11 czerwca 2015

Kosaćce z Łąki Niespodzianek


Gdy dwa lata temu trafiłam na tę pustą i chyba nigdy nie użytkowaną parcelę, najpierw znalazłam suche srebrniki miesiącznicy rocznej, które przez całą zimę zachowały się w dobrym stanie. Był to początek marca. Później zaczęłam przychodzić tam co kilka, kilkanaście dni i za każdym razem parcela wyglądała inaczej. Zawsze czymś zachwycała. A to rozkwitło błękitne morze cebulic syberyjskich, a to duży krzew forsycji obsypał się żółtymi kwiatami, później pojawiały się kwitnące na biało czosnaczki i żółte glistniki, a pośród nich purpurowe kwiaty miesiącznic. Innym razem kwitły śniedki baldaszkowate, jaskry i kukliki, kilka drzew owocowych oraz krzewów lilaka, różowe jasnoty, wilczomlecze, przytulie i wiele innych gatunków roślin i traw.
Minęło trochę czasu, gdy nazwałam to miejsce Łąką Niespodzianek. Nazwę przypieczętował obraz dziesiątków kwitnących kosaćców, które powitały mnie podczas kolejnych odwiedzin na początku czerwca. Pstryknęłam wówczas parę zdjęć, ale zupełnie się nie udały, dlatego wcześniej nawet nie wspomniałam o istnieniu kosaćców. Tegoroczne zdjęcia wypadły lepiej, dlatego przedstawiam dziś kosaćca (prawdopodobnie) syberyjskiego.
I tu pewna ciekawostka. Roślina ta jest objęta ścisłą ochroną gatunkową. Pytanie, czy jest to kosaciec dziko rosnący, czy Łąka Niespodzianek dawno, dawno temu była na przykład ogrodem (bo na pewno nie zabudowaną posesją), w którym posadzono owe rośliny?
Parcela nadal nie została sprzedana, ale duża żółta tablica zachęca do kupna już drugi rok. Bardzo bym chciała, by nikomu nie przypadła do gustu i jak najdłużej pozostała tym czym jest - zaciszną łąką pełną cudownych niespodzianek.

Kosaciec syberyjski (Iris sibirica L.) - gatunek roślin cebulowych i kłączowych należący do rodziny kosaćcowatych. Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.
Kosaciec syberyjski (Iris sibirica L.) - kwiaty przeważnie występują po dwa, niekiedy po 3-4 na jednym pędzie.
Kosaciec syberyjski (Iris sibirica L.) kwitnie w maju i czerwcu (fot. 5 czerwca)
Kosaciec syberyjski (Iris sibirica L.) - Działki okwiatu o szerszej nasadzie. Biało-niebieskie, żyłkowane zwężają się nagle bez strefy przejściowej w żyłkowany "paznokieć".
Kosaciec syberyjski (Iris sibirica L.) - łodyga pusta, wzniesiona (do 80 cm wysokości), wyższa od 2-6 równowąskich, długich i sztywnych liści, dorastających do 25-80 cm
Kosaciec syberyjski (Iris sibirica L.)  to długowieczna, mrozoodporna bylina. Tworzy kłącze i puste pędy, kwiaty bezbródkowe, niebiesko-fioletowe pojedyncze lub po 2-3, o średnicy 6-7 cm.
Kosaciec syberyjski (Iris sibirica L.) - zewnętrzne działki okwiatu odwinięte, a wewnętrzne tworzą kopułę.
Kosaciec syberyjski (Iris sibirica L.) - kwiaty niebieskofioletowe, z jasnym rysunkiem na dolnych płatkach.
Kosaciec syberyjski (Iris sibirica L.) - pozostałości zeszłorocznego owocu. Wewnątrz podłużnej kapsuły znajdują się dwa rzędy nasion - cienkich, płaskich, w kształcie litery D, ciemnobrązowych, mierzących około 5 mm na 3 mm.
Kosaciec syberyjski (Iris sibirica L.) - wymaga gleby żyznej i wilgotnej o lekko kwaśnym odczynie oraz stanowiska słonecznego lub lekko zacienionego.


------------------------------


Kosaciec syberyjski (Iris sibirica L.) – gatunek roślin cebulowych i kłączowych należący do rodziny kosaćcowatych.

Rodzimy obszar występowania obejmuje południową, środkową i zachodnią Europę, Turcję, Kaukaz i Syberię. Jest uprawiany w Ameryce Północnej.
W Polsce występuje w rozproszeniu na większości obszaru, ale najliczniej na Dolnym Śląsku, Wyżynie Lubelskiej, i na Roztoczu. W Karpatach występuje w Bieszczadach, Beskidzie Niskim, Beskidzie Wyspowym, Dołach Jasielsko-Sanockich i na Pogórzu Wiśnickim.
Nie występuje w województwie łódzkim, południowej i północnej części województwa mazowieckiego i na Pomorzu Zachodnim.

