Ślaz zaniedbany... kolorem?

Niewielkie kwiatki ślazu zaniedbanego - niemal białe z różowymi prążkami na płatkach i bielusieńkim pomponikiem pręcików na środku, po raz pierwszy odkryłam pod koniec maja na Przypłociu. Roślinki niemal płożyły się na ziemi nie zwracając na siebie uwagi. Wówczas zajęta byłam fotografowaniem rogownicy, iglicy i kurdybanku kryjących się w plątaninie innych - roślin niewielkich, ale jednak bardziej wzniesionych niż ślaz i przykuwających oko kolorami i kształtem. Nasycona dość udanym "polowaniem" wstałam i jeszcze raz spojrzałam na bujnie i pasCudnie zachwaszczony pas ziemi. I wtedy u swoich stóp dostrzegłam go! Z wysokości oczu wydał mi się niewydarzonym powojem, nieco rozmazanym białym kwiatkiem. To przez ten biały pomponik, który spłaszczał środek kwiatu!
Ślaz zaniedbany - dość szybko udało mi się ustalić nazwę. Ale dlaczego zaniedbany? Łacińska nazwa Malva neglecta oznacza malwy zaniedbane. Źródła milczą. Mogę się tylko domyślać i snuć własne przypuszczenia. Nazwy (niemal) wszystkich roślin zostały nadane już bardzo dawno temu, przed wiekami. Kto je nadawał? Zielarki, czarownice(??), zakonnicy, miejscowa ludność, później także badacze flory, naukowcy. Zatem, być może ślaz zaniedbany należący do dużej rodziny ślazowatych (a także m.in. piękna i strzelista malwa różowa) jest rośliną najmniej okazałą, wręcz skromną w swych rozmiarach i barwie? Niedługo przedstawię inną roślinę z tej rodziny, ślaz dziki (link) - wówczas będzie można zobaczyć czy przydomek "zaniedbany" słusznie przypisano właśnie temu gatunkowi.

 Ślaz zaniedbany (Malva neglecta L.) z rodziny ślazowatych (Malvaceae). Nazwy ludowe -  babi serek, babski chleb, guziczkowe ziele.

Ślaz zaniedbany (Malva neglecta L.)  kwitnie od czerwca do września, a nawet do października  (fot. 29 maja)

Ślaz zaniedbany (Malva neglecta L.) - surowcem zielarskim są liście rośliny, które zbiera się przy bezdeszczowej pogodzie i suszy w cieniu. Dawniej ślaz był spożywany jako jarzyna

Ślaz zaniedbany (Malva neglecta L.) preferuje gleby gliniaste, piaszczyste, bogate w azot. Jest rośliną wskaźnikową piaszczystych gleb.

Ślaz zaniedbany (Malva neglecta L.) - korona kwiatu z 5 bladoróżowymi płatkami, 2-3 razy dłuższa od kielicha. Pręciki liczne i zrośnięte u nasady w rurkę, słupek wielokrotny o licznych szyjkach.

Ślaz zaniedbany (Malva neglecta L.) - liście w nasadzie sercowate, 5-7 klapowe, z płytko karbowanymi brzegami, nagie lub słabo owłosione. Wyrastają na bardzo długich (do 25 cm) ogonkach

Ślaz zaniedbany (Malva neglecta L.) z rodziny ślazowatych.  Kwiaty przedprątne, zapylane przez owady (czasami samopylne) kwitną od czerwca do września, a nawet października (fot. 17 lipca)

Dojrzewające owoce ślazu zaniedbanego. Owocami są kuliste, gładkie rozłupnie zawierające kilkanaście gładkich rozłupek o zaokrąglonych brzegach, ułożonych w krążek   (fot. 10 czerwca)

To chyba także ślaz zaniedbany (zdjęcie zrobiłam 24 października).

------------------------

Ślaz zaniedbany (Malva neglecta L.) – gatunek rośliny, należący do rodziny ślazowatych (Malvaceae). Jest szeroko rozprzestrzeniony w Europie, Azji i Afryce Północnej. Gatunek pochodzenia irano-turańskiego, obcy wej florze Polski, ale zadomowiony (archeofit).
Występuje pospolicie na całym niżu i w niższych partiach gór.
W późniejszym czasie rozprzestrzenił się również w Ameryce Północnej (tam jest kenofitem).

