Trzemcha, czeremcha zwyczajna

Kwiecień był tak chłodny, że dotąd nie wybrałam się do Mojego Lasu. Zapewne, wiele mnie ominęło. Na przykład kwitnienie czeremch zwyczajnych. Jednakże zobaczyłam je w parku, który niedawno przemierzyłam... nieśpiesznie. Nie od razu je rozpoznałam, bowiem znałam tylko krzewiaste formy czeremchy zwyczajnej, bo takie rosną w Moim Lesie. Natomiast w Parku Nad Wartą są to co najmniej kilkumetrowe drzewa. Kwitną obficie i pięknie pachną, wypuściły też liście - cudny widok.
Czeremchy zwyczajne będą kwitły jeszcze przez pewien czas - kto jeszcze ich nie zauważył, niechaj się pospieszy, by nie ominął go jeden z wielu niepowtarzalnych cudów, które przydarzają się wiosną.
Dodam jeszcze, że czeremcha amerykańska zakwita nieco później zdecydowanie mniej okazale.

Czeremcha zwyczajna (Padus avium Mill.) - gatunek drzewa lub dużego krzewu z rodziny różowatych. Roślina krótkowieczna, szybko rosnąca. Osiąga wiek 60-80(100) lat.

Czeremcha zwyczajna (Padus avium Mill.) znana jest także pod nazwami: czeremcha pospolita, śliwa kocierpka, trzemcha, czeremucha, smrodynia.

Czeremcha zwyczajna (Padus avium Mill.) - drzewo dorasta do 15 m, krzew od 0,5 do 4 m wysokości. Ma szeroką, jajowatą koronę i zwisające gałęzie. Roślina łatwo wytwarza pędy odroślowe, tworząc formę krzewiastą.

Czeremcha zwyczajna (Padus avium Mill.) - kwiaty białe, oszałamiająco pachnące. Na brzegach korony delikatnie ząbkowane. Zebrane są w zwisający kwiatostan (grono) o długości do 15 cm.

Czeremcha zwyczajna (Padus avium Mill.) jest rośliną miododajną. Kwitnie w kwietniu i w maju. Kwiaty przedsłupne, zapylane przez owady.

Czeremcha zwyczajna (Padus avium Mill.) jest rośliną żywicielską larw motyli m.in. namiotnika trzmieliniaczka i paśnika jaskiniowca. Owocami żywią się 24 gatunki ptaków, natomiast pędy są zgryzane przez bobry, sarny i jelenie.

Czeremcha zwyczajna (Padus avium Mill.) - zawiązki kwiatów pojawiają się wraz z rozwojem liści (około połowy kwietnia), lecz obfite kwitnienie w pełni rozwiniętych kwiatów ma miejsce w drugiej połowie kwietnia i na początku maja.

Czeremcha zwyczajna (Padus avium Mill.) bywa sadzona w parkach i przy drogach, jako roślina ozdobna. Stosowana w zadrzewieniach krajobrazowych na terenach podmokłych.

Nie będę dziś omawiać drugiego, znanego mi gatunku czeremchy, czyli czeremchy amerykańskiej, zwanej późną, ale chcę pokazać różnice w wyglądzie liści. Opisy botaniczne podają, że liście obu gatunków są nieco skórzaste. Dodam od siebie, że jeśli tak, to w przypadku czeremchy zwyczajnej trzeba mieć na myśli najdelikatniejszą skórkę, natomiast u czeremchy późnej jest to skóra dość gruba i sztywna.
Oto porównanie (zdjęcia pochodzą z ubiegłego roku). Poniżej liście czeremchy zwyczajnej. Pod koniec lata niemal wszystkie liście na krzewie rosnącym nieopodal Średniego Stawu były tak powygryzane, zapewne przez larwy motyli, dla których gatunek ten jest rośliną żywicielską.

