poniżej, do porównania, kwiaty czeremchy zwyczajnej. Grona są większe i "gęstsze". Oczywiście, liście także są inne - cieńsze, eliptyczne, matowozielone, na brzegach drobno piłkowane i często... podziurawione przez larwy owadów.

Czeremcha zwyczajna (Padus avium Mill.) zakwita znacznie wcześniej niż czeremcha amerykańska, zwana późną (fot. 3 maja)


Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) – początkowo owoce są zielone, z czasem przybiorą czerwoną, a ostatecznie czarną barwę  (1 lipca)
Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) – owocem są kuliste i błyszczące pestkowce o średnicy od 0,8 do 1,3 cm. Podczas dojrzewania są czerwone i stają się coraz ciemniejsze, aż w stanie dojrzałym przybierają kolor niemal czarny. Skórkę mają cienką, miąższ bardzo soczysty o przyjemnym smaku (18 sierpnia)
Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) – średnio jedno drzewo wytwarza ok. 6 tys. nasion (30 sierpnia)
Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) – w warunkach europejskich żyje dość krótko, często już ok. 30-letnie okazy zamierają z powodu chorób grzybowych. To drzewko jest jednak żywe, po prostu nie wypuściło jeszcze liści - zobacz zdjęcie nr 2  (8 marca)

Poniżej kora tego drzewa:

Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) –  kora jest początkowo gładka i ciemna, z wiekiem staje się lekko spękana i łuszcząca. Ma barwę ciemnoczerwono-brązową (8 marca)
Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) – u tego, zapewne dość już starego drzewa kora była popękana i aż się odwijała (8 marca)


-----------------------------------------



Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) – gatunek drzewa lub dużego krzewu z rodziny różowatych, pochodzący z Ameryki Północnej. Introdukowany został do Europy na początku XVII wieku, ale rozprzestrzeniać się zaczął na większą skalę na Starym Kontynencie po wprowadzeniu do tutejszych lasów w XIX i XX wieku. Jest uważany za jeden z najbardziej inwazyjnych gatunków w Europie środkowej. W Polsce występuje już niemal na całym obszarze kraju. Jedną z przyczyn jego sukcesu jest z jednej strony intensywne wprowadzanie do lasów przez leśników w XX wieku, z drugiej strony brak patogenów ograniczających jego żywotność i rozmnażanie, tak jak to ma miejsce w obrębie naturalnego zasięgu. Ponieważ powoduje w Europie istotne i negatywne zmiany w ekosystemie leśnym, w wielu krajach jest zwalczany.
W obrębie naturalnego zasięgu w Ameryce Północnej jest tymczasem drzewem cenionym w gospodarce leśnej ze względu na wartościowe drewno. Poza tym dostarcza jadalnych owoców, wykorzystywany jest także jako roślina lecznicza i ozdobna.

Gatunki podobne:
Czeremcha wirginijska ma pokrój krzewiasty, mniejsze liście – do 6 cm długości i jej dojrzałe owoce są ciemnoczerwone. 
Rodzima w Europie czeremcha zwyczajna różni się matowymi liśćmi z obu stron, spodem pozbawionymi rudych włosków na nerwie i kwiatostanami zwisającymi podczas kwitnienia

Roślina trująca
Liście, pędy, kora (zwłaszcza na korzeniach i młodych pędach) i nasiona czeremchy amerykańskiej zawierają glikozydy cyjanogenne, które podczas trawienia ulegają rozkładowi na kwas cyjanowodorowy o gorzkim smaku. Największe stężenie toksyny znajduje się w więdnących liściach i to one są główną przyczyną zatruć zwierząt hodowlanych. Według niektórych autorów są one główną przyczyną śmiertelnych zatruć zwierząt w południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych.



Więcej obszernych informacji w źródłach - link 1, link 2, link 3,


w91.53.


czeremcha amerykańska, czeremcha późna, Prunus serotina, czeremcha amerykańska zdjęcia opis, czeremcha późna zdjęcia opis, Prunus serotina zdjęcia opis, czeremcha amerykańska chwile zachwycone, czeremcha późna chwile zachwycone, Prunus serotina chwile zachwycone,

7 komentarzy:

  1. Świetny artykuł. Roślina też bardzo ciekawa. Widać, że przyciąga dużo gatunków ciekawych owadów. No i nalewka na niej całkiem niezła :-)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję. Późnym latem owocami czeremchy (a właściwie ich sokiem) pożywiały się rusałki admirały - pokazałam je kiedyś. Było na co popatrzeć :-)

      Usuń
  2. Kolejna roślina do dokładniejszego obejrzenia, ale akurat ta także do spróbowania. Nie wiedziałem, że owoce czeremchy późnej są jadalne; pozostaje mi odnaleźć ją i posmakować.
    Aniko, tyle pracy wkładasz w ten blog! Podziwiam i gratuluję.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Czeremcha późna jest też rośliną leczniczą, ale i trującą (liście, pędy, kora). Wiele zdjęć czeremchy (ale i innych drzew i roślin) powstało w ubiegłym roku. Staram się więc jakoś wykorzystać ten materiał, choćby do opisu gatunków. Marzyło mi się robienie innych, ale nie bardzo mam gdzie je robić.

      Usuń
  3. Lubie owoce tej czremchy. Myśle że wkrotce bedzie problem z nią. Ptaki obficie je rozsiewają. Lubie tez zapach jej drewna. Moj pies chyba tez, bo robie mu patyki do gryzienia. Chyba nic mu nie bedzie, bo taki patyk starcza mu na kilka tygodni.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Na wszelki wypadek dołożyłam akapit dot. właściwości trujących czeremchy późnej. Mam nadzieję, że zdejmujesz korę z tych patyków dla psa? Pozdrawiam

      Usuń
  4. Bardzo dziękuję za artykuł i szczegółowy opis. U nas na polu golfowym w Siemianowicach rośnie to drzewo i poszukiwałam informacji na ten temat. Drzewo urocze, zwłaszcza podświetlone promieniami zachodzącego słońca

    OdpowiedzUsuń