9 października 2020

Szarłat zwisły (Amaranthus caudatus)

Kto może zapewnić ciepłe i słoneczne stanowisko, niechaj sadzi szarłat zwisły w swoim ogrodzie. Roślinę nie tylko ładną, barwną, wręcz dekoracyjną, ale i bardzo wartościową pod względem odżywczym. Dokładniej chodzi o nasiona. Wyobraźcie sobie, że niemal do końca XV w. szarłaty zwisły oraz wyniosły były uprawiane przez ludy zamieszkujące środkową i południową Amerykę. Nasiona amarantusa stanowiły jedno z głównych źródeł pożywienia. 
Gdyby nie makabryczny przepis na świąteczne ciastka ("zmieszaj nasiona szarłatu z krwią ludzką"), roślina ta nie zostałaby zapomniana na setki lat.

Szarłat zwisły, szarłat ogrodowy (Amaranthus caudatus L.) – gatunek rośliny z rodziny szarłatowatych. 

Szarłat zwisły (Amaranthus caudatus)  1 sierpnia

Szarłat zwisły (Amaranthus caudatus)    

A tu szarłat zwisły w wersji białej.

Szarłat zwisły (Amaranthus caudatus)    1 sierpnia

Szarłat zwisły (Amaranthus caudatus)    

Szarłat zwisły (Amaranthus caudatus)  5 września

Szarłat zwisły (Amaranthus caudatus)  5 września

Szarłat zwisły (Amaranthus caudatus)

Szarłat zwisły (Amaranthus caudatus)  3 września

Szarłat zwisły (Amaranthus caudatus)    

Szarłat zwisły (Amaranthus caudatus)    

Szarłat zwisły (Amaranthus caudatus)    

Szarłat zwisły (Amaranthus caudatus)    

Szarłat zwisły (Amaranthus caudatus)    

Szarłat zwisły (Amaranthus caudatus)  21 września

Szarłat zwisły (Amaranthus caudatus)    

Szarłat zwisły (Amaranthus caudatus)    

Szarłat zwisły (Amaranthus caudatus)    





-----------------------------------------




Szarłat zwisły, szarłat ogrodowy (Amaranthus caudatus L.) – gatunek rośliny z rodziny szarłatowatych.

Roślina nie jest znana ze stanowisk naturalnych.
Uznaje się, że pochodzi z Ameryki Środkowej lub Południowej. 
Obecnie uprawiany jest w Ameryce i Europie oraz w niektórych regionach Azji i Afryki.
Wcześniej rozpowszechniony został jako roślina ozdobna na całym świecie z wyjątkiem strefy klimatu umiarkowanego chłodnego i arktycznego.

Pokrój - roślina jednoroczna o umiarkowanie rozgałęziającym się pędzie (za młodu nieco owłosionym w górnej części), z wiekiem roślina naga. Osiąga od kilkudziesięciu cm do 1,5 m wysokości (rzadko do 2,5 m).

Liście - na ogonkach krótszych od blaszki, ta jajowatorombowata do szeroko lancetowatej, o długości 5-15 cm i szerokości 2-10 cm. Blaszka całobrzega, u nasady zbiegająca, na szczycie ostra lub stępiona.

Kwiaty - drobne, zebrane w tęgie, zwisające kłosy, tworzące wiechy złożone. Kwiatostany barwy czerwonej, fioletowej, białej, rzadziej zielonej lub żółtej. Kwiaty wsparte równowąskimi lub lancetowatymi przysadkami. Okwiat z 5 błoniastych listków o długości 1,5-2,5 mm, na szczycie ostrych lub stępionych. Słupek na szczycie z rozpostartymi lub odgiętymi trzema znamionami. W szczytowych częściach kwiatostanów skupione są kwiaty męskie, składające się z okwiatu i 5 pręcików.

Owoce - szerokojajowata lub kulistawa torebka o długości 1,5–2,5 mm tkwiąca w trwałym okwiecie. Nasiono ciemnobrązowe, czarnobrązowe lub jaśniejsze – żółtawobiałe, kształtu soczewkowatego do kulistego o średnicy nieco ponad 1 mm. Powierzchnia nasiona gładka lub z rzadka punktowana


Szarłat zwisły razem z szarłatem wyniosłym były uprawiane przez ludy zamieszkujące środkową i południową Amerykę, gdzie stanowiły jedno z głównych źródeł pożywienia.

Na skutek odkrytych właściwości odżywczych nasion szarłatu, m.in. wyjątkowo wysokiej zawartości egzogennego aminokwasu – lizyny, w drugiej połowie XX w. powrócono do uprawiania szarłatu jako rośliny jadalnej. 
Wysoka zawartość białka i brak glutenu czyni nasiona szarłatu atrakcyjnym pożywieniem, szczególnie dla wegetarian i osób chorych na celiakię


Więcej informacji w Wikipedii
link,


szarłat zwisły, szarłat ogrodowy, Amaranthus caudatus, szarłat zwisły zdjęcia informacje, szarłat ogrodowy kwiaty liście, Amaranthus caudatus właściwości, 



10 komentarzy:

  1. Imponująco wygląda i rzeczywiście może być ozdobą ogrodów.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Niestety, nie wiem w jakich warunkach ta roślina osiąga 1,5 m wysokości (może w miejscu naturalnego występowania?) Rośliny, które fotografowałam miały maksymalnie 70 cm wysokości. Ale i tak rzucały się w oczy z tymi efektownymi kwiatostanami i kontrastującymi liśćmi.

      Usuń
  2. W przyszłym roku zamierzam założyć ognistą rabatę. Myślę, że szarłat też by do niej pasował.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Pewnie, że tak. Podobne kolory ma również szkarłatka jagodowa (opisałam ją na blogu), ale uważaj z nią, bo jest ekspansywna.

      Usuń
  3. potwierdzam - ładna roślina, Nasion nie jadam, z lenistwa, ale pewnie zacznę po takiej rekomendacji jak twoja

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nasiona szarłatu (pod nazwą amarantus) można kupić - w smaku przypominały mi ryz preparowany (ale może właśnie zostały jakoś spreparowane do sprzedaży).

      Usuń
  4. Roślina bardzo dekoracyjna i z jakim potencjałem odżywczym.

    OdpowiedzUsuń