22 maja 2015

Orliki z Łąki Zapomnianej


Nie łudzę się, że orliki (prawdopodobnie pospolite), które odkryłam na Łące Zapomnianej wyrosły tam same, ponieważ ćwierć wieku temu spory fragment tego nieużytku był uprawiany w ramach nieoficjalnych ogródków działkowych. Być może ktoś posadził kolorowe orliki, które odradzają się co roku - teraz na niewielkiej polance otoczonej gęstwiną drzew. Dzikie, czy zdziczałe - to nieważne. Wspaniale, że są i że udało mi się odnaleźć tak piękne rośliny, które dotąd podziwiałam jedynie na zdjęciu.
Niemal każdej roślinie "towarzyszył" chmiel, którego młode pędy malowniczo owijają się wokół łodyg orlików, by wspiąć się ku słońcu. Fotując kilka rozproszonych wśród pokrzyw(!) roślin mogę z satysfakcją potwierdzić, że orlik rzeczywiście jest postrachem ślimaków - nie rozdeptałam żadnego  :-) .

Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) - gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych. Pochodzi z Europy i z Afryki Północnej. Występuje również w stanie dzikim w Polsce, jest niezbyt pospolity.
To ten sam kwiat co na zdjęciu nr 1, tyle że sfotografowany dzień później.
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) - w Polsce nie jest zbyt często spotykany. Rośnie na rozproszonych stanowiskach zarówno na niżu, jak i w górach. Pochodzi też od niego wiele mieszańców uprawianych jako rośliny ozdobne.
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) obecnie jest objęty częściową ochroną gatunkową. W latach 1957-2014 znajdował się pod ochroną ścisłą.
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) - pąk kwiatowy
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) - kwiat w typowym dla gatunku, fioletowym (fioletowoniebieskim) kolorze
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) - do jego siedlisk należą widne lasy liściaste i niezbyt wilgotne zarośla. Dobrze czuje się na glebach żyznych. Lubi stanowiska półcieniste lub słoneczne.
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) - kwiaty osadzone są na długich szypułkach, z właściwą dla orlików hakowato zagiętą ostrogą. 
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) - okwiat złożony z pięciu części bezostrogowych i pięciu zaopatrzonych w ostrogi. Części kielicha długości do 2,5 cm, szybko opadają.
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) - płatki korony długości do 3 cm. Wewnątrz kwiatu 5-6 owłosionych słupków i liczne, również owłosione pręciki.
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) ma kwiaty zwieszone na długich szypułkach, zwykle po kilka na łodydze.
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) - pąki kwiatowe w różnym stadium rozwoju oraz liście łodygowe
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) - kwitnie między majem a lipcem. Kwiaty zapylane są przeważnie przez trzmiele.
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) skutecznie odstrasza ślimaki od obgryzania roślin rosnących w jego sąsiedztwie.
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) -
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) - łodyga jest owłosiona, czasem gruczołowato, o skąpym ulistnieniu; zwykle rozgałęziona, osiąga wysokość do 1 m (najczęściej od 30 do 60 cm).
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) - gatunek wykazujący dużą zmienność, niektóre źródła wyróżniają liczne podgatunki. W naturze kwiaty orlików są fioletowe, bardzo rzadko białe lub różowe.
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) - dawniej miał duże znaczenie jako roślina lecznicza (działanie moczopędne i żółciopędne). Nie można jej jednak stosować jako domowego leku, gdyż jest lekko trująca. Spożycie ziela może powodować odurzenie, biegunkę i problemy z oddychaniem.
Kwiat orlika pospolitego (Aquilegia vulgaris L.) - fot. 18 maja
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) - ten sam kwiat dzień później
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) - liście podwójnie trójsieczne, odziomkowe na długich ogonkach lub trójwrębne, brzegiem karbowane, od spodu sinawe. Liście łodygowe mniejsze, o krótkich ogonkach, słabo wcinane.
Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) wytwarza dwa rodzaje liści: przyziemne - długoogonkowe, o trzyklapowych odcinkach (na zdjęciu), i łodygowe - mniejsze, z krótkimi ogonkami.