Czeremcha zwyczajna (Padus avium Mill.) - liście jasnozielone, eliptyczne, wydłużone, bardzo gładkie, nieco skórzaste i połyskujące, ustawione skrętolegle. Blaszka liściowa o ostro i dość płytko piłkowanych brzegach, ma długość do 12 cm i posiada do 12 nerwów bocznych.

A to są liście czeremch późnej. Chyba od razu widać różnicę, zarówno co do barwy, kształtu, a nawet grubości liści, prawda?

Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) ma liście owalne do szeroko lancetowatych, na końcu stopniowo lub nagle zaostrzone, u nasady klinowato zbiegające. Brzeg karbowano-piłkowany z ciemnoczerwonym gruczołkiem u nasady każdego ząbka. Blaszka liściowa nieco skórzasta, z wierzchu ciemnozielona i błyszcząca, od spodu jaśniejsza.

I znowu liść, a właściwie fragment spodniej strony liścia czeremchy zwyczajnej:

Czeremcha zwyczajna (Padus avium Mill.) -  na spodniej stronie liście są sinozielone, w kątach nerwów wyrastają kępki rudawych włosków. U podstawy blaszki występują 1-2, łatwo odpadające, zielonkawe gruczołki miodnikowe. Roztarte liście wydzielają silny zapach.

A tutaj wierzch liścia czeremchy późnej (amerykańskiej). Widoczne jest zupełnie inne użyłkowanie liścia

Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) -  blaszka liściowa nieco skórzasta, z wierzchu ciemnozielona i błyszcząca, od spodu jaśniejsza. Centralna wiązka przewodząca rudo owłosiona zwłaszcza za młodu i w dolnej części liścia. Występuje co najmniej 15 par nerwów bocznych.

Poniżej jesienne liście czeremch z obu gatunków:

Jesienne liście czeremchy zwyczajnej (Padus avium Mill.) i czeremchy amerykańskiej (Prunus serotina) - do samodzielnego odróżnienia :-)

I jeszcze jedno spojrzenie na mój ulubiony staw (sadzawkę?) w parku. Piękna, wysoka i smukła czeremcha rośnie tam również pomiędzy innymi drzewami. A gdzie? Wskazuje ją strzałka.
                                                         ↓

Drzewiaste formy czeremchy zwyczajnej spotkałam w Parku Nad Wartą. Niektóre są naprawdę okazałymi drzewami - tu na drugim brzegu stawu rośnie smukła czeremcha (kwitnące drzewo wypadło nieco różowawo - w prawej części zdjęcia)

Czeremcha zwyczajna (Padus avium Mill.) - drewno posiada żółtawy biel i brązowożółtą twardziel, słoje,drobne. Charakteryzuje się dobrymi właściwościami mechanicznymi: jest lekkie, a zarazem twarde i mocne, sprężyste i trwałe.

------------------------------------------------

Czeremcha zwyczajna (Padus avium Mill.) - gatunek drzewa lub dużego krzewu z rodziny różowatych.
Inne nazwy: czeremcha pospolita, śliwa kocierpka, trzemcha, czeremucha, smrodynia.
Występuje w całej Europie, Azji Mniejszej i zachodniej Syberii.
W Polsce jest rośliną pospolitą.

Pokrój - drzewo dorasta do 15 m, krzew od 0,5 do 4 m wysokości. Ma szeroką, jajowatą koronę i zwisające gałęzie. Roślina łatwo wytwarza pędy odroślowe, tworząc formę krzewiastą.

Pień - często rozrasta się na wiele pni. Kora ciemnobrązowa do czarniawej, po roztarciu wydziela nieprzyjemny zapach, zbliżony do migdałów. Pędy grube. Na rocznych pędach nieliczne białawe przetchlinki. Pączki bardzo smukłe, spiczaste, przylegające do gałązek.

Liście - jasnozielone, eliptyczne, wydłużone, bardzo gładkie, nieco skórzaste i połyskujące, ustawione skrętolegle. Blaszka liściowa o ostro i dość płytko piłkowanych brzegach, ma długość do 12 cm i posiada do 12 nerwów bocznych. Na spodniej stronie sinozielone, w kątach nerwów wyrastają kępki rudawych włosków. U podstawy blaszki występują 1-2, łatwo odpadające, zielonkawe gruczołki miodnikowe. Roztarte liście wydzielają silny zapach.

