Trzyszcz piaskowy, chrząszcz tygrysi

Te szybko biegające chrząszcze spotkałam wielokrotnie na piaszczystych ścieżkach w Moim Lesie. Rzeczywiście, zawsze im się strasznie śpieszy, nawet gdy taszczą ofiarę. Są niewielkie, można więc je przeoczyć, ponieważ z natury lubią się kamuflować :-). Na tle piasku i drobnych kamyków nie bardzo rzucają się w oczy, ale jeśli jednak - wówczas uwagę zwracają symetryczne jasne esy floresy na pokrywach skrzydeł, których kolor określiłabym jako rdzawy lub brunatny. Chyba nigdy nie widziałam (nie zauważyłam?) żadnego z nich w locie (przefruwają na raz zaledwie kilka metrów i lądują), za to potwierdzam, że są bardzo czujne i trudno je podejść.
      Pierwszego z dwóch przedstawionych na zdjęciach osobników absolutnie nie podchodziłam, daję słowo! Po prostu akurat przykucnęłam przyglądając się czemuś na ziemi, gdy rzeczony trzyszcz wyminął mnie i zatrzymał się w odległości nieco powyżej pół metra. Odniosłam wrażenie (o, naiwna!), że ów osobnik musiał mieć "parcie na szkło", bo spędził w moim towarzystwie prawie 40 sekund. Uważasz, że to krótko? Oj, zdążyłam w tym czasie zrobić kilkanaście zdjęć. Poza tym dla trzyszcza postój trwający 10 sekund to wystarczająco długo, by odpocząć po kilkumetrowym locie lub dłuższym biegu. A biegać to on potrafi!

Trzyszcz piaskowy, trzyszcz piaskowiec (Cicindela hybrida) - chrząszcz z rodziny biegaczowatych. Osiąga 11 do 16 mm długości. 

Trzyszcz piaskowy, trzyszcz piaskowiec (Cicindela hybrida) - prowadzi dzienny tryb życia. Można go spotkać na piaszczystych ścieżkach w miejscach nasłonecznionych (12 lipca)

Trzyszcz piaskowy, trzyszcz piaskowiec (Cicindela hybrida) jest chrząszczem drapieżnym i bardzo żarłocznym. W ciągu swego życia podobno zjada ok. 400 owadów.

Trzyszcz piaskowy, trzyszcz piaskowiec (Cicindela hybrida) uchodzi za jednego z najszybciej biegającego owada na świecie W ciągu 1 sekundy potrafi pokonać nawet 60 cm.

I jeszcze pojedyncze zdjęcia innych osobników, które udało mi się sfotografować. Zaznaczam to ponieważ, być może, któryś z nich jest płci przeciwnej - na razie nie potrafię tego rozróżnić. Wiem tylko, że wszystkie samce trzyszczów (w Polsce występuje 5, a może i 7 gatunków) mają stopy przednich odnóży z trzema rozszerzonymi segmentami oraz środkowe wcięcie na szóstym sternicie (brzusznej części część segmentów ciała budujących tułów i odwłok).

Trzyszcz piaskowy, trzyszcz piaskowiec (Cicindela hybrida) posiada potężne i długie żuwaczki służące do chwytania ofiar. Żuwaczki, jak i znajdująca się nad nimi warga górna są koloru białego [12 lipca].

Trzyszcz piaskowy, trzyszcz piaskowiec (Cicindela hybrida) ma duże wypukłe oczy (dobrze widzi), jest płochliwy i bardzo szybki. W razie nagłego niebezpieczeństwa odfruwa na odległość kilku metrów, albo zwyczajnie - ucieka  [11 kwietnia]

Trzyszcz piaskowy, trzyszcz piaskowiec (Cicindela hybrida) - zdjęcie zrobione z dość dużej odległości. na powiększeniu dopatrzyłam się jednak metalicznie ciemnozielonego koloru odwłoka (pod pokrywami skrzydeł)  [11 lipca]

Dodane później

Trzyszcz piaskowy, trzyszcz piaskowiec (Cicindela hybrida) - tego osobnika sfotografowałam rok później. Pozwolił mi podejść bardzo blisko, gdyż prawdopodobnie uciął sobie drzemkę na środku ścieżki, która szłam. W ciągu tych kilku minut zrobiłam mu wiele zdjęć (10 sierpnia)

----------------------------

Trzyszcz piaskowy, trzyszcz piaskowiec (Cicindela hybrida), po angielsku tiger beetles (chrząszcz tygrysi) - gatunek drapieżnego chrząszcza z rodziny biegaczowatych (Carabidae) i podrodziny trzyszczowatych (Cicindelinae) prowadzący dzienny tryb życia.

Trzyszcz piaskowy osiąga od 11 do 16 mm długości ciała.
Ciało wysmukłe, barwy miedziano-brązowej, pokrywy skrzydeł z jasnożółtymi (kremowymi) przepaskami. Spód ciała oraz cały odwłok metalicznie zielone.
Oczy bardzo duże i silnie wypukłe.
Żuwaczki białe, potężne i bardzo długie, ostro ząbkowane, zakończone czarnymi, zaostrzonymi szpicami. Żuwaczki służą chwytania zdobyczy.
Nad żuwaczkami widoczna biała warga górna. U bardzo podobnego, lecz nieco większego (14-20 mm) trzyszcza leśnego (Cicindela sylvatica) warga górna jest czarna.
Pierwsze człony czułków słabo oszczecinione tylko w tylnej części.
Uda oraz golenie nóg koloru miedzianego, stopy zielone.
U samca penis zakrzywiony. Torebka wewnętrzna penisa z dużym ząbkiem.

