28 lipca 2020

Kruszczyk błotny (Epipactis palustris)

Nadchodził zmierzch, a przynajmniej cienie zagarniały coraz większe połacie ogrodu botanicznego, gdy zupełnie niespodziewanie zauważyłam stanowisko kruszczyka błotnego, akurat pięknie oświetlone ostatnimi słonecznymi smużkami. Poświęciłam mu, rzecz jasna, całą swoją uwagę, dopóki ostatecznie nie zgasły ostatnie iskierki światła. Pewnie było to właśnie te najlepsze pięć minut kruszczyka, na których uwiecznienie musiało mi wystarczyć niespełna osiem.

Kruszczyk błotny (Epipactis palustris (L.) Crantz) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny storczykowatych  [4 lipca]

kruszczyk błotny (Epipactis palustris)   

kruszczyk błotny (Epipactis palustris)   

kruszczyk błotny (Epipactis palustris)   

kruszczyk błotny (Epipactis palustris)   

kruszczyk błotny (Epipactis palustris)   

kruszczyk błotny (Epipactis palustris)   

kruszczyk błotny (Epipactis palustris)   

kruszczyk błotny (Epipactis palustris)   

kruszczyk błotny (Epipactis palustris)   

kruszczyk błotny (Epipactis palustris)   


Nazwa "kruszczyk błotny" jest mi bardzo dobrze znana. Ileż to razy w ciągu ostatnich dwóch lat, chodząc po alpinarium zerkałam na tabliczkę z tą nazwą i... irytowałam się, bo niczego nie mogłam wypatrzyć. Za to obok rośnie "kępa" uroczych rojowników (link), które do dziś nie doczekały się swojej tabliczki.
Dopiero w tym roku za czerwoną tabliczką z nazwą gatunkową (oznaczającą gatunek chroniony, rzadki lub wymierający) zauważyłam wznoszące się ulistnione pędy - najpierw niepozorne, a ostatnio - proszę, sami spójrzcie jakie duże (na czas fotografowania usunęłam tabliczkę).

kruszczyk błotny (Epipactis palustris)   7 lipca

kruszczyk błotny (Epipactis palustris)   

kruszczyk błotny (Epipactis palustris)   

Nie bardzo jestem w stanie wytłumaczyć dlaczego trzy dni później fotografowane kruszczyki z alpinarium dopiero rozwijały kwiaty, podczas gdy znacznie większe stanowisko tych kruszczyków umiejscowione w głębi ogrodu, których zdjęcia tu przedstawiam, 7 lipca jednogłośnie obwieściło mi koniec kwitnienia - niemal wszystkie kwiaty przekwitły, zatem, jak dla mnie, rośliny nie nadawały się już do fotografowania.
Tym większa jest moja satysfakcja, że zdążyłam przeprowadzić sesję w odpowiednim momencie :-)

Swoją drogą wyrażę tu swój podziw dla wiedzy i troski pracowników ogrodu, którzy wiedzą jak zadbać o rośliny, jakie stworzyć im warunki rozwoju. Ja tego nie potrafię. Zakupiona przeze mnie mięta w doniczce czy hodowana komarnica po bardzo krótkim czasie mojej opieki karłowacieje! Bukszpan usechł, liście pelargonii zmarniały, choć w zeszłym roku ukorzeniły się i jako tako rozrosły.
A w Botaniku, wiele obserwowanych przeze mnie roślin, z roku na rok wygląda lepiej, stają się większe i dorodniejsze. Myślę, że podobnie było z kruszczykiem w alpinarium - potrzebował dużo czasu, by poczuć się u siebie i wyrósł na piękną roślinę, której nie da się już przeoczyć.


kruszczyk błotny (Epipactis palustris)   14 lipca




-----------------------------------




Kruszczyk błotny (Epipactis palustris (L.) Crantz) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny storczykowatych (Orchidaceae).

Występuje w Europie, z wyjątkiem dalekiej północy, na wysokości 0-2000 m n.p.m..
W Polsce, podobnie, jak i w środkowej Europie roślina dość rzadka. Rozpowszechniona jest natomiast na wschód od Polski.

Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Jej liczebność maleje wskutek osuszania podmokłych terenów.

Jest to najwyższy z naszych kruszczyków.

Łodyga - wzniesiona, obła, pojedyncza i nie rozgałęziająca się, o wysokości najczęściej 30-60 cm, cała miękko i gęsto owłosiona. Dołem zielona, górą czerwonawa lub brązowa. Górne międzywęźla niewiele dłuższe od pozostałych. Wyrasta z podziemnego kłącza o długich międzywęźlach.

Liście - o kształcie podługowato-lancetowatym, ostre lub krótko zaostrzone, na brzegu owłosione, w dotyku szorstkie. Liczne liście wyrastają spiralnie na łodydze i mają czerwonawe unerwienie.

Kwiaty - zebrane w luźne grono zawierające 8-15 kwiatów z drobnymi przysadkami na górnej części bezlistnej łodygi. Kwiaty duże, bez zapachu. Okwiat z zewnątrz brunatnozielony, wewnątrz białawy, lekko zaróżowiony. Działki okwiatu tępe, lub krótko zaostrzone, nagie, lub tylko słabo owłosione. Warżka biała z czerwonymi żyłkami. Jej przedni człon jest okrągłego kształtu i ruchomy, oddzielony dużym wcięciem. Człon nasadowy jest płaski i posiada 2 trójkątne łatki. Szypułka kwiatowa silnie owłosiona.
Kwitnie - od czerwca do lipca lub od końca czerwca końca sierpnia.

Kruszczyk błotny jest gatunkiem mało zmiennym morfologicznie. Niewielka zmienność dotyczy tylko ubarwienia kwiatów, które mogą mieć kolor od ciemnoczerwonego po prawie zielony.

Siedlisko - rośnie na torfowiskach niskich i źródliskowych, wilgotnych łąkach, w dolinach wydmowych, czasami na obrzeżach lasów. Występuje na niżu i w niższych położeniach górskich.
Preferuje gleby wapienne.

Tworzy mieszańce z kruszczykiem rdzawoczerwonym (Epipactis atrorubens).


2 komentarze:

  1. Ja również podziwiam ogrodników, co potrafią zatroszczyć się o rośliny. :) Boskie zdjęcia, zachwycające i pełne magii! Roślinę widzę pierwszy raz, absolutna piękność. Nawet mnie jakoś śmieszy i też bardzo podoba. Chciałabym zobaczyć na żywo tę piękność. No czuć jak bardzo kochasz rośliny. Pozdrawiam )))

    OdnowionaJa

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję, Agnieszko. Niejednokrotnie podkreślasz, że na moich zdjęciach widać mój podziw i zachwyt względem fotografowanych roślin i... chyba przyznam Ci rację. Zwykle patrzę na swoje zdjęcia bardzo krytycznie pod względem technicznym i wiem, że nadal jest czego się czepiać, ale czasem oglądając zapomniane już zdjęcia, daję się zaskoczyć pewnym ich urokiem, nastrojem, niemal emocją. O takie ukazywanie świata właśnie mi chodzi. Miło, że dostrzegasz te moje próby. Pozdrawiam :-)

      Usuń