Kwiaty - białe, oszałamiająco pachnące. Na brzegach korony delikatnie ząbkowane. Zebrane są po 20-40 sztuk w stojące lub zwisające grona o długości do 15 cm. Pręciki z jasnożółtymi pylnikami.
Kwitnie w kwietniu i w maju. Kwiaty przedsłupne, owadopylne. Roślina miododajna.

Owoce - kuliste, błyszczące, czarne, słodko-gorzkie pestkowce wielkości grochu. Średnica ok. 8 mm. Po rozgnieceniu lepkie. Owoce dojrzewają we wrześniu-październiku. Nasiona rozsiewane są przez ptaki.

System korzeniowy - płytki, ale rozległy, silny i gęsto rozgałęziony, jeden z najmocniejszych spośród gatunków czeremchy. Tworzy liczne odrośla korzeniowe, które często powodują powstawanie krzewiastych form.

Jest rośliną żywicielską larw m.in. namiotnika trzmieliniaczka i paśnika jaskiniowca.
Owocami żywią się 24 gatunki ptaków, m.in. wilga, kowalik, zaganiacz, pokrzewka ogrodowa, dzwoniec oraz 11 gatunków ssaków, m.in. kuna leśna, nornik zwyczajny, niedźwiedź brunatny.
Pędy są zgryzane przez bobry, sarny i jelenie.

Wymagania glebowe - rośnie na zasobnych i głębokich, najlepiej gliniastych lub ilastych glebach.  Preferuje półcień i wilgotne stanowiska.

Roślina ozdobna - bywa sadzona w parkach i przy drogach. Stosowana w zadrzewieniach krajobrazowych na podmokłych terenach.

Roślina jadalna - owoce są jadalne, z lekkim gorzkawym posmakiem (im później zebrane, tym mniej gorzkie). Po wysuszeniu wykorzystywane są na Syberii jako składnik nalewek i przyprawa do pierogów. Czasem spożycie świeżych lekko gorzkawych owoców może wywołać zatrucie pokarmowe

Roślina lecznicza - w medycynie ludowej uznawana była za roślinę leczniczą - m.in. młode liście zawierają glikozydowe związki lotne o własnościach odkażających, bakteriobójczych, a także toksycznych dla wielu owadów. Surowcem zielarskim jest kora czeremchy (Cortex padi) pozyskiwana z młodych gałązek, razem z pąkami liściowymi. Używana była w medycynie ludowej jako środek ściągający, moczopędny i przeciwreumatyczny.

Surowiec drzewny - drewno wykorzystywane jest na niewielkie wyroby stolarskie. Posiada żółtawy biel i brązowożółtą twardziel, ma drobne słoje. Charakteryzuje się dobrymi właściwościami mechanicznymi: jest lekkie, a zarazem twarde i mocne, sprężyste i trwa


czeremcha zwyczajna - link 1, link 2, link 3,
czeremcha amerykańska, zwana późną - link 4, 

Zobacz też wpisy:
Czeremcha amerykańska, zwana późną
Czeremchy z Mojego Lasu
Kwiaty drzew - część 2

w53.265

czeremcha zwyczajna, Padus avium, czeremcha zwyczajna kwiaty zdjęcia, Padus avium jak wygląda, czeremcha zwyczajna zdjęcia opis, Padus avium zdjęcia opis, czeremcha zwyczajna chwile zachwycone, Padus avium chwile zachwycone, czeremcha amerykańska, czeremcha późna, Prunus serotina, czeremcha amerykańska wygląd liści, czeremcha późna liście zdjęcia, Prunus serotina liście obrazy, czeremcha amerykańska chwile zachwycone, czeremcha późna chwile zachwycone, czeremcha zwyczajna inne nazwy,