29 stycznia 2017

Kwiaty i nie-kwiaty z Botanika

Czas na przedostatnią porcję zdjęć z Ogrodu Botanicznego, które trochę przeleżały, bowiem zidentyfikowanie niektórych roślin trwało długo. Tym razem przedstawiam rośliny, które albo już przekwitły, albo mają niewielkie, bądź niepozorne kwiaty. Wyglądają jednak interesująco - a to ze względu na ładne owocostany lub liście, albo też owe niewielkie kwiatki zebrane w dekoracyjne kwiatostany.
    Na początek żeleźniak żółty. Chyba nigdy nie widziałam jak kwitnie, za to jasnozielone kule (pozostałości kwiatostanów) rozmieszczone piętrowo na prostej łodydze, prezentowały się wspaniale.

Żeleźniak żółty, żeleźniak Russela (Phlomis russeliana (Sims) Lag. ex Benth), zwany szałwią jerozolimską - gatunek byliny z rodziny jasnotowatych. Pochodzi z górskich rejonów Turcji i Syrii. Dorasta do wysokości 90 cm. Szarozielone, sercowate lub jajowato-lancetowate liście są z wierzchu szorstko owłosione, od spodu pokryte białym nalotem, brzegiem ząbkowane (długość do 20 cm)
Żeleźniak żółty, żeleźniak Russela (Phlomis russeliana) - posiada charakterystyczne, piętrowe kwiatostany osadzone na sztywnych, silnie omszonych pędach. Kwiaty są zebrane w gęste, wielokwiatowe nibyokółki osadzone na pędach w 3-5 piętrach.

27 stycznia 2017

Chodź, odpocznij w cieniu

Uff, jak gorąco! Pełnia lata, upał. Słońce pali skórę, razi oczy, ciągle chce się pić. Człowiek marzy więc o tym, by schronić się w cieniu. Odetchnąć, ochłonąć, odpocząć.
Tego rodzaju zdjęcia chciałabym umieć robić (ale lepsze! Dużo lepsze!!). Uchwycić promień słońca, który przedarł się do cienia. Taki, który wszystkiemu przydaje blasku i zaświadcza, że zawsze pokona ciemność, ogrzeje i napełni optymizmem.
Tymczasem użyj wyobraźni, ponieważ ja ciągle tego nie potrafię. Jeszcze. To co przedstawiam, to tylko niewprawne szkice.

Chodź, odpocznij w cieniu
Chodź, odpocznij w cieniu

25 stycznia 2017

Życie na piasku

To właśnie na tych piaszczystych ścieżkach widuję mnóstwo niewielkich, lejkowatych dołków, należących do larw mrówkolwów pospolitych. Za to nigdy nie zauważyłam dorosłego owada, który podobno przypomina ważkę, także pod względem rozmiarów ciała. Prawdopodobnie dlatego, że nie pozostawałam w lesie do zmierzchu - wtedy to właśnie mrówkolwy budzą się na łowy. 
Prawda jest też taka, że nie widziałam także samej larwy, a jedynie jej pułapki i ślady wędrówek. Każdy zainteresowany tymi osobliwymi owadami, z pewnością znajdzie w Internecie wystarczającą ilość informacji. Posłużę się nimi podpisując zdjęcia, ale przede wszystkim opowiem (i pokażę) o tym, co zaobserwowałam.

Życie na piasku Chwile zachwycone

21 stycznia 2017

Letnie ogródki #7

W ogródkach ostało się jeszcze trochę kwitnących roślin, mimo, że trwał już wrzesień. Zmierzch zapadał wcześniej, miałam więc coraz mniej czasu (i światła) na robienie zdjęć. Jednak podczas lata nabrałam sporo wprawy w "rozeznawaniu terenu". Zdałam się też na intuicyjne wyczucie - jeden rzut oka musiał wystarczyć do oceny potencjalnego kadru. Więcej czasu zabierało mi zlustrowanie otoczenia i zachowanie dyskrecji, potem - pstryk! i w drogę. Spacerkiem, jak gdyby nigdy nic...
Aż żal... przecież nie robiłam nic złego.

Ślazówka letnia (Lavatera trimestris) - gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny ślazowatych. Wyhodowano kilka odmian różniących się barwą kwiatów - od białej do różnych odcieni różu.
Floks wiechowaty, dalia ogrodowa, aksamitka, rudbekia owłosiona, szparag lekarski, słonecznik zwyczajny, bukszpan, winorośl.

18 stycznia 2017

Ostrożeń siedmiogrodzki

Nim minie zima, mam nadzieję, że zdążę raz jeszcze zabrać Was do poznańskiego Ogrodu Botanicznego, gdyż odnalazłam zdjęcia kilku roślin dotąd niepokazywanych. Tym razem jednak, cały wpis poświęcam jednej, rzadkiej, wręcz ginącej roślinie, która z całego świata za miejsce do życia wybrała stosunkowo niewielki obszar, a w nim znalazł się także skrawek Polski. Oto ostrożeń siedmiogrodzki.

