29 czerwca 2014

Różowa piramida - wierzbówka kiprzyca

Wierzbówka kiprzyca (Chamaenerion angustifolium)
Jej różowe kwiaty wypatrzyłam poprzez trzciny i zarośla porastające brzeg Małego Stawu. W pierwszej chwili pomyślałam o wierzbownicy kosmatej, ale w tym roku jeszcze nie widziałam jej kwitnącej. Poza tym kwiaty i pąki ułożone w kształt wysokiej piramidy - coś tu nie pasowało. Przyjrzałam się kwiatom - były jednak inne niż u wierzbownicy kosmatej: płatki węższe, a pomiędzy nimi ciemniejsze działki kielicha, dłuższe pręciki i bardziej okazały słupek. Wierzbówka kiprzyca to piękna, smukła i dekoracyjna roślina - kilkanaście okazów zdobiło fragment brzegu stawu. Na niektórych zdjęciach widoczne są suche zeszłoroczne łodygi - są charakterystyczne, zatem nawet w innych porach roku można rozpoznać jej stanowisko.

Wierzbówka kiprzyca (Chamaenerion angustifolium) przez wielu botaników klasyfikowana jako wierzbownica kiprzyca (Epilobium angustifolium L.) z rodziny wiesiołkowatych
Kwiaty wierzbówki kiprzycy (Chamaenerion angustifolium) zebrane są w długie, szczytowe, luźne, piramidalne grona. Działki kielicha czerwonawe, długości niemal równej płatków korony.
Stanowisko wierzbówki kiprzycy (Chamaenerion angustifolium) nad Małym Stawem. Wierzbówka kiprzyca jest rośliną wskaźnikową gleb próchnicznych.
Do prawidłowego rozwoju wierzbówka kiprzyca (Chamaenerion angustifolium) wymaga podłoża bogatego w związki azotu.
Kwiaty wierzbówki kiprzycy (Chamaenerion angustifolium) wyrastają w szczytowym gronie. Płatki korony różowoczerwone z lekkim fioletowym odcieniem, szerokie, płytko wycięte na szczycie lub ucięte. 
Wierzbówka kiprzyca (Chamaenerion angustifolium) - szyjka słupka z czterołatkowym znamieniem, zwykle odgięta. 
Kwiaty wierzbówki kiprzycy zakwitają stopniowo od dołu ku górze łodygi. W tle widoczne są uschnięte, zeszłoroczne pędy. Roślina dorasta do wysokości 50-150(200) cm. Nasiona rozsiewane są przez wiatr.
Liście wierzbówki kiprzycy (Chamaenerion angustifolium) są lancetowate do podłużnie eliptycznych, miękkie, siedzące lub krótkoogonkowe, z zaostrzonymi nasadami i końcami, o szerokości ponad 1 cm. Pod spodem są jaśniejsze i mają wystające unerwienie boczne.
Wierzbówka kiprzyca (Chamaenerion angustifolium) - kwitnie od czerwca do sierpnia lub września.
Wierzbówka kiprzyca (Chamaenerion angustifolium) - kwiaty mają średnicę od 2 do 4 cm
Kwiaty wierzbówki kiprzycy (Chamaenerion angustifolium) posiadają krótki paznokieć i przeważnie są różnej wielkości (kwiaty słabo grzbieciste). Pręciki pozornie w jednym okółku.
Szczyt grona kwiatowego wierzbówki kiprzycy (Chamaenerion angustifolium) ze stopniowo dojrzewającymi pąkami. Kwiaty zapylane są przez błonkówki. Roślina miododajna i lecznicza.
Siedliskiem wierzbówki kiprzycy (Chamaenerion angustifolium) są lasy (głównie iglaste), skraje lasów, polany, przydroża, rowy, łąki. Roślina często tworzy duże i niemal jednogatunkowe łany.




----------------------------





Wierzbówka kiprzyca (Chamaenerion angustifolium), przez wielu botaników klasyfikowana jako wierzbownica kiprzyca (Epilobium angustifolium L.) – gatunek rośliny należący do rodziny wiesiołkowatych (Onagraceae). Jednak według Krytycznej listy roślin naczyniowych Polski należy do oddzielnego rodzaju wierzbówka (Chamaenerion)

Zasięg występowania - okołobiegunowy, występuje w Ameryce Północnej, Azji i w Europie, w górach po piętro alpejskie. W Polsce jest rośliną pospolitą, zarówno na niżu, jak i w górach.

Łodyga  -  z kłącza wyrastają liczne łodygi o wysokości 50-150 cm (w sprzyjających warunkach nawet 2 m). Są one prosto wzniesione, obłe, pojedyncze lub rozgałęzione, nagie i często czerwono zabarwione.

Liście  -  ulistnienie skrętoległe, liście lancetowate do podłużnie eliptycznych, miękkie, siedzące lub krótkoogonkowe, z zaostrzonymi nasadami i końcami, o szerokości ponad 10 mm. Pod spodem są jaśniejsze i mają wystające unerwienie boczne. Posiadają wyraźny nerw brzeżny, a nerwy boczne wychodzą od głównego pod niemal prostym kątem. Górne liście przechodzą w przysadki.

Kwiaty - wyrastają w szczytowym gronie, mają średnicę 2-4 cm. Płatki korony różowoczerwone z lekkim fioletowym odcieniem, szerokie, płytko wycięte na szczycie lub ucięte, z krótkim paznokciem i przeważnie różnej wielkości (kwiaty słabo grzbieciste). Działki kielicha owłosione, czerwonawe, prawie długości płatków korony. Szyjka słupka z czterołatkowym znamieniem, zwykle odgięta. Pręciki pozornie w jednym okółku. Kwiaty przedprątne zapylane są przez błonkówki.
Kwitnie od czerwca do sierpnia lub września. Kwiaty zakwitają stopniowo od dołu ku górze łodygi.

