Ślaz dziki

Ślaz dziki, ślaz leśny (Malva sylvestris L.) z r. ślazowatych

Ślaz dziki, zwany także leśnym, w postaci sporej kępy rośnie na skraju trawnika wzdłuż ścieżki rowerowej (Na Drugim Końcu Miasta), którą dość regularnie przemierzam pieszo. Pierwszy raz widziałam go chyba w lipcu, niestety nie miałam jeszcze zwyczaju, by zawsze i wszędzie nosić ze sobą aparat, więc zdjęć nie zrobiłam. Może i dobrze, bo na ówczesnym etapie edukacji botanicznej wzięłabym go za jakiegoś bodziszka. Dlaczego? Akurat sporo czytałam o różnych gatunkach, opisując bodziszka łąkowego i szukałam ewentualnej nazwy gatunkowej dla bodziszka albinosa. Gdy teraz patrzę na liście tej rośliny, pomponik pręcików, no i znam już ślaz zaniedbany - zupełnie nie pojmuję, skąd wzięło mi się skojarzenie z "jakimś" bodziszkiem.
Gdy tydzień później znów szłam wzdłuż trawnika, po ozdobnych liściach i kwiatach nie było śladu - trawnik został doszczętnie skoszony! Byłam wielce zdegustowana tym faktem. Bo co urokliwego jest z nudnych zielonych trawnikach?! Na czym przechodzień ma zawiesić oko, a amator fotografii (przyrody wciąż nieujarzmionej) wyostrzyć kadr?
Czy kosiarz nie widział pięknych różowych kwiatków i dorodnych (wówczas) liści? Mógł przecież oszczędzić tę ozdobną kępę, która wyrosła bez udziału ludzkiej ręki, czyż nie? Trochę szacunku dla wysiłków Matki Natury! Żałuję, że panuje u nas moda na wygolone trawniki, na których nic, poza trawą, nie ma prawa rosnąć. Z kolei, ile nakładów i pielęgnacji wymagają kwiaty sadzone na klombach... eh. Ciągnąc temat koszenia, zastanawia mnie jedno - gdy wiosną trawa zażółci się mnóstwem kwiatów mniszka, dlaczego wszyscy zarządcy zieleni czekają aż te przekwitną, wytworzą i rozsieją nasiona i dopiero wówczas zlecają koszenie... dmuchawców. Niepojęte!
     Ale oto kilka dni temu znów ujrzałam intensywnie różowe kwiatki. Część liści już zżółkła, ale to nic - cieszyłam się, że mogę je sfotografować. Jeden rzut oka na pomponik, no i te liście - wcale niebodziszkowate i już wiedziałam, że fotografuję kolejny gatunek ślazu.
Prawda, że bardziej okazały niż ślaz zaniedbany?
A konkretnie jaki gatunek? Metodycznie przepytany woojek Google wszystko mi wyśpiewał :-)

Ślaz dziki (Malva sylvestris L.), czasami nazywany także ślazem leśnym z rodziny ślazowatych (Malvaceae). Inne nazwy ludowe: ślazik, ślazówka, malwa dzika, guziczkowe ziele, ślaz zajęczy, kędzierzawiec.

Ślaz dziki (Malva sylvestris L.) z r. ślazowatych - kwiaty 5-płatkowe (płatki głęboko wycięte, u nasady orzęsione - różowofioletowe, purpurowo-fioletowe lub czarnofioletowe o długości od 1,5 do 3 cm, z widocznymi na powierzchni płatków trzema ciemniejszymi prążkami). Słupek wielokrotny z licznymi szyjkami.

Ślaz dziki, zwany też leśnym (Malva sylvestris L.) z r. ślazowatych kwitnie od maja do października. Surowcem zielarskim są kwiaty zawierające śluz, który przechodzi do wyciągów wodnych i powleka błony śluzowe jamy ustnej, gardła i krtani,  łagodzi kaszel, ułatwia odkrztuszanie i zmniejsza stan zapalny.

Ślaz dziki, zwany też leśnym (Malva sylvestris L.) z r. ślazowatych ma liście ogonkowe w zarysie nerkowate lub okrągławo sercowate, ku górze coraz wyraźniej 3,5,7-dłoniastoklapowane, karbowane, owłosione z płytko karbowanymi lub piłkowanymi brzegami, obustronnie dość gęsto owłosione.

Ślaz dziki, ślaz leśny (Malva sylvestris L.) jest rośliną wskaźnikową piaszczystych gleb. Lubi gleby średnie i lżejsze niekwaśne, za to nie znosi gleb mokrych.

Owoce ślazu dzikiego - rozłupnia składająca się od 9 do 11 jednonasiennych rozłupek o zaokrąglonych brzegach.

Dwa lata później...
Jak miło, że kępa ślazu dzikiego nadal rośnie w tym samym miejscu :-)

Ślaz dziki, ślaz leśny (Malva sylvestris L.) - fot. 23 lipca 2015

Ślaz dziki, ślaz leśny (Malva sylvestris L.)

Przy ścieżce prowadzącej do Zaczarowanego Lasu, na skraju pola, znalazłam piękny okaz ślazu o bardzo dużych kwiatach i łodydze wysokiej na niemal 40 cm. Myślę, że to także ślaz dziki.

Ślaz dziki, ślaz leśny (Malva sylvestris L.)

Ślaz dziki, ślaz leśny (Malva sylvestris L.) - fot. 16 lipca 2015

Ślaz dziki, ślaz leśny (Malva sylvestris L.)

