Barwinek pospolity

Na początku marca kiedy to odkryłam Zapomnianą Łąkę natknęłam się na niemal dywan żywo zielonych liści rozpostarty pod dużym orzechem włoskim. Wtedy nie miałam pojęcia co to za rośliny. Teraz jednak zakwitły i znalezienie ich nazwy we wszystkowiedzącym internecie było kwestią chwili - to barwinek pospolity.
Kwiaty, które sfotografowałam miały średnicę około 3 cm i rosły dziko. Co prawda teren, na którym je znalazłam niegdyś był przez kilka lat uprawiany (dzikie działki), a potem ponownie porzucony. Od tego czasu minęło już prawie dwadzieścia lat - wszystko zarosło i zdziczało, a wszelkie ślady działalności człowieka zostały zatarte. Zapomniana Łąka po części stała się niewielkim, ale gęstym lasem liściastym, głównie klonowym, a jako taka - terenem niemal niedostępnym.

Barwinek pospolity (Vinca minor L.) z rodziny toinowatych (Apocynaceae) jest jedynym gatunkiem barwinka występującym w Polsce w stanie dzikim i to dość rzadko.

Barwinek pospolity (Vinca minor L.) - w rozproszonych stanowiskach występuje niemal na całym niżu. Jest również uprawiany jako roślina ozdobna.

Barwinek pospolity (Vinca minor L.) ma kwiaty niebieskie lub jasnofioletowe o średnicy około 2,5 cm. Są one obupłciowe, wyrastają pojedynczo w pachwinach liści. Korona o rurce lejkowatej i płasko rozpostartych płatkach.

Barwinek pospolity (Vinca minor L.) zwłaszcza zimą i wczesną wiosną zachwyca świeżością zimozielonych listków. Kwitnie od marca do maja.

Barwinek pospolity (Vinca minor L.) - krzewinka tworząca cienkie, płożące się pędy płonne. Pędy kwiatowe są podniesione  do wys. 20 cm. Łodygi mogą osiągnąć nawet 1 m długości.

Kwiat barwinka pospolitego (Vinca minor L.) posiada 5 pręcików przyrośniętych do rurki korony, słupek na szczycie zgrubiały, przy nasadzie zalążni 2 żółte miodniki.  (fot. 26 kwietnia)

---------------------------------------

Barwinek pospolity (Vinca minor L.) - gatunek rośliny należący do rodziny toinowatych (Apocynaceae).
Jest jedynym gatunkiem barwinka występującym w Polsce w stanie dzikim (dość rzadko). W rozproszonych stanowiskach występuje niemal na całym niżu. W górach spotykany jest rzadziej. Jest również uprawiany jako roślina ozdobna.
Rośnie dziko w zachodniej, wschodniej, południowej i środkowej Europie, brak go w Skandynawii.

Pokrój  -  drobna, zimozielona krzewinka osiągająca wysokość do 20 cm.

Łodyga  -  łodygi zdrewniałe dołem, pokładające się i zakorzeniające. Osiągają długość do 1 m. Łodygi kwiatowe wyprostowane, wzniesione.

Liście  -  naprzeciwległe. Liście skórzaste, całobrzegie, eliptyczne, ciemnozielone i błyszczące, do 5 cm długości, krótkoogonkowe.

Kwiaty  -  niebieskie lub jasnofioletowe, obupłciowe, o średnicy około 2,5 cm, wyrastające pojedynczo w pachwinach liści. Kielich kwiatowy pięciodzielny, znacznie krótszy od korony. Korona o rurce lejkowatej i płasko rozpostartych płatkach. Pięć pręcików przyrośniętych do rurki korony, słupek na szczycie zgrubiały, przy nasadzie zalążni dwa żółte miodniki.
Kwitnie od marca do maja.

Owoce  -  dwa cylindryczne mieszki.

Roślina wieloletnia, chamefit.  Kwiaty owadopylne, zapylane przez pszczoły i motyle. Nasiona rozsiewane głównie przez mrówki (myrmekochoria). Rozmnaża się głównie wegetatywnie. Rośnie w lasach liściastych. Doskonale znosi zacienienie. Przeważnie występuje na żyznych, zasobnych w wapń i kwaśnych glebach, o odczynie pH 4,9-6,5). Często tworzy zwarte łany. Najwyższe zanotowane jego stanowiska znajdują się w Bieszczadach, gdzie sięga do wysokości 1100 m n.p.m.

Cała roślina jest lekko trująca: Zawiera wininę, pubescynę i minorynę.
Objawami zatrucia są: zmniejszenie ciśnienia krwi, zaburzenia pracy serca i oddychania.

Barwinek pospolity był objęty w Polsce częściową ochroną gatunkową na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin. Od 2014 roku nie podlega ochronie. Zagrożony ze względu na swoje walory dekoracyjne. Często jest bowiem wykopywana ze stanowisk naturalnych do uprawy jako roślina ozdobna.

Roślina ozdobna, często uprawiana. Używana jako roślina okrywowa na kobierce, obwódki, często sadzona na cmentarzach. Ma bardzo małe wymagania zarówno co do gleby jak i oświetlenia. Obok bluszczu i kopytnika najlepiej znosi zacienienie.

Barwinek pospolity - roślina lecznicza:

• Surowiec zielarski: ziela barwinka - Herba Vincae pervincae (Herba Vincae minoris, Herba Pervincae).
• Skład - zawiera alkaloidy: winkaminę, izowinkamina, perwincynę; kwas ursolowy, gorycz (wincynę), leukoantocyjanidyny, flawonoidy (robininę).
• Działanie: obniża ciśnienie krwi (hypotonicum), stosuje się go w przypadkach krwawień, stanów zapalnych błon śluzowych oraz w leczeniu egzem.
• Zbiór - od maja do sierpnia. Zebrany surowiec suszy się naturalnie, w miejscu przewiewnym i suchym
• W krajach o cieplejszym klimacie jako surowiec dla przemysłu farmaceutycznego wykorzystuje się gatunek Vinca erecta, który ma więcej tych samych substancji aktywnych.

O właściwościach leczniczych barwinka jako rodzaju roślin można poczytać tutaj.

*****************

Barwinek (Vinca L.) - rodzaj roślin z rodziny toinowatych (Apocynaceae). Należy do niego 5 gatunków występujących w Eurazji i krajach podzwrotnikowych. Gatunkiem typowym jest barwinek pospolity (Vinca major L.).

Pokrój -  krzewinki tworzące cienkie, płożące się pędy płonne i podniesione - kwiatowe do wys. 15 cm.
Liście  -  zimotrwałe, naprzeciwległe, jajowatoeliptyczne, 2-4 cm długości, nagie, skórzaste.

barwinek pospolity, Vinca minor, barwinek pospolity zdjęcia opis, Vinca minor obrazy informacje,  barwinek pospolity obrazy opis, Vinca minor zdjęcia opis, barwinek pospolity chwile zachwycone, Vinca minor chwile zachwycone, barwinek pospolity wygląd kwiaty, Vinca minor kwiaty wygląd