Owoc - bardzo krótko owłosiona, równowąska torebka o klapach skręcających się przy otwarciu. Nasiona bardzo liczne, gładkie, z białym puchem. Owoc w kształcie brązowawej kapsuły otwartej z obydwu stron, z których wydobywają się dojrzałe, owalnego kształtu nasiona.
Nasiona rozsiewane przez wiatr.

Korzenie - krótkie, czołgające się kłącze, które wytwarza liczne, mięsiste rozłogi z wydłużonymi międzywęźlami. Kłącze okryte jest mięsistymi, białymi, skrętolegle ustawionymi łuskami.

Bylina, hemikryptofit. Roślina miododajna.

Siedliska - lasy, głównie iglaste, skraje lasów, polany, przydroża, rowy, łąki. Często tworzy duże i niemal jednogatunkowe łany.
Roślina wskaźnikowa gleb próchnicznych, azotolubna. W górach występuje aż po piętro kosówki, na niektórych halach tatrzańskich tworzy duże łany. Rośnie zarówno na podłożu granitowym, jak i na wapieniu.

Wierzbówka kiprzyca jako roślina lecznicza

Surowcem leczniczym są części nadziemne. Wierzbówka kiprzyca zawiera: taniny, kleje roślinne, pektyny, potas, beta-sitosterol oraz bioflawonoidy. Wiele wskazuje na to, że rośliny o dużej zawartości fitosteroli, jak wierzbownica drobnokwiatowa i wierzbówka kiprzyca, będą w najbliższych latach ważnym surowcem do poszukiwań leków przeciwko schorzeniom stercza (link)

Wierzbówka kiprzyca posiada właściwości ściągające oraz uśmierzające. Dzięki tym właściwościom zioło stosuje się w leczeniu rozwolnień, nadmiernego śluzu w organizmie, zapalenia okrężnicy oraz w leczeniu jelita wrażliwego. Z wierzbówki kiprzycy przygotowuje się maści, które są stosowane w celu łagodzenia problemów skórnych u dzieci. Zioło to jest z powodzeniem stosowane w Austrii oraz w Niemczech w leczeniu problemów związanych z prostatą.
Młode liście zioła są zbierane wiosną i latem, natomiast kłącza wczesną wiosna lub na jesieni. Liście dodaje się do wszelkiego rodzaju sałatek. Natomiast po ich ususzeniu i poddaniu procesowi fermentacji, przyrządza się z nich zieloną herbatę, która posiada właściwości nasenne oraz lekko uspokajające. Kłącza wierzbówki kiprzycy można jeść na surowo lub przerabiać na mąkę, którą następnie używa się do pieczenia chleba. Chleb upieczony z mąki wierzbówki kiprzycy posiada lekko orzechowy posmak. Jest bardzo zdrowy.
Sposób dawkowania oraz przepis na wywar z wierzbówki kiprzycy na prostatę podano tutaj

Podobno dawniej, w Rosji, odpowiednio spreparowane liście służyły do fałszowania herbaty (rosyjska nazwa "iwanczaj" - herbata Iwana). Inni twierdzą, że iwanczaj służył za powszechnie spożywany napój - typu herbatka ziołowo-lecznicza.


43 715

wierzbówka kiprzyca opis zdjęcia, Chamaenerion angustifolium zdjęcia opis, wierzbownica kiprzyca obrazy opis, Epilobium angustifolium opis zdjęcia, różowe kwiaty piramida, wierzbówka kiprzyca właściwości lecznicze, podobna do wierzbownicy kosmatej, wierzbówka kiprzyca chwile zachwycone

6 komentarzy:

  1. Wiesz Aniko, dzięki Tobie zupełnie inaczej patrzę na przydrożne "chaszcze" i zawsze wypatrzę coś nowego. Okazuje się że nie tylko ogrodowe piękności mogą zachwycać. To fascynujące, dziękuję i cieplutko pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dostrzeganie w zielsku, chwastach i chaszczach czegoś interesującego i pięknego to moja pasja. Bardzo mnie cieszy to, że i Ciebie trochę tym zaraziłam. Dziękuję za odwiedziny i pozdrawiam serdecznie :-)

      Usuń
  2. Witam Autorkę.
    Trafiłem tutaj szukając informacji o jednym z tych zwykłych a niezwykłych kwiatków, o bodziszku kosmatym, i zostałem na dłużej niż się spodziewałem. Adres zapisałem sobie i zaglądać tutaj będę.
    Uśmiechnąłem się czytając słowa Twojego zachwyty urokiem przyrody. Bardzo dalekie jest to oczarowanie od tego wszystkiego, co teraz fascynuje ludzi, a przez to po prostu piękne.
    Dziękuję Ci.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Bardzo mi miło czytać takie słowa :-) To ja dziękuję.
      A co do bodziszka kosmatego - niedługo jeszcze raz do niego powrócę, bowiem rozgryzłam już zagadkę (który to z tych dwóch). Pozdrawiam i zapraszam

      Usuń
  3. Witam
    Bardzo dobrze wszystko opisane, za co dziękuję autorowi. Nie zgodziłbym się z ostatnim zdaniem odnośnie fałszowania nią innych herbat. Ona służyła za napój powszechny dla ludzi jako herbatka ziołowo-lecznicza. Raczej to iwan-czaj został wyrugowany przez dystrybutorów innych herbat, najpewniej za pomocą pomówień i intryg dla ich zysku, tak jak obecnie ruguje się z aptek inne zioła

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję za te uwagi. Informacje o roślinach czerpię z dostępnych źródeł, również tę o iwanczaju. Teraz zmieniłam kontekst ostatniego zdania.
      Pozdrawiam

      Usuń