--------------------------------


Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) - gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych. Pochodzi z Europy i z Afryki Północnej. Występuje również w stanie dzikim w Polsce, jest niezbyt pospolity. Rośnie na rozproszonych stanowiskach zarówno na niżu, jak i w górach, najwyżej sięga w Tatrach. Pochodzi też od niego wiele mieszańców uprawianych jako rośliny ozdobne.
Od 2014 roku roślina jest objęta w Polsce częściową ochroną gatunkową. W latach 1957–2014 znajdowała się pod ochroną ścisłą. Z powodu swoich ładnych kwiatów orlik bywa zrywany i przesadzany do ogródków przydomowych. Wiele jego stanowisk znajduje się w parkach narodowych.

Łodyga  -  zwykle rozgałęziona, osiąga wysokość do 1 m, ale najczęściej od 30 do 60 cm. Owłosiona, czasem gruczołowato, o skąpym ulistnieniu.

Liście  -  podwójnie trójsieczne, odziomkowe na długich ogonkach lub trójwrębne, brzegiem karbowane, od spodu sinawe. Liście łodygowe mniejsze, o krótkich ogonkach, słabo wcinane.

Kwiaty  -  fioletowe (bardzo rzadko w naturze białe lub różowe - oddzielne podgatunki), osadzone są na długich szypułkach, z właściwą dla orlików hakowato zagiętą ostrogą. Okwiat złożony z pięciu części bezostrogowych i pięciu zaopatrzonych w ostrogi. Części kielicha długości do 2,5 cm, szybko opadają. Płatki korony długości do 3 cm. Wewnątrz kwiatu 5-6 owłosionych słupków i liczne, również owłosione pręciki.
Kwitnie między majem a lipcem. Kwiaty zapylane są przeważnie przez trzmiele.

Owoc - mający długość ok. 3 cm mieszek z dzióbkiem, zawierający czarne i lśniące nasiona.

Korzeń - krótkie i grube kłącze.

Bylina, hemikryptofit.
Cała roślina jest lekko trująca. Przy doustnym spożyciu powoduje odurzenie, omdlenia, zwężenie źrenic, biegunkę i trudności w oddychaniu.

Siedliska - widne lasy liściaste i niezbyt wilgotne zarośla. Dobrze czuje się na glebach żyznych. Lubi stanowiska półcieniste lub słoneczne.

  • Roślina ozdobna – świetnie nadaje się na kwiat cięty czy bylinę rabatową. W ogrodach rzadko jednak uprawia się typową formę gatunku, zazwyczaj uprawiane są jego kultywary i mieszańce o kwiatach w kolorze białym, różowym, karmazynowym, purpurowym
  • Roślina lecznicza: Ziele orlika – Herba Aquilegiae zawiera alkaloidy (magnoflorynę) oraz kumarynę i glikozyd nitrylowy. Dawniej był wykorzystywany w lecznictwie ludowym, obecnie tylko w homeopatii.
  • Orlik jest naturalnym repelentem – skutecznie odstrasza ślimaki od obgryzania roślin rosnących w jego sąsiedztwie.
  • Kiedyś robiono z tej rośliny płyn ściągający.

Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od łacińskiego słowa aquila – orzeł, ponieważ ostroga orlika przypomina szpon orła.
Gatunek wykazujący dużą zmienność, niektóre opracowania wyróżniają liczne podgatunki:
  • Aquilegia vulgaris L. subsp. vulgaris – podgatunek typowy,
  • Aquilegia vulgaris L. subsp. ballii (Litard. & Maire) Dobignard,
  • Aquilegia vulgaris L. subsp. cossoniana (Maire & Sennen) Dobignard,
  • Aquilegia vulgaris L. subsp. dichroa (Freyn) T. E. Díaz,
  • Aquilegia vulgaris L. subsp. hispanica (Willk.) Heywood,
  • Aquilegia vulgaris L. subsp. nevadensis (Boiss. & Reut.) T. E. Díaz,
  • Aquilegia vulgaris L. subsp. paui (Font Quer) O. Bolòs & Vigo.