----------------------------

Ślaz dziki (Malva sylvestris L.), czasami nazywany także ślazem leśnym – gatunek rośliny należący do rodziny ślazowatych (Malvaceae). W gwarach ludowych ślaz dziki nazywany jest: ślazik, ślazówka, malwa dzika, guziczkowe ziele, ślaz zajęczy, kędzierzawiec.
Jest szeroko rozprzestrzeniony. Rodzime obszary jego występowania to Europa, duża część Azji, Afryka Północna. Rozprzestrzenił się także na Azorach i gdzieniegdzie poza obszarem swojego rodzimego występowania. W wielu krajach jest uprawiany.
W Polsce występuje pospolicie na całym niżu i w niższych partiach gór. Rośnie często w miejscach nasłonecznionych, w rowach i przy drogach. Nie podlega ochronie.

Łodyga - szorstko owłosiona, pokładająca lub wzniesiona, u dołu drewniejąca, w górze odstająco gałęzista, o długości od 20 do 120 cm.

Liście - w nasadzie ogonkowe, w zarysie nerkowate lub okrągławo sercowate, ku górze coraz wyraźniej 3,5,7-dłoniastoklapowane, karbowane, owłosione z płytko karbowanymi lub piłkowanymi brzegami, obustronnie dość gęsto owłosione.

Kwiaty - na nierównych szypułkach, duże, o średnicy 3-6 cm, wyrastają w pachwinach liści górnych od 2 do 6 kwiatów. Pięciopłatkowa korona 3-4-krotnie dłuższa od kielicha. Płatki głęboko wycięte, u nasady orzęsione - różowofioletowe, purpurowo-fioletowe lub czarnofioletowe o długości od 1,5 do 3 cm, z widocznymi na powierzchni płatków trzema ciemniejszymi prążkami. Słupek wielokrotny z licznymi szyjkami.
Kwitnie od maja do października.

Owoc - Rozłupnia składająca się od 9 do 11 jednonasiennych rozłupek o zaokrąglonych brzegach. Szypułki owoców wzniesione, nieodgięte w dół.

Roślina dwuletnia lub rzadziej bylina, hemikryptofit. Kwiaty zapylane przez owady. Roślina miododajna.  Tworzy mieszańce z ślazem. drobnokwiatowym i ślazem zaniedbanym.

Siedlisko - przydroża, przychacia, zręby, przydroża, skraje lasów, w ogrodach jest chwastem. Roślina ruderalna. Jest rośliną wskaźnikową piaszczystych gleb. Lubi gleby średnie i lżejsze niekwaśne, nie znosi gleb mokrych.

Ślaz dziki - roślina lecznicza: 

Surowiec zielarski  - kwiat ślazu dzikiego (Flos Malvae sylvestris) o 5 dużych, promienistych, sercowato wciętych płatkach korony i charakterystycznym podwójnym kielichu, purpuroworóżowy z ciemniejszymi żyłkami, osadzony po kilka w kątach liści. Jest surowcem śluzowym. Zawartość śluzu wynosi 0,5-6%. Kwiaty zawierają ponadto glikozyd antocyjanowy: malwinę, kwasy organiczne i składniki mineralne.

Działanie lecznicze

Surowiec ten jest używany jako środek osłaniający i zmiękczający zewnętrznie i wewnętrznie w stanach nieżytowych nosa i zapalnych dróg oddechowych. Zawarty w kwiatach śluz przechodzi do wyciągów wodnych i powleka błony śluzowe jamy ustnej, gardła i krtani, chroniąc je przed podrażnieniem, łagodzi również kaszel, przywraca ruch nabłonka rzęskowego, ułatwia odkrztuszanie i zmniejsza stan zapalny. Jest jednym z surowców roślinnych które mogą być stosowane u małych dzieci i niemowląt.

Dawkowanie

Napar z kwiatów ślazu dzikiego uzyskuje się poprzez naparzanie pod przykryciem przez 15 minut 1-2 łyżek surowca zalanych 350ml wrzątku. Po 15 minutach należy odcedzić napar. Pić po ⅛ szklanki 3 razy dziennie po jedzeniu w suchym kaszlu i chrypce. Napar można również stosować do płukania gardła oraz w postaci lewatyw u małych dzieci w nawykowych zaparciach. Napar taki nadaje się również do kąpieli niemowląt z atopowym zapaleniem skóry.

Zbiór i suszenie

Do celów leczniczych zbiera się od czerwca do sierpnia w okresie zakwitania świeżo rozwinięte kwiaty, zrywając je ręcznie bez szypułek i starając się nie zgniatać koron. Szybko suszy się rozłożone cienką warstwą w cieniu i przewiewie w celu zachowania pięknej niebieskofioletowej barwy.

Roślina jadalna

Dawniej spożywany był jako jarzyna. Z młodych liści i pędów ślazu sporządzano zupę ziołową, sałatkę i dodatki. Z suszonych liści robiono herbatę. Kwiaty dodawano do surówek.

Roślina ozdobna

Jest uprawiany jako roślina ozdobna. Nadaje się na rabaty kwiatowe w ogródkach, szczególnie naturalistycznych. Uprawiane kultywary mają kwiaty o barwie od białej przez niebieską do ciemnopurpurowej.

Uprawa
Jest uprawiany zwykle jako roślina dwuletnia, czasami bylina. Najlepiej rośnie na słonecznym stanowisku i na przepuszczalnym, niezbyt żyznym podłożu. Rozmnaża się przez nasiona lub sadzonki, zwykle w ogrodzie rozsiewa się sam. Po pierwszym kwitnieniu należy go nieco przyciąć. ]

ślaz dziki, Malva sylvestris, ślaz leśny opis zdjęcia, ślazik roślina wygląd, ślazówka roślina jak wygląda, malwa dzika zdjęcia, guziczkowe ziele zdjęcia info, ślaz zajęczy, kędzierzawiec roślina, ślaz różowy, ślaz dziki chwile zachwycone, Malva sylvestris chwile zachwycone,