Roślina ciepłolubna jednoroczna, dwuletnia, lub bylina, hemikryptofit. Cenna roślina miododajna.
Jest rośliną wskaźnikową piaszczystych gleb.


Pokrój - roślina cała naga, lub słabo owłosiona, osiąga wysokość 8-40 cm.

Łodyga - rozesłana, częściowo podnosząca się, rozgałęziona.

Liście - w nasadzie sercowate, 5-7 klapowe, z płytko karbowanymi brzegami, nagie lub słabo owłosione. Wyrastają na bardzo długich (do 25 cm) ogonkach.

Kwiaty - drobne, kieliszkowate kwiaty wyrastają po kilka w kątach liści na szypułkach o różnej długości. Działki kielicha o długości 5-7 mm są równowąskolancetowate, zaostrzone, z płaskim brzegiem i zrośnięte z kieliszkiem składającym się z 3 równowąskolancetowatych działek. Korona z 5 bladoróżowymi płatkami (rzadziej białymi), 2-3 razy dłuższa od kielicha. Pręciki liczne i zrośnięte u nasady w rurkę, słupek wielokrotny o licznych szyjkach. Kwiaty przedprątne, zapylane przez owady (czasami samopylne).
Kwitnie - od czerwca do września, a nawet października.

Owoc - kulista, ciemnoszara, gładka, o zaokrąglonych brzegach rozłupnia zawierająca kilkanaście gładkich rozłupek o zaokrąglonych brzegach, ułożonych w krążek. Nasiona są brunatne, nerkowate.

Korzenie - wrzecionowate, długie, powykrzywiane.


Siedlisko - przydroża, przychacia, ogrody. Roślina ruderalna, w ogrodach jest chwastem. Najczęściej zachwaszcza sady i ogrody. Preferuje gleby gliniaste, piaszczyste, bogate w azot.

Cechy charakterystyczne
- rozłupnia w kształcie krążka (rozłupki poukładane kuliście)
- łatwo pomylić ze ślazem drobnokwiatowym, który ma więcej kwiatów (do 10) – ślaz zaniedbany ma 3 lub 4. Rozłupki ślazu zaniedbanego nie mają promienistych nerwów.


Zastosowanie ślazu zaniedbanego

• Roślina lecznicza:
  • Surowiec zielarski : liście (Folium malvae) zawierają sole mineralne, śluzy, garbniki, glikozydy antocyjanowe (m. in. malwina), cukry (galaktoza, glukoza, kwas glukuronowy, ramnoza, arabinoza).
  • Działanie : osłaniające, zmiękczające, przeciwbiegunkowe, przeciwzapalne, żółciopędne. Stosuje się wewnętrznie lub zewnętrznie w postaci maceratów, naparów, odwarów przy zaparciach, biegunkach, chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, zaburzeniach trawienia, przeziębieniach, stanach zapalnych układu rozrodczego, oczu, gardła,
  • Zbiór i suszenie : liście zbiera się przy bezdeszczowej pogodzie i suszy w cieniu.

Ciekawostki dotyczące ślazu zaniedbanego: 

• dawniej spożywany była jako jarzyna. 
• jest jednym z gatunków używanych przy konstrukcji tzw. zegara kwiatowego (określanie czasu na podstawie otwierania się i zamykania kwiatów). 
• liście zawierają witaminy A i C, śluzy, garbniki, a nasiona ok. 18 % tłuszczu 
• ma właściwości lecznicze - działanie: osłaniające, zmiękczające, przeciwbiegunkowe, przeciwzapalne, żółciopędne. W medycynie ludowej stosuje się wewnętrznie lub zewnętrznie w postaci naparów, odwarów przy zaparciach, biegunkach, chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, zaburzeniach trawienia, przeziębieniach, stanach zapalnych układu rozrodczego, oczu, gardła. 

 8047

ślaz zaniedbany opis zdjęcia, Malva neglecta zdjęcia opis, babi serek roślina zdjęcia, babski chleb roślina zdjęcia, guziczkowe ziele zdjęcia opis, biały kwiatek białe pręciki, biały kwiatek biały pomponik,  ślaz zaniedbany właściwości lecznicze, biały kwiatek ślaz, ślaz zaniedbany chwile zachwycone,