Łodyga  -  pusta, wzniesiona, do 80 cm wysokości. Wyższa od 2-6 równowąskich liści.

Liście -  długie i sztywne, cienkie, trawiaste, szerokości 0,6-1,2 cm, dorastające do 25-80 cm długości, lekko niebieskawe z licznymi wyraźnymi nerwami.

Kwiaty - przeważnie występują po dwa, niekiedy po 3-4 na jednym pędzie. Działki okwiatu o szerszej nasadzie. Zewnętrzne działki okwiatu odwinięte, a wewnętrzne tworzą kopułę.
Kwiaty posiadają 2 rodzaje płatków, 3 duże działek kielicha (płatki zewnętrzne, odwinięte w dół) i 3 wewnętrzne, mniejsze płatki zwykłe. Mniejsze, wąskie, pionowe płatki mają 4,5-5,5 cm długości i 1,5-1,8 cm szerokości. Zewnętrzne płatki opadające mają kształt odwrotnie jajowaty, mierzą 5-7.5 cm długości i 2-2,5 cm szerokości, centralna część płatków z ciemnoniebieskim do fioletowego unerwieniem. Biało-niebieskie, żyłkowane płatki zwężają się nagle bez strefy przejściowej w żyłkowany "paznokieć".
Kwitnie w maju i czerwcu.

Owoc - po przekwitnięciu roślina wytwarza podłużną, trójkątną w przekroju kapsułkę o wymiarach 3-4,5 cm na 1-1,3 cm. Wewnątrz kapsuły znajdują się dwa rzędy nasion, które są cienkie, płaskie, w kształcie litery D, ciemnobrązowe, mierzące około 5 mm na 3 mm. 



Posłuchaj






źródło 1, źródło 2, źródło 3, źródło 4, źródło 5, źródło 6,


.33.69.








10 komentarzy:

  1. Widziałam dziś żółte na łące :) piękne kwiaty :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Miło jest spotkać taki oryginalny kwiat na łące, prawda?

      Usuń
  2. Kosaćce rzeczywiście są piękne :) Trzymam kciuki za Łąkę Niespodzianek, ja też uwielbiam takie miejsca :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Przyda się, dziękuję. W ostatnim czasie szybko ubywa mi miejsc, gdzie mogłam fotografować - wszyscy się budują.

      Usuń
  3. Piękne i oryginalne kwiaty. Gdy zobaczyłem pierwsze zdjęcie, pomyślałem, że w tych kwiatach jest coś… arystokratycznego. Dziwne, czy nie, Aniko?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Widok tak oryginalnych kwiatów wśród zwykłej trawy jest zaskakujący, olśniewający. Kosaćce są piękne, nieco egzotyczne i wyrafinowane. A może właśnie arystokratyczne? Z pewnością zainspirowały wielu malarzy, choćby Wyspiańskiego czy van Gogha.

      Usuń
  4. Aniko, cebulica, miesiącznica, lilak, forsycja, drzewa owocowe...to wszystko gatunki uprawne. Niemożliwe, żeby ich nagromadzenie w jednym miejscu było przypadkowe, więc Twoja Łąka Niespodzianek to najpewniej porzucony ogród. Kosaćce prawdopodobnie też zostały tam posadzone. Ich forma ogrodowa nie różni się niczym od tych dziko rosnących, łąkowych, chronionych. Życzę dalszych zaChwyceń. Botanik.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Ja też przypuszczam, że parcela była kiedyś ogrodem - za dużo tam roślin niełąkowych i drzew owocowych (są tam także orzechy włoskie). Teraz wygląda jak dzika łąka i chętnie wmówię każdemu, że rosną na niej rzadkie i chronione gatunki roślin - byle nikt jej nie tknął.

      Usuń
  5. Pewnie użytkowana kiedyś była, bo to nie jest naturalny biotop, ale już tak dawno ze zdążyła "zdziczeć" i dziś dostarcza Ci wspaniałych wrażeń. Oby jak najdłużej - nie jestem zwolennikiem ekstensywnego budownictwa.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No właśnie! Skoro rośliny zdziczały tam przez kilkadziesiąt lat, to czy zawsze będą zdziczałymi, a nie dzikimi, naturalnymi, zasługującymi na ochronę? Wokół mnie zrobiło się naprawdę ciasno - jeszcze trochę i nie będę miała gdzie chodzić i czego podziwiać. Zatem trzymaj kciuki za przetrwanie Łąki Niespodzianek. I Łąki Wschodniej i Zapomnianej i skrawka Łąki Północnej, za Mój Las też. Pozdrawiam

      Usuń