17 września 2015

Lilak pospolity późnym latem


Tak niedawno, w maju, lilaki kwitły obficie i cudnie pachniały - chyba każdemu kojarzą się z wiosną. Jednak gdy minął maj, fioletowe, białe, bądź różowawe wiechy złożone z mnóstwa niewielkich kwiatków zniknęły, a krzewy lilaków stały się jakby niewidoczne - przestały przyciągać uwagę.
    Kiedyś pokazywałam kwitnące lilaki z Łąki Niespodzianek, dziś pokażę owocostany - do kompletu.
Owocostany lilaka rzadko spotyka się u krzewów uprawianych, gdyż celowo są usuwane jeszcze na etapie przekwitania. Nie są efektowne, poza tym na ich wytworzenie roślina musi spożytkować sporo energii, co z kolei wpływa na przyszłoroczne kwitnienie (podobno jest ono mniej obfite).

Lilak pospolity (Syringa vulgaris L.) - gatunek rośliny z rodziny oliwkowatych (fot. 12 września)
Lilak pospolity (Syringa vulgaris L.) - owocem są wydłużone, pękające torebki z nasionami. Te zupełnie suche to owoce zeszłoroczne.
Lilak pospolity (Syringa vulgaris L.) -dojrzewające owoce (fot. 12 września)
Owocostany lilaka utrzymują się często aż do następnego roku, zatem nawet zimą, gdy krzew nie ma liści można go zidentyfikować. Z pewnością będą już suche, zbrązowiałe, ale jednak charakterystyczne.

A poniżej jeden z liści lilaka, na którym wypatrzyłam takiego oto maleńkiego pajączka. Srebrzystą siecią wymościł sobie gniazdko i zapewne czekał na obiad (dochodziła trzecia po południu).
Gdyby ktoś rozpoznał gatunek lub choćby rodzinę tego jasnobrązowego pajączka o zielonych odnóżach - niechaj da znać :-)

Liście lilaka pospolitego są szerokojajowate, o długości ok. 5-12 cm, obustronnie nagie, ciemnozielone (fot. 10 sierpnia)
pająk
pająk
pająk

Jeszcze przez chwilkę wspominam początek maja, gdy lilak dopiero zaczynał kwitnąć... Wkrótce pozostaną tylko wspomnienia - przez długie i szare jesienno-zimowe miesiące. Na szczęście mam ich wiele (wspomnień, rzecz jasna) i chętnie się nimi podzielę.

Lilak pospolity (Syringa vulgaris L.) - (fot. 3 maja)
Lilak pospolity (Syringa vulgaris L.) - (fot. 3 maja)
Lilak pospolity (Syringa vulgaris L.) - (fot. 12 maja)


--------------------------------------


Lilak pospolity (Syringa vulgaris) to krzew liściasty z rodziny oliwkowatych (Oleaceae).
Jego ojczyzną jest rejon Półwyspu Bałkańskiego. Do Europy został sprowadzony z Turcji, w okresie Odsieczy Wiedeńskiej (1563 r), stąd, dawniej zwany był również bzem tureckim.
Obecnie powszechnie uprawiany w wielu rejonach świata, również w Polsce, dość często dziczeje.

Lilak pospolity ma formę szeroko rozgałęzionych krzewów lub niewielkich drzew, dorastających do 7 m wysokości.

Pędy są nagie, wzniesione, silnie rozgałęzione, obficie, naprzeciwlegle porośnięte całobrzegimi, obustronnie nagimi, jajowatymi lub szerokojajowatymi, ciemnozielonymi liśćmi o sercowatym kształcie i długości ok. 5-12 cm. Sezonowe, opadają późną jesienią, jeszcze zielone.

Kwiaty pojedyncze, zrosłopłatkowe, z rurką i 4 płatkami korony (u odmian płatków może być więcej, a kwiaty również pełne) około 1 cm długości, intensywnie pachnące, zebrane w wiechy o długości 10-20 cm, barwy fioletowej, o odcieniu lila, u odmian uprawnych również białe i o różnych odcieniach i natężeniu fioletu i różu.
Kwitnie w maju. Nektar kwiatów nie jest dostępny dla pszczół ze względu na długą rurkę kwiatową.

Owoce to wydłużone, suche, pękające torebki z nasionami. Warto usuwać przekwitnięte kwiatostany, co pobudzi roślinę do wzrostu.

Lilak pospolity wytwarza duże ilości odrostów korzeniowych, które należy regularnie usuwać, w przeciwnym wypadku, z czasem lilak może tworzyć gęste, dziczejące zarośla.