Ostrożeń siedmiogrodzki (Cirsium decussatum Janka) – gatunek rośliny należącej do rodziny astrowatych. Za­siedla stosunkowo niewielki obszar - od południowo-wschod­niego krańca Polski, wschodniej Słowacji i północnej Rumunii na zachodzie, po granicę Ukrainy z Ro­sją na wschodzie.
Ostrożeń siedmiogrodzki (Cirsium decussatum Janka) - roślina dwuletnia, hemikryptofit. W pierwszym roku wykształca różyczkę liściową, w drugim - pęd kwiatostanowy.

15 stycznia 2017

W egipskim ogrodzie #3

Dziś mały ukłon w stronę zimy, która w ostatnich dniach raczy nas śniegiem. Chociaż zabieram Was do egipskiego ogrodu, rośliny które dzisiaj przedstawiam mają kwiaty o barwie białej lub znaczną domieszkę bieli.

Plumeria biała (Plumeria alba L.) – gatunek niewielkiego drzewa z rodziny toinowatych. Pochodzi z Karaibów. Jedna z bardziej rozpowszechnionych i popularnych roślin ozdobnych w strefie tropikalnej. Kwitną już młode osobniki.
Plumeria biała (Plumeria alba L.) – kwiaty 5-płatkowe, woskowate, okazałe (ok. 7,5 cm średnicy). Korona biała z żółtym środkiem, zrosłopłatkowa. Kwiaty zebrane w szczytowe wierzchotki. Pozbawione nektaru kwiaty silnie pachną w nocy, wabiąc zapylające je ćmy. Kwitnie od wiosny do jesieni. Owocami są mieszki umieszczone w parach na wspólnej osi.

13 stycznia 2017

Pospolity konik polny

Minie jeszcze kilka miesięcy nim wśród traw usłyszymy ćwierkanie koników polnych. Na zdjęciach wydają się całkiem duże, lecz w rzeczywistości to mikrusy o długości ciała ok. 1,5-2 cm. Za to jakie głośne! Dźwięki wydawane przez koniki polne usłyszymy z odległości nawet 10 m. Owady te potrafią też świetnie wtopić się w tło, znieruchomieć i... pozostać niezauważone.
Poniżej zdjęć podaję opis konika pospolitego, zwanego polnym, lecz czy na moich zdjęciach uwieczniłam tylko ten gatunek? Pewnie nie, choć konia z rzędem temu, kto potrafiłby je prawidłowo zidentyfikować.
Opracowując opis gatunku (materiał zebrałam dawno temu i leżał odłogiem), a następnie ponownie oglądając zdjęcia (pochodzą sprzed trzech i czterech lat, kiedy to pstrykałam "wszystko") zaczęłam dostrzegać pewne szczegóły anatomii tych owadów, które mogą, choć nie muszą świadczyć o przynależności do gatunku konika pospolitego, w obrębie którego wyróżniono jeszcze... 6 podgatunków. Dodatkowo mówi się o "grupie Chorthippus bigutulus", w której skład wchodzą 3 gatunki (niezbyt dokładnie opisane!), w dodatku... krzyżujące się ze sobą. 
Co do różnic w wyglądzie dwunastu koników z moich zdjęć - proszę, przyjrzyjcie się uważnie, ot tak, by potrenować oko i ewentualnie dodać uwagi do moich spostrzeżeń, które zamieszczam na samym końcu wpisu.

Konik pospolity, konik polny (Chorthippus biguttulus) - euroazjatycki gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny szarańczowatych. Jeden z najczęstszych gatunków z rodzaju Chorthippus spotykanych w Europie środkowej i północnej.

10 stycznia 2017

Letnie ogródki #6

Zauważyliście, że dzień nieco się wydłużył? Już o około 20 minut! To niewiele, ale mając w pamięci przysłowie "Ziarnko do ziarnka, a zbierze się miarka", czuję się nieco podbudowana. Każdego dnia słońce wstaje o minutkę wcześniej i zachodzi później - o jakieś półtorej minuty.
Na koniec stycznia dzień będzie dłuższy jeszcze o godzinę! 
I pomyśleć, że większość tych zdjęć zrobiłam w godzinach późnopopołudniowych, gdy ogródki zaczęły pustoszeć, a ich właściciele, zmęczeni upałem, udali się do swoich domów na... kolację. Było to dawno, dawno temu, za siedmioma czy ośmioma miesiącami, gdy dni były dłuuugie i bardzo ciepłe, w krainie pełnej kwiatów i kolorów...