Uprawiany jest głównie ze względu na ładne kwiaty. Po przekwitnięciu staje się nieozdobny, dlatego też sadzi się go zazwyczaj w towarzystwie innych roślin. Jest łatwy w uprawie, całkowicie mrozoodporny. Najlepiej rośnie na lekkiej, przepuszczalnej i próchnicznej glebie i na stanowisku słonecznym. Rozmnaża się go przez podział kępy lub z nasion wysiewanych jesienią lub wiosną. W celu otrzymania osobników o tych samych cechach co odmiana, roślinę należy rozmnażać przez podział rozrośniętych kęp.

Orlik (Aquilegia L.) - rodzaj roślin zielnych z rodziny jaskrowatych. Obejmuje ok. 70 gatunków występujących w strefie klimatu umiarkowanego na półkuli północnej, przeważnie na obszarach górskich. Gatunkiem typowym jest orlik pospolity (Aquilegia vulgaris L.) - zarazem jedyny rodzimy przedstawiciel tego rodzaju we florze polskiej. Wiele gatunków oraz ich mieszańców i odmian uprawnych jest uprawianych jako ogrodowe rośliny ozdobne.

źródło 1, źródło 2

.25.7..

orlik kwiat, orlik roślina, orlik pospolity, Aquilegia vulgaris, piękny kwiat z kolcami, orlik roślina chroniona, orlik pospolity zdjęcia opis, Aquilegia vulgaris zdjęcia opis, orlik pospolity chwile zachwycone, Aquilegia vulgaris chwile zachwycone, wysoki kwiat zwisający z kolcami, kwiat z ostrogami orlik,

7 komentarzy:

  1. Ten sam kwiat dzień później! Aniko, ta informacja wiele mówi o dokładności Twoich poszukiwań i fotografowania:) Ładny kwiat, niebanalny, a zdjęcia jak zwykle świetne. Zazdroszczę umiejętności przekonywania aparatu do robienia dobrych, ostrych zdjęć. Ten mój mało kiedy słucha się mnie. Zupełnie nie wiem jak z nim rozmawiać...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuje bardzo, ale z tym posłuszeństwem aparatu mnie także ciągle nie jest po drodze. Słońce i chmury oraz zarośla bawią się ze mną w berka. Dziś zrobiłam kilkadziesiąt zdjęć i żadne nie jest nawet jako takie. Łączę się w bólu i pozdrawiam Cię, Krzysztofie :-)

      Usuń
    2. Pocieszyłaś mnie wielce, Aniko :-) Dobrej nocy dla Ciebie, nocny marku.

      Usuń
  2. Cudowne zdjęcia, aż się serducho raduje, gdy na nie patrzę! :) Można by śmiało zilustrować jakiś atlas roślin (czy owadów) Twoimi zdjęciami :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Bardzo Ci dziękuję za miłe słowa. Ten blog pomału staje się po trochu atlasem, po trochu kroniką upamiętniającą rośliny i miejsca, których już nie ma lub znikną za chwilę. Pozdrawiam :-)

      Usuń
  3. Bardzo lubię orliki, są wdzięczne i prześliczne. Rozsiewają się same i często usuwam nadmiar siewek. Nasionka niesione wiatrem kiełkują też na okolicznych łąkach. Udało Ci się zrobić piękne zdjęcia.
    Cieplutko pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Pięknie musi być nie tylko w twoim ogrodzie, Ewo, ale i na okolicznych łąkach, skoro rosną tam orliki. Twoje odmiany są bardzo efektowne, w naturze z pewnością wyglądają jeszcze piękniej. Bardzo dziękuję za odwiedziny i pozdrawiam

      Usuń