Lilak pospolity jest rośliną tolerancyjną w stosunku do podłoża i stanowiska. Najlepiej rośnie i kwitnie w miejscach nasłonecznionych, ale w półcieniu i cieniu również da sobie radę (choć kwitnienie może być słabsze). Najbardziej odpowiadają mu gleby głębokie, świeże i żyzne, raczej cięższe. Wykazuje również dużą odporność na suszę oraz mróz.

Pierwotnie znany i sadzony był jako gatunek. Dopiero w XIX wieku zaczęto selekcjonować i hodować nowe odmiany lilaka. Zapoczątkował to francuski ogrodnik V. Lemoine z Nancy, któremu udało się otrzymać ponad 200 odmian tej rośliny. Dziś znanych jest ich około 1000.

Lilak pospolity ma wiele odmian, najciekawsze z nich, to:
  • 'Andenken an Ludwik Spath'  - o kwiatach purpurowoczerwonych,
  • 'Charles X'  - o kwiatach fioletowych,
  • 'Congo'  - o kwiatach w kolorze czerwonoliliowych,
  • 'Marie Legraye'  - o kwiatach białych,
  • 'Mme Florent Stepman' - o kwiatach białych,
  • 'Primrose' - pierwsza odmiana o kwiatach żółtych,
  • 'Sensation'  - o kwiatach purpurowych z białymi brzegami.

Lilak pospolity jest krzewem pospolicie uprawianym w ogrodach i parkach już od dawna. Może być wykorzystany do tworzenia nieformowanych żywopłotów (wówczas nie usuwamy odrostów korzeniowych i pozwalamy roślinie swobodnie się rozrastać), możliwe jest również prowadzenie go w formie żywopłotów formowanych. Dodatkowo kwiatostany lilaka pospolitego mogą być wykorzystywane jako kwiaty cięte, do różnego rodzaju kompozycji florystycznych i bukietów (aby przedłużyć ich trwałość należy dolną część wyciętych pędów pozbawić kory i głęboko wstawić do wody).

źródło 1, źródło 2,


.67.75.

lilak pospolity, bez lilak, lilak owoce, lilak owocostany, lilak pospolity zdjęcia opis, lilak pospolity chwile zachwycone, pająk zielone odnóża, lilak pospolity owoc, bez lilak owoc,


10 komentarzy:

  1. Lilak nie jest pospolity, a wyjątkowy! Urodą kwitnienia, zapachem, ocienianiem domów i altan, ciepłymi wspomnieniami. Pamiętam stary dom babci obsadzony bzami, kwiaty zaglądały tam do okna.
    Największe zbliżenie pającka (wyraz utworzony przez moją córkę, gdy była malutka) robi wrażenie. O nim samym mogę tylko powiedzieć, że to samiec, co łatwo poznać po zarośniętych odnóżach:)
    Pąki wychylające się zza starego żelaznego słupka – ciekawe ujęcie.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tylko samce mają włoski na odnóżach?? - tego nie wiedziałam, zresztą bardzo słabo znam się na pająkach.
      Lilaki są jednak pospolite - rosną w wielu miejscach i wiele wspomnień się z nimi kojarzy. I dobrze, że tak jest, bo pachną i wyglądają pięknie.

      Usuń
    2. Aniko, ja nie znam się wcale na pająkach, może poza paroma ich mechanizmami przystosowawczymi, bo wchodzą w domenę moich ewolucyjnych zainteresowań. Tutaj pozwoliłem sobie na... malutki żarcik. Wybaczysz?

      Usuń
  2. Ja swoje lilaki przycinam zaraz po kwitnieniu :) Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To być może nie widziałaś owoców lilaka? Pozdrawiam

      Usuń
  3. Zdjęcia jak zwykle rewelacyjne.
    a pająk to na moje oko wychudzony
    Zawijak żółtawy (Enoplognatha ovata) – gatunek niewielkiego pająka z rodziny omatnikowatych (Theridiidae).

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zawijaka żółtawego (zdaje się samicę) pokazywałam we wpisie "Pająki czatujące na kwiatach" - ten nie wydaje mi się podobny, ale może to samiec?

      Usuń
    2. Bywają dość zmienne. Choć faktycznie może być to całkiem inny gatunek - ale rodzinę chyba trafiłem.

      Usuń
  4. Zawsze przycina się u mnie lilaki, więc nigdy nie widziałem tego. Pozdrawiam i zapraszam do siebie! :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Cieszę się zatem, że wpis okazał się interesujący. Pozdrawiam

      Usuń