Dalia zmienna, dalia ogrodowa, georginia ogrodowa, giergona, wielgonia i wielgoń (Dahlia hybr.) – mieszaniec powstały ze skrzyżowania dalii: D. coccinea × D. pinnata, a w powstaniu niektórych odmian wzięły udział także inne gatunki. Nie rośnie dziko, jest uprawiany jako ogrodowa roślina ozdobna.
Rudbekia owłosiona, floks wiechowaty, dalia zmienna, kosmos podwójnie pierzasty, lawenda

6 stycznia 2017

Tawułowa śnieżyca

Dziś poprószył śnieg, a ja przypomniałam sobie tawuły kwitnące niewyobrażalną ilością białych kwiatków - cudowną wiosenną śnieżycę. Czekam na nią z niecierpliwością.

Tawuła białe kwiaty
Tawuła van Houtte'a

3 stycznia 2017

I śpiące drzewa mówią

Drzewo to... drzewo, każdy wie jak wygląda, a nawet potrafi odróżnić je od krzewu, chociaż mianem drzewa określa się jedynie "organizmy roślinne podobne morfologicznie i funkcjonalnie". Grupa ta nie jest taksonem organizmów spokrewnionych ze sobą, lecz wspólnym określeniem największych roślin lądowych. To trochę tak jak ze słowem "przyprawy" rozumianym jako najróżniejsze rośliny (bądź ich części) służące do poprawiania smaku potraw  ;-) .
Drzewo to wieloletnia roślina o zdrewniałym jednym pędzie głównym (pniu) lub kilku zdrewniałych pędach głównych i gałęziach tworzących koronę w jakimkolwiek okresie podczas swego rozwoju. Jakoś nie znalazłam pełnej listy gatunków drzew występujących w Polsce. Nikt też nie wie ile gatunków istnieje na całym świecie. Dotąd poznano przynajmniej 80 tysięcy, ale wiele gatunków czeka na odkrycie i opisanie.
Zima, okres uśpienia drzew, to świetny moment na zwrócenie uwagi na ogólny wygląd tych olbrzymów. Doskonale widać pokrój (niezamaskowany przez liście), pnie wraz z korą, układ konarów i gałęzi oraz pąki. Prezentowane poniżej zdjęcia powstały w ciągu ostatnich dwóch lat, kiedy to zainteresowałam się drzewami i bardzo chciałam nauczyć się rozpoznawać poszczególne gatunki. To bardzo ciekawe, lecz trudne zadanie, wymagające wprawy w obserwacji, pamięci (najlepiej wspartej dokumentacją fotograficzną drzew, które można zobaczyć także o innych porach roku), no i zacięcia w zdobywaniu wiedzy. Niestety, tą ostatnią nie popiszę się zanadto (wyjaśnię z czym mam problemy), jednak zapraszam do obejrzenia pokroju kilkunastu drzew - ot, choćby po to, by przekonać się jak bardzo różnią się między sobą oraz, by zachęcić do fotografowania i poznawania drzew w swojej okolicy - o każdej porze roku. Wydaje mi się jednak, że właśnie teraz czas jest najlepszy na rozpoczęcie tej przygody.
    
Zacznę od topoli zidentyfikowanej jako carska. Swego czasu jedną z nich wzięłam za topolę czarną (zobacz). Niestety, w Internecie nadal brak opisu tej odmiany.

Populus x berolinensis 'Petrowskyana', odmiana carska - otrzymany w Rosji mieszaniec topoli berlińskiej, należącej do sekcji topól balsamicznych.

Kilka następnych zdjęć przedstawia topole szare i/lub białe. Ubolewam nad tym, że nadal nie potrafię rozróżnić tych dwóch gatunków na przykładzie kilkunastometrowych okazów. Dotąd nie natrafiłam na porównanie obu topól, a opisy botaniczne poszczególnych gatunków w różnych źródłach są niespójne. To zaskakujące, ale tak właśnie jest - Wikipedia podaje, że np. topola biała żyje ok. 100 lat, osiąga wysokość do 28 m, jest wyniosłym drzewem o szerokiej, kulistej koronie, a jej pokrój nigdy nie jest strzelisty. Z kolei Otwarta Encyklopedia Leśna podaje, że topola biała żyje do 200-300 lat, osiąga 30-35(40) m wysokości, a korona jest bardzo zmienna - od szerokiej, zaokrąglonej do wąskiej, o cienkich gałęziach bocznych.
Na tego typu zagwozdki, przy moim braku doświadczenia i wiedzy praktycznej (naocznej) natykam się bezustannie, zatem przynajmniej na razie, nie rozstrzygnę dylematu czy na moich zdjęciach są topole szare, czy też białe. Pocieszam się jedynie tym, że być może ktoś z Was dotąd nie miał pojęcia, że są to drzewa z rodzaju topola i chwilowo zadowoli się informacją - topola szara lub biała. Tak oto trafność identyfikacji wzrasta od zera do 50%   :-) .

Topola szara (Populus canescens) lub topola biała, białodrzew (Populus alba L.)