Pewne odróżnienie tego gatunku od podobnego trzyszcza nadmorskiego możliwe jest tylko po budowie genitaliów samców, choć wskazuje się też na pewne różnice w owłosieniu przedniej części ciała oraz kształcie plamek na pokrywach. U trzyszcza piaskowego znajdują się tylko 1-3 szczecinki w tylnych kątach oczu, natomiast u trzyszcza nadmorskiego jest to grupa sterczących, białych szczecinek położona nad i za oczami.

Trzyszcz piaskowy jest chrząszczem drapieżnym i bardzo żarłocznym. W rankingu "10 najdoskonalszych owadzich zabójców" (czy wiarygodnym?) uplasował się na 4. pozycji wyprzedzając przedstawiciela łowikowatych (miejsce 6.).

Image czatuje w zasadzce na swoją ofiarę (owady) i ściga ją. Chwyciwszy zdobycz żuwaczkami, zatrzymuje się. Zjadając upolowanego owada jednocześnie oblewa go swoimi sokami trawiennymi, rozpuszczającymi tkanki.
Pokarm - drobne owady: mrówki, pająki, młode prostoskrzydłe, także latające np. muchówki. W ciągu swego życia trzyszcz może zjeść około 400 owadów.
Larwy polują z zasadzki, czyhając na ofiary (drobne owady) z rozwartymi żuwaczkami w wygrzebanej przez siebie pionowej norce. Łapią przechodzącego obok owada i wciągają do norki, gdzie go rozszarpują.
 
Uchodzi za jednego z najszybciej biegającego owada na świecie (nawet 60 cm/s, ok. 2 km/h). Lata w razie konieczności i tylko na krótkie dystanse (kilka metrów).

Podchodzącego człowieka chrząszcz zauważa z odległości około 2-3 metrów reagując szybką ucieczką.

Siedliska - trzyszcz piaskowy występuje w nasłonecznionych, słabo porośniętych miejscach. Najbardziej odpowiadają mu siedliska piaszczyste i suche, gdyż stanowią one optymalne środowisko rozwoju larw. Pospolity na śródpolnych drogach, piaszczystych ścieżkach i wydmach.

Pora aktywności - najczęściej popołudniami w czasie pogodnych i ciepłych dni. By wyruszyć na łowy chrząszcz musi osiągnąć temperaturę min. 28 stopni C (optymalnie 35-37 stopni). W dni pochmurne i chłodne trzyszcz chroni się w wykopanej norce o głębokości ok. 5 cm.

Czas występowania - od początku wiosny do późnej jesieni.


Poniżej zestawienie kilku gatunków trzyszczy - pierwsze cztery występują również w Polsce. 

W Polsce stwierdzono występowanie 5 gatunków, wszystkie z podrodzaju Cicindela s. str..  Na rysunku widocznych jest 6 gatunków, ale tylko pierwsze 4 (te największe) występują w naszym kraju: 1/ trzyszcz polny (Cicindela campestris), 2/ trzyszcz piaskowy (Cicindela hybrida), 3/ trzyszcz leśny (Cicindela sylvatica), 4/ trzyszcz górski (Cicindela sylvicola). 
Piąty gatunek występujący w Polsce to trzyszcz nadmorski (Cicindela maritima)               (źródło)

*************

Cicindela – rodzaj chrząszczy z rodziny biegaczowatych i podrodziny trzyszczowatych. W języku polskim funkcjonuje nazwa trzyszcz dla chrząszczy z tego rodzaju.
Przedstawiciele tego rodzaju zamieszkują Europę, Azję, Afrykę, Amerykę Północną i Południową.
W Europie występuje około 30 gatunków.
W Polsce stwierdzono występowanie 5 gatunków, wszystkie z podrodzaju Cicindela s. str.. Są to:

• trzyszcz polny (Cicindela campestris)  - 12-16 mm długości, zielony
• trzyszcz piaskowy (Cicindela hybrida) - 11-16 mm długości, brunatny 
• trzyszcz leśny (Cicindela sylvatica)  -  14-20 mm długości, ciemnobrązowy
• trzyszcz górski (Cicindela sylvicola) - 14-15 mm długości, brązowy z z zielonawym, metalicznym połyskiem.
• trzyszcz nadmorski (Cicindela maritima)  - 10-14 mm długości, brązowo-czerwony (wygląd)

Trzyszcze to chrząszcze średniej wielkości, zdolne do lotu. Dorosłe owady są aktywnymi drapieżnikami polującymi za dnia. Preferują stanowiska nasłonecznione i rzadko porośnięte.
Głowa wyposażona w duże kuliste oczy, przez to jest co najmniej tak szeroka jak przedplecze (lub szersza). Nadustek szerszy niż odległość między czułkami.
Pokrywy (zmieniona i stwardniała pierwsza para skrzydeł) pozbawione rzędów, zwykle ciemne z jaśniejszymi plamami.
Samce z trzema rozszerzonymi segmentami stóp przednich odnóży i środkowym wcięciem na szóstym sternicie.
Larwy (również drapieżne) żyją w tunelach wykopanych w glebie o przeciętnej głębokości 30-70 cm(!). Przepoczwarczają się zwykle po 1-2 latach.

źródło1, źródło 2, źródło 3

71 825

trzyszcz piaskowy, trzyszcz piaskowiec, Cicindela hybrida, tiger beetles, chrząszcz tygrysi, chrząszcz z białym wzorkiem, trzyszcz piaskowy opis zdjęcia, Cicindela hybrida zdjęcia opis